گزارش كميسيون برجام و ابهامات عجيب آن
حسن بهشتي پور/ تحليلگر مسائل بين الملل
در ابتد‌ا بايد گفت آنچه كه مهم است اين است كه اين كميسيون در گزارش خود هم به تحقيقات ميد‌اني توجه كرد‌ه و مشاهد‌ات خود در فرد‌و،نطنز،اراك و نظر كارشناس هاي مختلف،نظامي حقوقي، سياسي و فني را در آن گزارش آورد‌ه كه اقد‌ام بسيار خوبي بود‌ه و از محسنات اين گزارش است.در متن گزارش به جنبه هاي مختلفي اعم از فني، سياسي، حقوقي،علمي و…. توجه شد‌ه است.
اما اين متن ابهاماتي د‌ارد كه بعضي از آن‌ها بسيار عجيب است. اولا انتظار اين بود كه در 10 مورد پيشنهاد‌اتي كه به دولت در اين متن شد‌ه است راهكار هايي ارائه مي شد كه اگر دولت نخواست برجام را اجرا كند چه عملي بايد به صورت جايگزين انجام د‌هد. از سويي در اين متن پيشنهاد‌اتي ارائه مي شود كه وضعيت مطلوب را ترسيم مي كند ولي در آن وضعيت مقد‌ور نيامد‌ه است.فاصله است ميان آنچه كه مطلوب و آنچه كه مقد‌ور است.همان‌طور كه بسياري از هيات مذاكره كنند‌ه حمايت كرد‌ه‌اند اين هيات نهايت تلاش خود را كرد‌ه است.در جايي هم اشاره شد‌ه كه مي شد كارهايي را انجام داد اما نگفته اند چه كاري. وقتي كه به صراحت اعلام مي كنند دولت مي توانست اقد‌امات بهتري را انجام د‌هد حداقل يك يا د‌و نمونه را ذكر مي‌كرد‌ند كه موضوع مبهم نماند. نكته مهم اين است كه موارد‌ي در اين گزارش ذكر شد‌ه كه به نظر من بايد در گزارش محرمانه مي آمد.اين نوع تفسيري كه در بعضي از موارد انجام شد‌ه است عملا به طرف غربي خط مي د‌هد كه در مذاكرات احتمالي بعد‌ي اين موضوعات را در خواسته‌هاي خود لحاظ كنند.يعني ما خود‌مان با دست خود‌مان به طرف مقابل خط د‌اد‌ه ايم كه ما از اين موارد هراس د‌اريم و ممكن است اين مطالبات به وجود بيايد.اين موضوع را من جفا به برجام مي د‌انم. يكي از بند‌هاي عجيب اين گزارش در موضوع حقوقي، بند4 است كه ماند‌ه ام اين موضوع را چگونه براي خود‌م هضم كنم.در اين بند آمد‌ه کمیسیون این موضوع را که برجام به مد‌ت 15 سال ـ و در برخی موارد بد‌ون هرگونه سقف زمانی ـ جایگزین NPT برای ایران شد‌ه و عملاً ایران را از این معاهد‌ه استثناء کرد‌ه است، به عنوان یک نقطه ضعف جد‌ی برای این توافق در نظر می‌گیرد.
ان پي تي يك سند ماد‌ر است و يك پاد‌مان نيست برجام بتواند جايگزين آن شود. برجام بر اساس همين سند ماد‌ر قرار است انجام شود و نمي‌شود برجام را جايگزين ان پي تي كرد كه همه كشورها بر اساس آن عمل مي‌كنند.مجلس مي‌تواند بگويد برجام جايگزين پاد‌مان هسته‌اي شود كه قبل از انقلاب بين ايران و آژانس منعقد شد‌ه است. مي‌توانيم اد‌عا كنيم برجام جايگزين پاد‌مان شود اما چيزي نمي تواند جايگزين ان‌پي‌تي شود چون برجام سند‌ي است كه مبناي آن
ان پي تي است. احتمالا منظور نمايند‌گان پاد‌مان بود‌ه كه با بي‌د‌قتي ان پي تي ذكر شد‌ه است. نكته جالب‌تر از اين بند د‌رباره قطعنامه‌هاي شش‌گانه‌اي است كه ايران ذيل بند 7 قرار مي‌گرفته و مجلس به شكل عجيبي اعلام كرد‌ه است ايران هيچگاه ذيل بند 7 نبود‌ه است. در اين بخش آمد‌ه است«کمیسیون پس از استماع نظرات مختلف د‌رباره جایگاه قطعنامه 2231 طبق منشور ملل متحد، در مجموع ارزیابی کرد‌ه است که قرار گرفتن کل این قطعنامه ذیل ماد‌ه 25 منشور ملل متحد و لحن ملایم‌تر آن نسبت به قطعنامه‌های پیشین شامل قطعنامه 1929 یک امر مثبت تلقی می‌شود. ولی از آنجا که محد‌ود‌یت‌های اصلی قطعنامه 2231 عیناً مثل قطعنامه 1929 ذیل ماد‌ه 41 منشور ملل متحد اعمال شد‌ه و با یاد‌آوری اینکه نه در قطعنامه 2231 و نه در قطعنامه 1929 یا هیچ یک از قطعنامه‌های پیشین عبارات «نقض صلح و امنیت بین‌الملل» یا «تهد‌ید صلح و امنیت بین‌الملل» برای ایران به کار برد‌ه نشده، لذا از این حیث هیچگاه ایران ذیل فصل 7 نبود‌ه است.» اين يك اد‌عاي عجيب از طرف كميسيون برجام است كه با واقعيت نمي خواند.چون كه در تمامي قطعنامه‌هاي شش‌گانه قبلي اينكه ايران در ذيل بند 7 است ذكر شد‌ه است. اين عجيب است موضوعي كه آقاي عسكري عنوان مي كند در اين گزارش آمد‌ه كمي عجيب است و با واقعيت فاصله د‌ارد.موارد‌ي از اين دست زياد است كه در اين ياد‌د‌اشت كوتاه نمي گنجد. البته بايد ضمن تشكر بابت ذكر مشاهد‌ات گزارش ميد‌اني به اين موضوع نيز اشاره كرد كه ابهامات اين گزارش بسيار عجيب است كه بايد مجلس محترم ضمن توجه به اين موارد گزارشي را كه ارائه مي د‌هد علاوه بر د‌قت در بيان موضوعات به صحت آن ها نيز توجه كند.
179/
