جزییات جدید از طرح نمایندگان برای توافق

دو نماینده مجلس یعنی ابراهیم کارخانه ای و جواد جهانگیرزاده در این میزگرد حضور داشتند و جالب اینجاست هر دوی این نمایندگان موافق طرح مجلس برای کنترل مذاکرات هسته ای بودند. به صورتی که قابل تشخیص بود صدا و سیما ریسک حضور یک نماینده مخالف درباره این طرح را نپذیرفته بود.

چرا مجلس وارد شد؟

در ابتدا، مجری از ابراهیم کارخانه ای که رئیس کمیته هسته ای مجلس است، پرسید: چرا این مطلب در مجلس مطرح شد و چه نگرانی در این باره در مجلس وجود داشت؟

ابراهیم کارخانه ای گفت: یکی از دلایل اساسی که باعث شد این طرح با اولویت در برنامه مجلس قرار گیرد، زیاد خواهی های آمریکایی ها بود. بالاخره در ذات آمریکایی زیاده خواهی هست.حضور و دخالت آنها در تاسیسات هسته ای ما زیاده خواهی است و ما باید در مقابل آنها بیاستیم. طرحی که فوریت آن که در 11 اسفندماه 93 با 173 رای به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده بود و در آن زمان آمریکایی ها تهدید کردند که چنانچه تا 10 فروردین جمهوری اسلامی ایران تن به خواسته های ما ندهد، تحریمهای شدیدی را وضع می کنیم. این در نهایت به امضای 225 نماینده رسید و به تصویب رسید.

بعد با بیانیه لوزان، معاهدات تغییر کرد و اکنون شاهدیم که آمریکاییها زیاده خواهی می کنند. این که عنوان می شود “دبه” آمریکایی ها، این همان نیرنگ است. وقتی آمریکایی ها در یک قسمت تثبیت یافتند، دبه می کنند و زیاده خواهی می کنند تا طرف مقابل تسلیم شود. دبه آمریکایی ها به منظور تثبیت فکت شیت آمریکایی هاست. آنها اعلام کردند به همین فکت شیت تن دادند. توقف 25 ساله جمهوری اسلامی ایران در قسمتهای مختلف را داشتند و بالاخره به آنها پاسخ داده شده. نمایندگان به این فکر افتادند، همان طرحی که فوریتش تصویب شده بود، در دستور کار قرار گیرد و با 185 رای به تصویب رسید و 2 نفر مخالف داشت.

مجری از جواد جهانگیرزاده پرسید: حساسیت این طرح کجاست؟

جهانگیر زاده گفت: بحث مذاکرات می طلبد همه ارکان نظام در موضوع مذاکرات نقش جدی را ایفا کنند. با توجه به نوع رفتارهای حریف، باید شرایط را برای مذاکره کنندگان ایجاد کنیم. یک جایی، ایجاد شرایط وفاق است و آنچه خروجی است، به تایید و تصویب نظام می رسد. اگر بر مبنای قانون اساسی هر توافق نامه ای که متضمن مسئولیتهای جدی برای این مملکت باشد، مجلس باید حدود و ثغور آن را مشخص کند. این طرح چهارشنبه به تصویب رسید و همه طرحها متوقف خواهد شد تا این به تصویب شد.

تاکیدهای چند باره مجلس

مجری پرسید: تحقیق و توسعه، ممنوعیت بازرسی از اماکن نظامی و برداشته شدن تحریمها، در این طرح آمده. چه علتی دارد که تاکید خاص دوباره روی این مسایل بشود؟

جهانگیرزاده گفت: ما ندا و سخن ملت را در چهارچوب قانون می آوریم و وقتی امری به عنوان قانون تعیین شد، کسی نمی تواند از آن تخطی کند. ما می بینیم در وسط مذاکرات موضوع تایید کنگره مطرح می شود و کنگره باید نظر بدهد و اگر رد کند، ممکن است 30 روز وقت بگیرد. جای مجلس هم باید در مذاکرات مشخص شود. در همین طرح پیش بینی شده بر اساس قانون اساسی اگر امر جدیدی قرار است در کشور جاری شود و کشور تعهد جدیدی را بپذیرد، مجلس باید تصویب کند. رفع یک باره همه تحریمها که از ابتدا بوده و می تواند احیانا مورد بحث قرار گیرد و همچنین بازدیدهای سرزده را نباید خارج از عرف داشته باشیم. در انتها نیز قرار شده وزیر خارجه به مجلس درباره پیشرفت مذاکرات گزارش دهد. این کنترل روند توافق هسته ای است و ضرورت دارد.

تحریمهایی که رفع می شوند

شجاعی پرسید: یکی از اهداف طرح، رفع همه تحریمهاست. منظورتان از همه تحریمها چیست؟

کارخانه ای گفت: در این طرح آمده کلیه تحریمها باید در روز توافق به طور کامل لغو گردد. تحریمها 4 دسته دارند، یکی تحریمهای شورای امنیت، که شفاف بوده و 6 قطعنامه است و قرار شده در یک قطعنامه تجمیع شوند. بعد تحریمهای اتحادیه اروپاست که شامل دو قسمت است. یکی از طریق مصوبات اتحادیه اعمال می شود. دوم نیز تک تک اعضای اتحادیه از جمله فرانسه و آلمان و انگلیس می توانند تحریم کنند. تحریمهای آمریکا نیز سومین بخش است که شامل تحریمهای دولت، رئیس جمهور، دستگاه های اجرایی، ایالاتهای آمریکا، مجلس سنا، کنگره، قوه قضاییه و مواردی از این دست است. لذا می بینیم موارد خیلی گسترده است.

تمام این تحریمها باید در روز توافق حل شود. در توافقنامه لوزان بندی آمده که آمریکایی ها اینطور برداشت می کنند جمهوری اسلامی باید تعهدات خود را انجام دهد و بعد از راستی آزمایی آژانس، این تحریمها به صورت دوره ای لغو می شود. در این طرح ما تصویب کرده ایم تمام تحریمها باید در روز توافق، لغو شود. والا اگر تحریمهای کنگره آمریکا به قوت خود باقی بماند و لغو نشود، این توافق نامه هیچ فایده ای برای ملت ایران ندارد. تحریمهای شورای امنیت نیز باید به صورت یکجا لغو شود. در توافقنامه ژنو با صراحت اعلام شده کلیه تحریمهای چند جانبه و یک جانبه و ملی و شورای امنیت باید لغو شود.

متاسفانه آمریکایی ها با دبه و زیاده خواهی نسبت به توافق نامه ژنو بیشتر زیاده خواهی می کنند. آمریکا موظف است در توافقنامه ژنو، همه تحریمها را لغو کند. در بیانیه لوزان، فقط به تحریمهای ثانویه اشاره شده. تحریمهای اولیه خیلی مهم است و شامل شرکتهای حقیقی و حقوقی می شود. در این جا تحریمهای درون سرزمینی آمریکا استثنا شده ولی تحریمهای برون مرزی را گفته اند لغو می کنند. آمریکایی ها در حیله گری و نیرنگ شیطان هستند. در برخی پروژه های سازمان ملل نیز آنها کار را تعطیل کردند و آمریکایی ها گفته اند بین ما و ایران یکی را انتخاب کنید. معتقدم به احتمال زیاد، اگر آمریکایی ها تحریمها را لغو کنند، در سفارتخانه خود، به نحو مخفیانه ای اعلام کنند این تحریم را لغو کردیم تا موتور هسته ای ایران را متوقف کنیم، و شما باید بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کنید. آمریکایی ها، عامل نیرنگ هستند.

طرح مجلس معلق می ماند؟

مجری پرسید: آیا درست شنیدیم که قرار است این طرح از دستور کار مجلس خارج شود؟

جهانگیرزاده جواب داد: چنین چیزی نشنیدم. این طرح بر عهده شورای عالی امنیت ملی است. امروز مجلس تعطیل بود و نمایندگان در حوزه انتخابیه بودند. فردا این موضوع باید طرح شود. فردا اگر توقفی صورت گیرد، باید طبق قانون باشد. این باید به عنوان دستور اول مطرح شود و روی کلیات و جزئیات آن، بحث شود. همه اعضای کمیسیون به این رای دادند و در مجلس نیز قاطبه نمایندگان رای دادند.

بحث عدم اعتماد به آمریکا، بحثی جدی است. ما 37 سال رویارویی کردیم و باید موضوع را خیلی سخت بگیریم تا اینکه امروز اعتماد کنیم. مسیر را بپیماییم یا نه، در حال حاضر سیاست ورود به مذاکرات، درست است و نظام این سیاست را اتخاذ کرده. نظام چیزی برای پنهان کاری ندارد و همه رفتارهای ما بر اساس هنجارهای بین المللی است. ورود به مذاکرات نیز خودآگاهانه و اختیاری و هوشمندانه است. تداوم مذاکرات نیز اختیاری و هوشمندانه است.

اوگفت: اگر ما به امر مذاکرات هوشمندانه وارد شدیم اگر بخواهیم روزی خارج شویم نیز با دید هوشمندانه این کار را بکنیم. این که آمریکاییها هر روز یک چیز می گویند، اینها دچار سردرگمی شده اند. آنها به وحشت افتاده اند که یک الگویی در حال درست شدن است که از راه مذاکره می توان مشکلات را حل کرد. این اولین مذاکرات بین المللی نیست. در همه موضوعات نیز جمهوری اسلامی ایران سالهای سال است روشن سازی می کند و فضا را روشن می کنند که اتفاقی در ایران وجود ندارد. فتوای مقام معظم رهبری، یکی از وسایل مهم نگرانی را از آنها سلب کرد. آنچه مجلس انجام می دهد، برای تسهیل در مذاکرات است نه تقطیع مذاکرات.

مجری پرسید: موضوع تحریمهای اولیه نیز گفتند چون درباره مسایل هسته ای نیست، حذف نمی شود. نظر شما چیست؟

کارخانه ای گفت: هیچ کشوری در مذاکره با آمریکا تا به امروز نتوانسته به حقوق خود برسد. آمریکایی ها به ما اعتماد ندارند ولی می گویند جمهوری اسلامی را به گونه ای محدود می کنیم که در دایره اعتماد ما محصور شود. آنها سه اهرم دارند، زمان گریز هسته ای است که فعالیتهای ما را محدود کنند. بازرسی های بهره گرفته از فناوری های نوین و پیشرفته است و سوم نیز تشدید سایر محدودیتها از قبیل چیزی که درباره فردو انجام دادند. ما نیز باید با مواجهه با آمریکایی ها باید طوری رفتار کنیم که حقوق ما در دسترس باشد و آمریکاهایی نتوانند به آن خدشه وارد کنند. فلسفه مذاکره، حفظ همین حقوق است.

او گفت: درباره تحریمهای اولیه در بیانیه لوزان ثانویه آمده یعنی اینکه تحریمهای درون سرزمینی آمریکا، اولیه هستند. هم می توانند هسته ای باشند هم غیر هسته ای. آمریکایی ها تحریمهای خود را کنار می گذارند و از جیب دیگران خرج می کنند و تحریمهای دیگر را می گذارند باشد.

مجری از جهانگیرزاده پرسید: از این دور مذاکرات (دور هشتم) چیز زیادی منتشر نشده، شما خبری دارید؟

جهانگیرزاده گفت: جزئیاتی نیست که شما مطلع نباشید. به نظر می رسد شرایط برای رسیدن به توافق بهتر فراهم است و امیدواریم به منزل مطلوبی برسد. بر اساس طرحی که مجلس داده، نامگذاری برای تحریم یا عدم رفع کامل تحریمها از جانب مجلس پذیرفته نمی شود. ما روی موضوع روز توافق خیلی بحث کردیم. ما دست مذاکره کنندگان را باز گذاشتیم که در روز توافق این تحریمها برداشته شود.

کارخانه ای نیز گفت: اگر روند مذاکرات تا الان کفایت می کرد لزومی نداشت نمایندگان طرحی را تصویب کنند و سه مورد اساسی که آمریکاییها خدشه وارد کنند، با صراحت قید کنند که بند دوم درباره ممنوعیت ورود بازرسان آژانس به حریم امنیتی و دفاعی کشور است.