افزایش ۵۶ درصدی متوسط هزینه زندگی خانوار های شهری
مرکز آمار ایران در گزارشی تازه اعلام کرده که متوسط هزینه زندگی سالانه خانوار های شهری در سال ۱۴۰۲ با افزایش چشمگیری رو به رو بوده است.
طبق این گزارش، متوسط هزینه کل یک خانوار شهری در این سال بیش از ۲۰۶ میلیون تومان (۲,۰۶۵,۲۵۰ هزار ریال) بوده که نسبت به سال قبل از آن، یعنی سال ۱۴۰۱، رشد ۵۰.۶ درصدی داشته است. این آمار حاکی از رشد قابل توجه هزینه ها برای زندگی شهری در ایران طی سال گذشته است.
به گزارش به‌روزترین‌ها؛ از مجموع هزینه سالانه خانوار های شهری در سال ۱۴۰۲، حدود ۵۱ میلیون تومان (۵۱۴,۷۶۱ هزار ریال) به هزینه های خوراکی و دخانی اختصاص داشته است. این میزان سهم ۲۴.۹ درصدی از کل هزینه های خانوار را به خود اختصاص داده است. در مقابل، ۱۵۵ میلیون تومان (۱,۵۵۰,۴۸۹ هزار ریال) به هزینه های غیر خوراکی تعلق گرفته که ۷۵.۱ درصد از هزینه های خانوار های شهری را تشکیل می دهد.
در بررسی دقیق تر هزینه های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم متعلق به هزینه گوشت با سهم ۲۴.۷ درصد است. این نشان دهنده اهمیت گوشت به عنوان یکی از اقلام اصلی مصرفی خانوار های شهری است. در بخش هزینه های غیر خوراکی نیز بیشترین سهم، معادل ۵۶.۵ درصد، به هزینه های مسکن، سوخت و روشنایی مربوط می شود. این آمار نشان دهنده فشار بالای هزینه های مرتبط با تأمین مسکن و انرژی بر خانوار های شهری است.
افزایش درآمد و هزینه خانوار های شهری در سال ۱۴۰۲
در کنار افزایش هزینه ها، مرکز آمار ایران از رشد درآمد خانوار های شهری نیز خبر داده است. متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۵۷ میلیون تومان (۲,۵۶۹,۳۷۲ هزار ریال) بوده است که در مقایسه با سال ۱۴۰۱، ۵۳.۹ درصد افزایش یافته است. این افزایش نشان می دهد که رشد درآمدها بیشتر از رشد هزینه ها بوده است که می تواند به معنی افزایش نسبی قدرت خرید خانوار ها در برخی موارد باشد.
براساس این گزارش، منابع تأمین درآمد خانوار های شهری نیز به تفکیک اعلام شده است. بر این اساس، ۲۹.۸ درصد از کل درآمدها از طریق مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۱۶.۹ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی و ۵۳.۳ درصد از درآمدهای غیر شغلی خانوار ها تأمین شده است. این ارقام نشان می دهد که بیش از نیمی از درآمد خانوار های شهری از منابع غیر شغلی حاصل می شود که می تواند شامل درآمدهای سرمایه گذاری، مستمری ها و سایر منابع درآمدی باشد.
تغییرات در هزینه و استفاده از لوازم خانگی در خانوار های شهری
مرکز آمار ایران در بخشی دیگر از این گزارش به بررسی وضعیت استفاده از لوازم عمده زندگی در خانوار های شهری پرداخته است. بر اساس آمار، درصد استفاده از برخی لوازم خانگی نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. برای مثال، درصد خانوار هایی که از تلویزیون رنگی استفاده می کنند، از ۹۷ به ۹۷.۱ درصد، جارو برقی از ۹۱.۶ به ۹۳ درصد و ماشین لباسشویی از ۸۸ به ۸۹.۴ درصد افزایش یافته است.
همچنین، درصد خانوار هایی که از یخچال فریزر استفاده می کنند از ۶۷.۷ به ۶۹.۲ درصد و استفاده از اتومبیل شخصی از ۵۳.۷ به ۵۴.۸ درصد افزایش یافته است. جالب توجه است که استفاده از مایکروویو و فرهای هالوژن دار نیز از ۱۲.۹ به ۱۵.۲ درصد افزایش یافته که نشان دهنده تغییرات در سبک زندگی و افزایش دسترسی به تکنولوژی های جدید در میان خانوار های شهری است.
وضعیت هزینه ها و درآمدهای خانوار های روستایی در سال ۱۴۰۲
مرکز آمار همچنین اطلاعاتی درباره وضعیت هزینه ها و درآمدهای خانوار های روستایی در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی در این سال حدود ۱۱۰ میلیون تومان (۱,۱۰۶,۵۹۰ هزار ریال) بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشدی معادل ۴۰.۳ درصد داشته است. از این مقدار، حدود ۴۴ میلیون تومان (۴۳۷,۶۹۴ هزار ریال) مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و ۶۷ میلیون تومان (۶۶۸,۸۹۶ هزار ریال) به هزینه های غیر خوراکی اختصاص یافته است.
در میان هزینه های خوراکی و دخانی، هزینه گوشت با سهم ۲۴.۲ درصد بیشترین سهم را دارد. همچنین، در بخش هزینه های غیر خوراکی، بیشترین سهم با ۳۵.۷ درصد مربوط به هزینه های مسکن، سوخت و روشنایی است. این آمار نشان می دهد که همانند خانوار های شهری، مسکن و انرژی همچنان بخش عمده ای از هزینه های خانوار های روستایی را به خود اختصاص می دهد.
رشد درآمد خانوار های روستایی
در سال ۱۴۰۲، متوسط درآمد سالانه یک خانوار روستایی به حدود ۱۵۰ میلیون تومان (۱,۴۹۲,۹۲۶ هزار ریال) رسیده است که نسبت به سال قبل، ۵۱.۴ درصد افزایش داشته است.
این رشد درآمدی بیش از رشد هزینه ها بوده و نشان دهنده بهبود نسبی وضعیت اقتصادی خانوار های روستایی است. منابع تأمین درآمد خانوار های روستایی نیز نشان می دهد که ۳۰.۲ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۲۹.۳ درصد از مشاغل آزاد و ۴۰.۵ درصد از درآمدهای غیر شغلی تأمین شده است.
تفاوت های استانی در هزینه و درآمد خانوار ها
مرکز آمار ایران در این گزارش به تفاوت های استانی در هزینه و درآمد خانوار های شهری و روستایی نیز پرداخته است. بر اساس این گزارش، در سال ۱۴۰۲ استان تهران با ۳۳۰ میلیون تومان (۳,۳۰۸,۴۳۶ هزار ریال) بیشترین و استان آذربایجان غربی با ۱۰۷ میلیون تومان (۱,۰۷۴,۹۵۱ هزار ریال) کمترین هزینه سالانه را در میان خانوار های شهری داشته اند.
همچنین، استان تهران با حدود ۳۸۲ میلیون تومان (۳,۸۱۸,۶۰۰ هزار ریال) بیشترین و استان سمنان با حدود ۱۵۸ میلیون تومان (۱,۵۷۷,۵۸۴ هزار ریال) کمترین درآمد سالانه خانوار های شهری را داشته اند. در مناطق روستایی نیز استان بوشهر با ۱,۸۳۴,۳۶۷ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ۵۸۹,۴۰۹ هزار ریال کمترین هزینه سالانه را داشته اند.
به طور کلی، بررسی آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار ایران نشان می دهد که در سال ۱۴۰۲، هم هزینه های خانوار های شهری و روستایی به طور قابل توجهی افزایش یافته و هم درآمدها رشد چشمگیری داشته است.
این افزایش ها همگام با تغییرات در الگوی مصرف خانوار ها و استفاده بیشتر از لوازم خانگی و تکنولوژی های نوین بوده است. در عین حال، فشار هزینه های مسکن و انرژی همچنان به عنوان یکی از چالش های اصلی خانوار های ایرانی به شمار می رود.
