کاربردهای فناوری بلاک‌چین
موبنا – در سال ۲۰۰۹ یک (یا چند) ژاپنی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، الگوریتمی را طراحی کرد که اساس اولین پول دیجیتال تاریخ به نام بیت کوین شد. این پول بدون نیاز به تضمین هیچ بانک مرکزی در دنیا امکان انجام تراکنش Peer to peer (تراکنش بدون واسطه) را برای همه فراهم کرد. بیت کوین با بهره‌گیری فناوری بلاک چین طراحی‌شده و یکی از محصولات این فناوری است.
فناوری بلاک چین اساساً یک پایگاه داده توزیع شده از اسناد و یا دفتر کل عمومی” از همه تراکنش‌ها یا رویدادهای دیجیتال” است که توسط اجزای تشکیل دهنده‌اش به شکل مشترک اجرا می‌شود. هر تراکنش در دفتر کلی عمومی با توافق اکثریت اجزای سیستم محقق می‌شود و اطلاعاتی که یکبار وارد سیستم شده باشد، هرگز پاک نمی‌شوند. بلاک چین برای هر تراکنش منحصر به فردی که ایجاد شده باشد، اطلاعات قطعی و قابل بازبینی را ثبت می‌کند.
بهره‌گیری از فناوری بلاک چین در قراردادهای هوشمند
به عقیده کارشناسان، بلاک چین می‌تواند تغییرات شگرفی در صنعت مالی ایجاد کند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۲ بهره‌گیری از این فناوری می‌تواند سالی ۲۰ میلیون دلار هزینه‌های صنعت مالی را کاهش دهد. مسئله‌ای که فناوری بلاک چین را جذاب می‌کند، بهره‌گیری از آن در بحث قراردادهای هوشمند است. ایده اصلی قراردادهای هوشمند توسط نیک سابو در سال ۱۹۹۴ مطرح شد که بر اساس آن، یکسری از بندهای قرارداد با استفاده از سخت‌افزار و نرم‌افزار خودکار انجام می‌شود.
بر فرض مثال برخی از شرکت‌های که در وام ماشین فعال هستند، دستگاه کوچکی را روی ماشین نصب‌کرده‌اند و در صورتی‌که بیش از چند قسط خودرو عقب بیفتد، این دستگاه اجازه روشن شدن به ماشین را نمی‌دهد و جلوی استفاده از ماشین گرفته می‌شود. در این مدل اگر اسناد ماشین‌ها بر روی بلاک چین عملیاتی شود به صورت خودکار بعد از پرداخت نشدن چند قسط، سند ماشین خودکار به بانک منتقل می‌شود.
پتانسیل‌های که بلاک چین در حوزه قراردادهای هوشمند ایجاد می‌کند، فراتر از کاربردهای فعلی آن است. قراردادهای هوشمند از قبل وجود داشتند ولی با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین می‌توانند کاربردهای گسترده و پیچیده‌تری به خود بگیرند. اولین پلتفرمی که اجازه برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند را در بلاک چین می‌دهد در شبکه اتریوم عملیاتی شده است.
یکی از اولین کاربردهای پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند در بلاک چین در صنعت مالی در حوزه بیمه اعمال شدکه یک شرکت فرانسوی بیمه با ارائه محصول بیمه تاخیر پروازها در بازار، به صورت خودکار هزینه تاخیر پروازهای بیش از دو ساعت را به حساب افراد واریز می‌کرد و این مهم منجر به افزایش اعتماد عمومی به شرکت بیمه و هواپیمایی شد. از اینرو پتانسیل بالای فناوری بلاک چین در صنعت بیمه منجر به این شد که بزرگترین شرکت‌های بیمه در دنیا به دنبال بهره‌برداری از این فناوری باشند.
تامین سرمایه شرکت‌های نوپا
تغییر دیگری که فناوری بلاک چین در صنعت مالی ایجاد کرد در حوزه تامین سرمایه شرکت‌های نوپا بود زیرا درگذشته یکسری شرکت‌های ریسک‌پذیر این وظیفه را بر عهده داشتند ولی در چند سال اخیر با عرضه اولیه ارزهای مجازی، شرکت‌های نوپا توانسته‌اند با معرفی ایده‌های خود به مردم و فروش ارزهای مجازی سرمایه لازم برای آغاز کار خود را از این مسیر تامین کنند و بر اساس آمار در ۳ ماه پایانی سال ۲۰۱۷ حجم سرمایه‌گذاری در تامین مالی کسب و کارهای فناورانه از این مسیر، بیش از دو برابر مبلغی بوده که در شیوه تامین مالی از سوی شرکت‌های ریسک پذیر صورت گرفته است.
بهره‌گیری سوئیفت از فناوری بلاک چین در انتقال وجوه بین‌المللی
مزیت‌های فروان فناوری بلاک چین منجر به این شده که تمام شرکت‌های بزرگ به سمت بهره‌گیری از این فناوری حرکت کنند تا جایی که شرکت سوئیفت در سال ۲۰۱۶ یک کنسرسیومی را به همراه چند موسسه دیگر برای طراحی و راه‌اندازی و توسعه یک پلتفرم آزمایشی برای انجام تراکنش‌های مالی با سرعت بیشتر آغاز کرد. این پلتفرم در ابتدا با ۶ بانک شرع به کارکرد و اکنون ۲۲ بانک در مجموع به این پلتفرم پیوسته‌اند.
بهره‌گیری از بلاک چین در نقل و انتقالات اسناد املاک
کاربرد دیگر بلاک چین در ثبت، نقل و انتقالات اسناد است که در سوئد یک طرح آزمایشی در سال ۲۰۱۶ در این بخش اجرایی شد و اسناد املاک دیجیتالی و بر روی بلاک چین برده شد. از اینرو خریدار یا فروشنده در این سیستم می‌توانستند با طراحی قراردادهای هوشمند، سند املاک را در خریدوفروش‌ها انتقال دهند. بعد از اجرای آزمایشی این طرح مشخص شد که اجرای آن منجر به کاهش سالانه ۱۰۰ میلیون یورو در سازمان ثبت اسناد این کشور شده است.
از اینرو اجرای این طرح در کشورهایی که سیستم ثبت دارایی قابل اعتمادی ندارد در کاهش هزینه و تسهیل و سرعت در نقل و انتقال اسناد املاک راهکار مناسبی است. دیجیتالی کردن سند خانه‌ها در فناوری بلاک چین کارکردهای مختلفی در صنایع مالی دارد و می‌توان با تنظیم قراردادهای هوشمند در این بخش از اسناد املاک که به صورت دیجیتالی در بلاک چین پیاده‌سازی شده‌اند به منظور ضمانت در اخذ تسهیلات استفاده کرد در این مدل در صورت عدم پرداخت اقساط وام، سند خانه به بانک منتقل می‌شود.
بهره‌گیری از فناوری بلاک چین در بازار سرمایه
بازار سرمایه نیز به سمت بهره‌گیری از فناوری بلاک چین حرکت کرده است و نزدک (NASDAQ) که بزرگترین بازار معامله الکترونیک سهام در آمریکا است، پلتفرمی با استفاده از فناوری بلاک چین، طراحی و توسعه داده است که در آن، شرکت‌ها می‌توانند سهام خود را منتشر، افراد فعال در بورس به خریدوفروش سهام اقدام کنند، این روند منجر به کاهش هزینه‌ها در عرضه سهام شرکت‌ها و افزایش سرعت معاملات در بازار سهام شده است. همچنین شفافیت مالکیت شرکت‌ها در این طرح تا حدود زیادی افزایش‌یافته است.
بهره‌گیری از فناوری بلاک چین در اخذ رأی سهامداران در مجامع عمومی شرکت‌ها
یکی دیگر از کاربردهای بلاک چین در آمریکا، بهره‌گیری از آن در اخذ رای در مجمع عمومی شرکت است. این مسئله در آمریکا روند پیچیده‌ای دارد و باید یک شرکتی به عنوان واسطه با سهامداران تماس گرفته و رای آنها را ثبت و نتایج را به شرکت اصلی ارائه دهد که به دلیل وجود واسطه در اخذ رای اتفاقات عجیبی رخ می‌دهد که زمینه تقلب را به وجود آورده است. از اینرو یک از شرکت‌هایی که وظیفه تجمیع آرا در مجامع شرکت‌های آمریکایی را بر عهده دارد با بهره گیری از فناوری بلاک چین پلتفرمی را طراحی و توسعه داده که در آن سهامداران می‌توانند رای خود را بدون واسطه در مجمع عمومی اعلام کنند.
منبع: ایبنا
