معافیت‌هایی که خوراک مردم را هدف قرار داد
به‌روزترین‌ها؛ میترا شهبازی– قانون جدید مالیات برارزش افزوده از ۱۳ دی ماه سال ۱۴۰۰ اجرا می‌شود. این قانون از جنبه‌های گوناگون برای مصرف کننده، تولید کننده و فعالان اقتصادی مهم تلقی می‌شود.
قطعا آثار این نوع مالیات در سبد مصرفی خانوار مشهود خواهد بود که بابت مصرف بیشتر باید سهم بالاتری از مالیات را بپردازد. با این حال نرخ محاسبه آن تغییری نکرده و همان ۹ درصد است. با این تفاوت که سهم دولت از درآمدهای آن کاهش یافته و از ۶ درصد به ۵ درصد رسیده و در عوض سهم شهرداری‌ها و دهیاری‌ها از درآمد پایدار و سبز مالیات افزایش یافته است.
* مشوق‌‌های تولیدی
در بخش تولید حمایت‌های هوشمندی به کار گرفته شده است. در همین باره محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی معتقد است، امکان استرداد مالیات به‌ویژه در بخش ماشین‌آلات خطوط تولید یکی از نقاط قوت این قانون محسوب می‌شود.
همچنین اشخاص حقوقی از شروع فعالیت خود امکان استفاده از اعتبار مالیاتی را بر مبنای قانون جدید خواهند داشت و مشکلات و موانع گذشته مرتفع شده است.
* معافیت‌هایی که خوراک مردم را هدف قرار داد
علاوه بر آن معافیت‌های فصل سوم این قانون مورد توجه جدی فعالان اقتصادی و عموم مردم است که قطعا جذابیت‌های خاصی دارد.
معاون سازمان امور مالیاتی در این باره گفت: برخی از معافیت‌ها حذف شده و برخی اقلام نیز به جمع معافیت‌های مالیاتی پیوستند، بنابراین پایه اصلی این معافیت‌ها سبد مصرفی خانوار را پوشش بیشتری می‌دهد و پس از آن مباحث درمانی از جمله بیمه‌های عمر، زندگی و درمان را در بر گرفته است.
خدمات ورزشی با اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح همچنین و آب مصرفی محصولات کشاورزی و بیمه آنها هتل‌های ۳ ستاره و پایین‌تر مهمانپذیرها از این مالیات معاف شدند. قند و شکر نیز که پیش‌تر مشمول معافیت بود به شمول مالیات تغییر کرده است.
براساس ماده ۹ این قانون دائمی عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر از پرداخت مالیات و عوارض معاف هستند.
* اقلام کشاورزی
۱-کلیه محصولات کشاورزی فرآوری نشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل از جمله چوب خام، محصولات گلخانه از جمله سبزی، صیفی، گل و گیاه و انواع قارچ
تبصره- فعالیت های مربوط به مراحل بسته بندی، انبارداری و نگهداری محصول در دمای مناسب در سردخانه، انجماد محصول شامل سردخانه، پاک کردن، درجه بندی، بوجاری بذور، پوست گیری مانند شالی کوبی، شستشو، تمیزکاری، تفکیک، همگن سازی، خشک کردن انواع محصولات مانند چای، کشمش و خرما با روشهای مختلف، تفت دادن مانند پخت نخود و پنبه پاک کنی، فرآوری محصولات کشاورزی محسوب نمی‌شود. ارائه خدمات مزبور به محصولات کشاورزی مشمول مالیات و عوارض فروش نیست.
۲- دام زنده و خوراک آن، کلیه مواد اصلی تولید مثل دام زنده مطابق پروانه صادره توسط وزارت جهاد کشاورزی، پوشال کمپوست، کشت بافت و بستر آماده کشت بافت؛
تبصره- دام به حیواناتی شامل چهارپایان، پرندگان، آبزیان و حشرات اطلاق می‌گردد که برای امور تغذیه انسان یا دام و فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی و آزمایشگاهی، تولید، نگهداری و پرورش داده می‌شوند.
۳- بذر، نشاء، نهال، سم و کود؛
۴- آب مصارف کشاورزی؛
* سبد معیشت مردم
۵- کالاهای زیر:
۵-۱- شیر، پنیر و ماست؛
۵-۲- تخم ماکیان؛
۵-۳- آرد و نان؛
۵-۴- انواع گوشت و فرآورده‌های گوشتی مطابق با فهرستی که هر سال وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا پایان دی ماه برای اجراء در سال بعد به سازمان ارسال می‌کند.
۵-۵- برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویا؛
۵-۶- انواع روغن های خوراکی؛ اعم از گیاهی و حیوانی
۵-۷- شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان؛
۵-۸- تخم مرغ نطفه دار و تبدیل آن به جوجه یک روزه؛
* محصولات فرهنگی زیر چتر حمایت
۶- انواع کالاهای زیر:
۶-۱- خمیر کاغذ و کاغذ باطله؛
۶-۲- دفتر تحریر؛
۶-۳-کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه؛
۷- نسخه های کاغذی و الکترونیکی محصولات زیر:
۷-۱- کتاب؛
۷-۲- روزنامه؛
۷-۳- مجله و نشریه؛
* طلا و جواهر را گران نخرید
یکی از ویژگی‌های جذاب قانون جدید که برای فعالان اقتصادی به خصوص فروشندگان طلا و جواهر اهمیت دارد به شیوه محاسبه نرخ مالیات بر ارزش افزوده آن بر می‌گردد. طبق قانون فعلی مالیات از اصل طلاو جواهر اخذ می‌شود اما در قانون جدید که از ۱۳ دی ماه اجرا خواهد شد شرایط متفاوت خواهد بود.
۸- انواع شمش طلا وارداتی و داخلی و انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی دارای پشتوانه صددرصد طلا مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده هستند.
در این باره معاون سازمان امور مالیاتی بیان می‌کند «در قانون جدید اصل طلا، جواهر و پلاتین مشمول مالیات ارزش افزوده نیست و فقط سود، کارمزد و اجرت ساخت شامل مالیات ارزش افزوده می‌شود.»
بنابراین مردم و خریداران طلا و جواهر حین خرید نسبت به این مسئله دقت داشته باشند که پول اضافه بابت خرید نپردازند. البته فروشندگان نیز باید محاسبات خود به این مسئله توجه کنند.
* سایر معافیت‌ها کدامند؟
۹- کالاهای وارده همراه مسافر برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق قانون امور گمرکی؛
۱۰- دارایی های غیرمنقول و انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی مبتنی بر آنها؛
۱۱- هرگونه انتقال دارایی به/ از صندوق های سرمایه گذاری پروژه موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸ یا شرکتهای فرعی صندوق های سرمایه گذاری پروژه، به عنوان آورده غیرنقد شرکا در همان صندوق های سرمایه گذاری پروژه؛
تبصره- در صورتی که مالکیت و مدیریت شرکتهای فرعی صندوق های سرمایه گذاری پروژه متعلق به صندوق های سرمایه گذاری پروژه موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم ۴۴ قانون اساسی باشد، هرگونه انتقال دارایی به/ از شرکتهای فرعی صندوق های سرمایه گذاری پروژه که صرفاً در راستای اجرای پروژه و مرتبط با وظایف صندوق های مذکور باشد، مشمول مالیات و عوارض نیست.
۱۲- هرگونه انتقال دارایی از/ به نهاد واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم ۴۴ قانون اساسی
۱۳- فرش دستباف و مواد اولیه اصلی آن
۱۴- صنایع دستی تولید داخل موضوع ماده ۱ قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب ۱۳۹۶
مطابق فهرستی که تا پایان دی ماه هر سال توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد می شود و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.
۱۵- انواع دارو و واکسن انسانی و دامی، لوازم مصرفی درمانی و لوازم توانبخشی؛ ماده ۱۱۹ قانون امور ث، ت، پ
۱۶- رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی، تجهیزات نظامی و اطلاعاتی موضوع بندهای گمرکی با رعایت ترتیبات مقرر در بندهای مذکور.
قاعدتا اجرای این قانون علاوه بر شفافیت در حلقه‌های واردات یا تولید تا مصرف، منجر به باز توزیع عدالت از طریق درآمدهای وصولی می‌شود هرچند مسئولان معتقدند تفاوت معناداری با اجرای این قانون در درآمدها به وجود نخواهد آمد. همچنین یکی از ملاحظات قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید این است که بر بستر سامانه پایانه‌های فروشگاهی خواهد بود که با وجود گذشت ۲ سال هنوز اجرا نشده و درآمدها و شیوه درست اجرا را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. مسئولان سازمان امور مالیاتی باید نسبت به آن پاسخگو باشند.
