نقش پاپ فرانسیس در تایید توافق‌ هسته‌ای

پایگاه اینترنتی «پولیتیکو» در مطلبی به بررسی نقش احتمالی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک های جهان در روند بررسی توافق هسته ای ایران پرداخته و می نویسد آن دسته از اعضای کنگره که تلاش دارند توافق هسته ای را با مانع مواجه سازند، می بایست با «فاکتور فرانسیس» نیز مواجه شوند. در یک برنامه ریزی احتمالاً اتفاقی، قرار است پاپ فرانسیس در تاریخ 24 سپتامبر در نشست مشترک کنگره آمریکا به سخنرانی بپردازد.

هرچند بر اساس برنامه ریزی ها، این سخنرانی یک هفته پس از رأی گیری کنگره درباره توافق هسته ای ایران انجام می گیرد، اما با توجه به روندهای موجود، انتظار می رود که پیش از رأی گیری دوم کنگره باشد که قرار است برای فائق آمدن بر قدرت وتوی اوباما انجام گیرد. گفتنی است یک روز پس از این تاریخ نیز پاپ در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد؛ یعنی جلسه ای که بسیاری از رهبران جهانی که اکثراً با توافق هسته ای موافقند، در آن حضور خواهند داشت.

هنوز کسی درباره این موضوع نظر قطعی ندارد که پاپ در کنگره چه خواهد گفت؛ اما از آنجا که وی به طور کلی از بیان دیدگاه ها و نظرات خود پروایی ندارد، انتظار می رود که حمایتش را از توافق هسته ای اعلام کند. در صورتی که چنین امری اتفاق بیفتد، می توان این سخنرانی را در مقابل سخنرانی ماه مارس نخست وزیر رژیم اسرائیل در کنگره قرار داد که با هدف تقویت مخالفت از توافق انجام گرفت. به این ترتیب، کاخ سفید سفر پاپ به آمریکا را به عنوان موهبتی برای خود در نظر می گیرد. با این حال، مامات دولت اوباما تأکید دارند که اصراری برای گنجاندن موضوعاتی خاص در سخنرانی پاپ نخواهند داشت.

از سوی دیگر، قضاوت درباره اینکه دیدگاه های پاپ و سخنرانی وی چه تأثیری بر اعضای کنگره خواهد داشت، چندان ساده نیست. نخست، هنوز احتمال دارد که رأی گیری درباره توافق هسته ای، مطابق برنامه ریزی از پیش اعلام شده انجام نگیرد و به دلایل مختلف این امر به تعویق بیفتد. دوم اینکه کاخ سفید معتقد است حمایت کافی را برای حفظ قدرت وتوی اوباما در اختیار دارد و حتی اگر قانونگذاری که  به طور محرمانه از توافق حمایت می کند، اما به دلایل سیاسی نمی تواند به آن رأی مثبت بدهد، ممکن است احساس کند که لازم است موضع خود را در فاصله رای گیری اول و دوم تغییر دهد.

سوم، این موضوع که پاپ فرانسیس بخش احتمالی مربوط به ایران را چگونه در متن سخنرانی خود بگنجاند، در تأثیرگذاری آن بسیار مهم خواهد بود. پاپ تاکنون مجموعه ای از موضوعات، از خطرات نابرابری درآمدی تا تغییرات اقلیمی، بسیاری از محافظه کاران آمریکا، از جمله برخی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را آزرده کرده است. اگر پاپ با صراحت دیدگاه خود را بیان کند،‌ قانونگزاران ناراضی ممکن است بحث های گذشته را علیه وی به کار بگیرند.

یکی از مقامات ارشد کنفرانس اسقف های کاتولیک آمریکا پیش بینی می کند که پاپ رویکردی مثبت به مسئله ایران خواهد داشت و احتمال دارد در صورت لزوم، کنگره را تشویق کند که در موضع خود تجدید نظر کند یا اگر کنگره توافق را تایید کند، از نمایندگان تشکر خواهد کرد.