عنکبوت بیابانی چگونه دیواره‌های تونل زیرزمینی خود را مقاوم‌سازی می‌کند؟
موبنا – هر کس که تاکنون سعی کرده است قلعه ماسه‌ای درست کند به خوبی این مسئله را می‌داند که عنکبوت‌های بیابانی برای ساخت خانه خود با چه مشکلاتی موماجه می‌شوند. زیرا دانه‌های ماسه به یکدیگر نمی‌چسبند و به همین خاطر درست کردن حفره و دیواره‌های قلعه کار بسیار دشواری است که هر لحظه احتمال سقوط آن را موجب می‌شود. ولی عنکبوت «سبرنوس ریچنبِرگی» در این زمینه شهرت جهانی دارد، زیرا او می‌تواند به سرعت در کویر راه برود و با جثه کوچک خود برای زنده ماندن زیر آفتاب داغ بیابان‌های مراکز در فاصله زمانی کوتاه یک تونل ۲۵ سانتی‌متری برای خود حفر کند.
ولی همسایه این جاندار عنکبوتی به نام «اِویپوما ریچنبِرگی» نام دارد که به تازگی کشف شده است که می‌تواند برای آسایش هرچه بیشتر خود چندین تونل را در دل بیابان حفر کند. این دو عنکبوت برای ساخت خانه زیر ماسه‌های داغ بیابان تاکتیک‌های متفاوتی را به کار می‌برند و این طور که «نشریه بین‌المللی فن‌شناسی» در آخرین شماره خود اعلام کرده است، اِویپوما در این زمینه بسیار ماهر است.
سبرنوس که از آن با نام «عنکبوت فلیک-فِلک» هم یاد می‌کنند پس از بررسی نقطه مناسب را برای حفاری انتخاب می‌کند و سپس ماسه‌ها را به هم متصل می‌کند و پس از قرار دادن آنها در کنار یکدیگر و همپوشانی کامل، حفره را می‌کند. این عنکبوت برای به هم چسباندن ذرات ماسه از تارهای خود کمک می‌گیرد و از این طریق مطمئن می‌شود که آنها ریزش نمی‌کنند. محققان با بررسی‌های دقیق متوجه شدند پس از آنکه خانه شنی این عنکبوت ساخته می‌شود و دانه‌های ماسه به یکدیگر می‌چسبند، تارهای باریکی که فلیک-فلک برای آنها تنیده است به مرور زمان از بین می‌رود و فقط یک خانه ماسه‌ای باقی می‌ماند.
ولی اِویپوما هوشمندانه‌تر عمل می‌کند و مجموعه‌ای از این روش‌ها را به کار می‌بندد. این عنکبوت معمولا درون حفره‌هایی زندگی می‌کند که دهانه آن کوچک‌ترین نقطه از این تونل زیرزمینی است و قطر آن نسبت به دیگر نقاط تونل چند سانتی‌متر کمتر است. در مورد نحوه نگهداری از دیواره‌های تونل و جلوگیری از احتمال ریزش، مطالعات دقیق نشان داد که هر یک سانتی‌متری که کار حفاری پیش می‌رود تمام دیواره‌ها با تارها محکم‌کاری می‌شود و عنکبوت پیش از ادامه مسیر از استحکام قسمتی که تا این مرحله ساخته است اطمینان حاصل می‌کند. بنابراین حتی اگر ماسه‌های اطراف خانه این عنکبوت برداشته شود، هیچ آسیبی به تونلی که او حفر کرده است وارد نمی‌شود و خطری او را تهدید نمی‌کند.
زمانی که این عنکبوت به خانه جدید نیاز پیدا می‌کند، حدود دو ساعت برای حفر تونل و تنیدن تارهای جدید در بخش مقاوم‌سازی دیواره‌ها زمان صرف می‌کند و در مرحله نهایی سراغ قسمت ورودی می‌رود. در این قسمت مقاوم‌ترین تارها مورد استفاده قرار می‌گیرند و همواره قطر ورودی آن در کوچک‌ترین حالت ممکن ساخته می‌شود. محققان می‌گویند تارهای مقاوم مهم‌ترین مصالحی هستند که عنکبوت برای به هم چسباندن دانه‌های ماسه و جلوگیری از ریزش آنها مورد استفاده قرار می‌دهد.
این مطالعات جدید برای نحوه حفر تونل توسط عنکبوت بیابانی یکی از قدیمی‌ترین رازهای خلقت را برملا کرد که تاکنون انسان موفق به پاسخگویی به آنها نشده بود. دانشمندان با استفاده از این کشفیات جدید سعی دارند نحوه ساخت پناهگاه‌ها و ساختمان‌های زیرزمینی را بازنگری کنند.
