دستاوردهاي فراجناحي حضور سيد حسن در انتخابات
احسانرستگار/ فعال سياسي
مشارکت نخبگان و جذب حداکثری مردم
پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲، بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که برخی مسئولان نظام، چندان اصراری به مشارکت بالا و حداکثری مردم ندارند. آنها این طور استدلال میکردند که اتفاقات بعد از حوادث سال ۸۸، تلخترین حوادثی بود که حافظه جمهوری اسلامی ایران به خاطر دارد و این حوادث پیرو یک مشارکت ۸۵ درصدی رخ داده بود، پس صرف مشارکت بالا چندان امتیازی هم محسوب نمیشود بلکه میتواند خسارت بار نیز باشد. از این رو به این ترتیب تحلیل میکردند که نظام به دنبال برگزاری یک انتخابات آرام و کم حاشیه است ولو اگر به موجب برخی رد صلاحیتها، باعث شود که طیفی از مردم کمتر ترغیب به رای دادن شوند. عدم احراز صلاحیت آیت ا… هاشمی رفسنجانی نیز در همین چارچوب توسط باورمندان به این فرضیه مصادره به مطلوب و تفسیر شد. اما تمامی این تحلیلها آنجا نقش بر آب شدند که رهبری در سخنرانی ۲۲ خرداد ۹۲ یعنی دو روز پیش از انتخابات، در دیدار با اقشار مختلف مردم، فرمودند: «من توصیه اول و اهمم حضور در پای صندوقهای رای است؛ این از همه چیز مهم تر است برای کشور ممکن است بعضیها، حالا به هر دلیلی نخواهند از نظام جمهوری اسلامی حمایت کنند اما از کشورشان که میخواهند حمایت کنند، آنها هم باید بیایند پای صندوق رای. همه باید بیایند پای صندوقهای رأی، حضور خودشان را اثبات کنند.» یعنی از منظر رهبر انقلاب حضور مردم ولو حضور کمی و نه حضور کیفی، بسیار حیاتی ارزیابی میشود؛ به این معنا که در این نگاه، حضوری حتی بدون اعتقاد و باور به جمهوری اسلامی ایران و صرفا با عشق میهن دوستی (ناسیونالیستی)، مهم و مفید به نظر میرسد. اینجا بسیاری از شاخکهای تحلیلگران حساس شد و متوجه شدند که رهبری، همچنان به دنبال مشارکت حداکثری مردم هستند حتی با خاطرات آزاردهنده ۸۸. مقام معظم رهبری که تمامی مشارکتها و حضور مردم را به معنای آری به جمهوری اسلامی و یک همه پرسی (رفراندوم) به روز شده تفسیر میکردند، این بار صریحا میفرمایند که مردم به پای صندوق رای بیایند ولو اينكه موافق جمهوري اسلامي نباشد این یک اتفاق نادر و معنادار بود و نشان از اهمیت حضور حداکثری مردم در انتخابات داشت.
توجه به حقالناس
دو روز بعد، رهبری در مصاحبه با خبرنگاران صدا و سیما پس از شرکت در انتخابات، فرمودند: «من به این حضرات محترمی که مسئولان صندوقها و مسئولان بازشماری و قرائت آراء و اینها هستند، یک توصیه به این عزیزان دارم و آن این است که بدانند رأی مردم امانتی است دست آنها و حقالناس است؛ یعنی حفظ امانت در این مسئله، حقالناس است. همانطور که میدانید حق الناس را انسان بیشتر بایستی رعایت کند و خروج از عهده حق الناس سختتر است از خروج از عهده حقا… . لذا است که خیلی باید در این زمینه توجه کنند.» تاکید موکد رهبری بر مفهوم حق الناس بودن رای مردم آن هم توسط کسی که در سال ۸۸، آن گونه محکم پای رای مردم ایستاد و حاضر به عقب نشینی نشد، به معنای پشیمانی از آن مواضع نبود، بلکه به این معنا میتوانست تاویل شود که اولا همواره رای مردم از منظر رهبری حق الناس بوده است و ثانیا این بار با توجه به حساسیتهای مضاعفی که چه از جانب مردم و چه از جانب خواص و سیاست مداران داخلی بر روی سلامت انتخابات وجود داشت، ایشان نیز این حساسیت و وسواس ایجاد شده را به رسمیت شناخته و در راستای تلطیف فضا و ایجاد آرامش در اذهان ملتهب، بستری که به واسطه شک و شبهه پس از انتخابات ۸۸، ایجاد شده را واکسینه و برطرف کنند.
خميني وشوق حضور جوانان
با در نظر گرفتن نکات فوق ، میتوان این موضوع را به حضور و مشارکت مردم در انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز تعمیم داد و خاطرنشان کرد که بر اساس آمار حضور مردم در انتخاباتهای مختلف، همواره در منظر تودههای مردم، انتخابات ریاست جمهوری در درجه اول، انتخابات مجلس شورای اسلامی در رتبه دوم و سپس انتخابات مجلس خبرگان رهبری و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در رتبههای بعدی قرار میگرفتند، اما با حضور سیدحسن خمینی در انتخابات پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، اگر چه برخی از جریانهای سیاسی، نگران شدهاند، اما آنچه مهم است، ایجاد شور و شوق گسترده در دل جوانان و مردم برای حاضر شدن پای صندوقهای رای در انتخابات مجلس خبرگان رهبری است. چه هدفی والاتر از اینکه هر شخصی با نزدیک بودن به هر جریان سیاسی یا دور بودن از هر نگاه سیاسی، بتواند با رعایت قوانین جمهوری اسلامی ایران و در قالب نظام، در راستای کنشگری برای انتخاب شدن توسط مردم و نیز افزایش مشارکت مردمی و شور آفرینی در جامعه گام بردارد؟ زمانی که نظرسنجیهای مختلف، این مژده را میدهند که حضور سیدحسن خمینی و نیز بسیاری از علمای دیگر در انتخابات، میتواند باعث شود که درصد مشارکت مردم تا حد محسوسی افزایش یابد، مهمترین اولویت نظام محقق شده و بدین ترتیب هر کس با هر سلیقهای، میتواند علاوه بر شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی، پای صندوقهای رای مجلس خبرگان حاضر شود و بدین ترتیب مردم با اقبال بیشتر به شرکت در انتخابات، به افزايش مقبولیت نظام که بعد از ۸۸ آسیب دیده بود کمک شایانی کنند.
يادگار امام و حصول وحدت
آیا وقتی شخص سید حسن خمینی اصرار دارد بر اینکه مستقل آمده و به نمایندگی از هیچ یک از جناحها وارد انتخابات نشده، اصراری مبنی بر هل دادن او به سمت جریانی وجود دارد؟ چرا وقتی میتوان از حضور او، بوی وحدت و حضوری فراجناجی را استشمام کرد، به واسطه خوشحالی طیفی یا ناراحتی جریانی، ما هم از حضور او در انتخابات نگران شویم؟ حضوری که موجب شود جوانان با سلایق مختلف و مردم با نگاههای گوناگون، به پای صندوقهای رای بیایند، مگر میتواند میمون و مبارک قلمداد نشود؟
حتی اگر فرض بر این شود که حضور سیدحسن خمینی، باعث ایجاد صف بندیهای مختلف در انتخابات مجلس خبرگان رهبری میشود، سوال اینجاست که مگر ایرادی دارد که در انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز مانند انتخاباتهای دیگر، حضورهای نظام یافته و رقابتهایی واقعیتر رخ دهد؟ حتی آنها که از نامزد شدن سیدحسن خمینی ناراضیاند، ترغیب میشوند تا قویتر در میدان حاضر شوند تا بتوانند رای بیشتری از مردم دریافت کنند؛ اگر بناست تا با رای مردم نمایندگان آنها در مجلس خبرگان رهبری برگزیده شوند، پس ناگزیر رقابتی رخ خواهد داد و این رقابتها البته با رعایت حدود اخلاق اسلامی و قوانین کشور هر چه بیشتر باشد، سلامت نظام و رضایتمندی مردم از جمهوری اسلامی ایران، افزایش و ارتقاء خواهد یافت.
شوراي نگهبان و احراز صلاحيت بزرگان
احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان رهبری، همانند انتخابات ریاست جمهوری، مجلس و شوراهای اسلامی شهر و روستا، بر عهده شورای نگهبان است و اینکه مواضع افراد در رابطه با متهم کردن نظام به تقلب، منطقی است که از شرایط احراز قرار گیرد، اما آنچه بعضا به قدر کافی لحاظ نمیشود، این است که اگر عدم احراز صلاحیتهای شورای نگهبان معتبر است، احراز صلاحیتهای آن نیز معتبر است. بدین معنا که به واسطه عدم احراز صلاحیت آیت ا… هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، بر همگان عین شد که شورای نگهبان حتی برای عدم احراز صلاحیت رئیس جمهور اسبق، رئیس سابق مجلس خبرگان رهبری و رئیسوقت و فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام هم، هیچ ابایی ندارد. با لحاظ کردن این نکته، پس برای عدم احراز صلاحیت سید حسن خمینی نیز اکثریت اعضای شورای نگهبان اگر به جمع بندیاي مبنی بر عدم صلاحیت وی برسند، سیدحسن خمینی را آسانتر از آیت ا… هاشمی رفسنجانی احراز صلاحیت نخواهند کرد، چرا که عدم احراز صلاحیت شخصی که ۸ سال رئیس جمهور کشور بوده و بر ریاست مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام بارها تکیه زده است، قطعا دشوارتر و تحمیل کننده هزینههایی بیشتر است نسبت به عدم احراز صلاحیت شخصی که مردم او را به عنوان نوه امامخمینی(س) میشناسند و تا کنون کنشی سیاسیاي مبنی بر ورود به سمتهای انتخابی جمهوری اسلامی ایران، انجام نداده است و اولین بار است که پای به میدان انتخاب شدن و اخذ رای از مردم میگذارد. این مورد خطاب به آنهایی ذکر شد که وقتی شخصی در انتخاباتی، توسط شورای نگهبان احراز صلاحیت نمیشود، آن رای شورای نگهبان به عدم احراز صلاحیت را پیراهن عثمان کرده و در راستای اثبات بیصلاحیت بودن، خارج از چارچوب نظام بودن و غیرخودی بودن کلیت جریان اصلاحات تفسیر میکنند، اما وقتی همان شورای نگهبان، فرد یا افرادی که منتسب به جریانهاي خاص هستند را احراز صلاحیت میکند، آنها کماکان بر نظرشان مبنی بر بیبصیرتی و مخالف (اپوزیسیون) بودن آن فرد یا افراد تاکید میکنند. اگر نظر شورای نگهبان مبناست، باید چه در احراز و چه در عدم احراز مورد تایید و توجه همه قرار گیرد، در غیر این صورت مصداق بارز یک بام و دو هوا و شاخص گذاری دو گانه خواهد بود.
سخن آخر
حسن خميني پس از ثبت نام، در جایگاه سخنرانی مستقر در وزارت کشور قرار گرفت و گفت: «اساسا حضورم در انتخابات به تبعیت از فرمایش امام است که ما را به دفاع از مبانی جمهوری اسلامی تا پای جان و آنچه در توان داریم، تشویق کردند. گروهی هم از سلامت خود گذشتند و گروهی در این مسیر آبرو دادند اما امام عزیز به ما آموخت در راه حفظ و تحکیم جمهوری اسلامی باید از همه اینها گذشت و اگر بنده کوچکترین آبرویی دارم، در این مسیر گذاشتهام و خواهم گذاشت.» این نگاره در مقام دفاع از تمام مواضع و نظرات حجت الاسلام سیدحسن خمینی نگاشته نشده، بلکه از منظري نوشته شده که وقتی شخصی در راه حفظ و تحکیم جمهوری اسلامی ایران، آبرویش را به ودیعه مینهد، وقتی شخصی با رعایت چارچوبها و قوانین جمهوری اسلامی ایران و در خدمت افزایش مشارکت مردم و مقبولیت نظام عمل میکند، چه سیدحسن خمینی باشد و چه شخصی دیگر، باید آن را به فال نیک گرفت.
گرچه فقط مردم در تهران ميتوانند به سيدحسن راي دهند ولي فضاسازي اي كه حول حضور ايشان در پايتخت ايجاد ميشود به تبع آن دركل كشور نيز تا حدي تاثير خود را دارد و سطح مشاركت را نيز در كل ايران افزايش ميدهد.
179/