رشد اقتصادی 3.7 درصدی ایران طی 9 ماه

اقتصاد ایران در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳ رشد ۳.۷ درصدی را تجربه کرد. بانک مرکزی با انتشار گزارشی از تحقق رشد مثبت در بخش‌های اصلی اقتصادی از جمله خدمات، صنعت و کشاورزی خبر داد. همچنین تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و عملکرد بخش‌های غیرنفتی نقش مهمی در این رشد اقتصادی داشته‌اند.

به گزارش به‌روزترین‌ها؛ براساس جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، اقتصاد ایران در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳ به رشد قابل توجهی دست یافته است. طبق این گزارش، تولید ناخالص داخلی کشور بر اساس قیمت‌های بازار رشد ۳.۷ درصدی را تجربه کرده است. این رشد اقتصادی بیانگر ادامه روند مثبت فعالیت‌های اقتصادی کشور طی فصل‌های متوالی در سال جاری بوده و تکمیل‌کننده جریان رشد اقتصادی مثبت در سال ۱۴۰۲ محسوب می‌شود.

تحلیل تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی

تولید ناخالص داخلی کشور در نُه ماه نخست سال ۱۴۰۳ برحسب اقلام هزینه نهایی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۷ درصد افزایش داشته است. همچنین عملکرد رشد اقتصادی در قالب عوامل تولید، براساس قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰، نشان می‌دهد رشد اقتصادی با احتساب نفت معادل ۳.۱ درصد و رشد بدون احتساب نفت برابر با ۲.۹ درصد بوده است. این آمار، نشانگر رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی، به‌ویژه در بخش‌های غیرنفتی اقتصاد کشور است. 

بانک مرکزی همچنین تأکید کرده که تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی، رشد ۳.۴ درصدی در نُه ماهه سال جاری و رشد ۴.۴ درصدی در فصل سوم سال ۱۴۰۳ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته است. بخش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص که شامل ماشین‌آلات و ساختمان می‌شود، به‌طور جداگانه رشد ۶.۳ درصدی و ۱.۶ درصدی را در این محدوده زمانی ثبت کرده است.

روند صعودی ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی

بررسی دقیق‌تر عملکرد اقتصادی کشور نشان می‌دهد که رشد محقق شده در سه ماهه سوم سال جاری حاصل افزایش ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی اقتصادی است. در این دوره، نرخ رشد گروه‌های کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری، نفت و گاز، صنایع و معادن و خدمات به ترتیب ۴.۱، ۰.۱، ۳.۴ و ۴.۳ درصد بوده است. از میان این بخش‌ها، گروه غیرنفتی نقش مهمی به‌عنوان محرک اصلی رشد اقتصادی در این بازه زمانی ایفا کرده است.

بررسی‌های مرتبط با تولید ناخالص داخلی بر حسب شاخص اقلام هزینه نهایی نشان می‌دهد هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۳ رشد ۶.۲ درصدی، هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی رشد ۷.۹ درصدی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص رشد ۴.۴ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کرده‌اند. این سه مؤلفه مهم اقتصادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود شاخص تولید ناخالص داخلی در این دوره ایفا کرده‌اند.

عملکرد بخش‌های اقتصادی در 9 ماهه سال ۱۴۰۳

بانک مرکزی در گزارش خود به جزئیات عملکرد بخش‌های اقتصادی کشور در نُه ماهه ابتدایی سال جاری پرداخته است. طبق این گزارش، ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل به ترتیب زیر بوده است: 

– کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری: رشد ۳.۷ درصد 

– نفت و گاز: رشد ۶ درصد 

– صنایع و معادن: رشد ۲.۴ درصد 

– خدمات: رشد ۳ درصد 

سهم هر یک از این گروه‌ها در تحقق کلی رشد اقتصادی نیز به ترتیب ۰.۵، ۰.۵، ۰.۸ و ۱.۳ واحد درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد بخش خدمات به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های اقتصادی کشور، سهم عمده‌ای در تحقق رشد اقتصادی 9 ماهه داشته است.

عملکرد بخش صنعت و تغییرات شاخص‌ها

یکی از مهم‌ترین بخش‌های مورد بررسی در گزارش بانک مرکزی، عملکرد بخش صنعت است. ارزش افزوده این بخش طی نُه ماه نخست سال جاری ۲.۱ درصد رشد داشته است. همچنین رشد تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی، که سهم قابل ملاحظه‌ای در این بخش دارد، ۱.۸ درصد افزایش یافته است. 

این بخش صنعتی شامل ۲۴ گروه اصلی بوده که از میان آن‌ها ۱۸ گروه، با ضریب اهمیت ۵۴.۷ درصد، موفق به ثبت رشد مثبت شده‌اند. از جمله صنایعی که بیشترین سهم را در رشد این دوره داشته‌اند می‌توان به مواد و محصولات شیمیایی، مواد غذایی و ماشین‌آلات و تجهیزات اشاره کرد. 

روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش‌های مختلف

تشکیل سرمایه ثابت ناخالص یکی دیگر از مؤلفه‌های کلیدی رشد اقتصادی کشور بوده که عمدتاً به دو زیربخش اصلی ماشین‌آلات و ساختمان تقسیم می‌شود. روند رشد این شاخص نشان می‌دهد که بخش ماشین‌آلات در نُه ماه نخست سال جاری رشد ۴.۱ درصدی و بخش ساختمان رشد ۲.۷ درصدی را نسبت به دوره مشابه سال قبل داشته‌اند. 

بانک مرکزی همچنین اعلام کرد که روند رشد مرتبط با تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشین‌آلات طی سه فصل اول سال ۱۴۰۳ به ترتیب برابر با ۰.۲، ۴.۳ و ۶.۳ درصد بوده است. این ارقام بیانگر حرکت صعودی بخش ماشین‌آلات به‌عنوان یکی از محرک‌های مهم رشد اقتصادی کشور است.