دبیر کمیته فقهی سازمان بورس: توکن‌سازی دارایی‌ها فرصت‌های جدیدی برای بازار سرمایه ایجاد می‌کند
توکن‌سازی دارایی‌ها به‌عنوان یک فناوری نوین، در حال تحول و تغییرات مهمی در بازار سرمایه است. این مقاله به بررسی مزایای اقتصادی و ابعاد فقهی توکن‌ها پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه این تکنولوژی می‌تواند فرآیندهای مالی را تسهیل کند.
مزایای کلیدی توکن‌سازی دارایی‌ها در بازار سرمایه
به گزارش به‌روزترین‌ها دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در اظهارات اخیر خود به مزایای کلیدی توکن‌سازی دارایی‌ها در بازار سرمایه اشاره کرده و توضیح داد که کمیته فقهی سازمان بورس، به‌منظور بررسی ابعاد مختلف این تکنولوژی نوین، آن را در دستور کار خود قرار داده است. به گفته «مجید پویان‌مهر»، توکن‌سازی می‌تواند سه مزیت اصلی برای بازار سرمایه به همراه داشته باشد: اولین مزیت آن، فراهم کردن زمینه معاملات دارایی‌های خرد و همگن است که در نتیجه آن، امکان دسترسی آسان‌تر به دارایی‌ها برای عموم فراهم می‌شود. دومین مزیت، افزایش سهولت در دسترسی و معامله این دارایی‌ها است که باعث می‌شود افراد بیشتری قادر به مشارکت در بازار شوند. سومین مزیت نیز تسهیل فرآیند جذب منابع مالی در بازار سرمایه است که می‌تواند به رفع نیازهای تأمین مالی در صنایع مختلف کمک کند.
پویان‌مهر همچنین توکن را به‌عنوان یک ورقه بهادار الکترونیکی تعریف کرد که نمایانگر ارزش، منافع، مالکیت و حقوق ناشی از مالکیت یک دارایی مشهود یا نامشهود است. این دارایی‌ها می‌توانند شامل اموال، حقوق مالکیت، یا هر نوع دارایی دیگری باشند که دارای ارزش و پذیرش عمومی هستند. او توکن‌ها را به‌عنوان یک نوع مال در بازارهای مالی معرفی کرده که می‌تواند به‌عنوان نماینده مالکیت، حقوق خاص یا منافع ناشی از یک دارایی باشد.
افزایش نقدشوندگی با توکن‌سازی دارایی‌ها
یکی از ویژگی‌های مهم توکن‌ها این است که می‌توانند دارایی‌های بزرگ را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کنند. این ویژگی باعث می‌شود که افراد با مقادیر سرمایه مختلف بتوانند در این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از آنها بهره‌مند شوند. به‌عبارت دیگر، توکن‌سازی باعث افزایش نقدشوندگی دارایی‌ها در بازارهای مالی می‌شود، زیرا دارایی‌های توکنی می‌توانند به‌راحتی بین سرمایه‌گذاران مختلف منتقل شوند.
در ادامه، پویان‌مهر به بررسی ابعاد فقهی توکن‌ها پرداخت و اشاره کرد که کمیته فقهی سازمان بورس در سال ۱۴۰۲، این موضوع را به‌طور جدی بررسی کرده است. پس از تحلیل زوایای اجرایی و حقوقی توکن‌ها، کمیته فقهی تصمیم به تصویب انتشار توکن‌هایی گرفت که نمایانگر مالکیت دارنده آنها بر حصه مشاعی از یک مال یا حق معین باشد. این تصمیم به‌این معناست که توکن‌های مزبور می‌توانند در بازار معامله شوند، مشروط بر اینکه معامله آنها با احکام فقهی دارایی‌های مرتبط با آنها هم‌خوانی داشته باشد. از سوی دیگر، توکن‌هایی که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آنها بر مال یا حق معین نیستند، از نظر فقهی درست نبوده و نمی‌توانند در بازار سرمایه معامله شوند.
به‌طور کلی، در فرآیند عرضه توکن‌ها باید اطمینان حاصل شود که امکان تحویل مال یا حق معینی که توکن به آن مرتبط است، وجود دارد. این نکته اهمیت زیادی دارد زیرا در غیر این صورت، توکن‌ها نمی‌توانند به‌عنوان یک ابزار قانونی و مشروع در بازار مورد استفاده قرار گیرند.
پویان‌مهر همچنین سه رکن اصلی در انتشار توکن‌ها را مطرح کرد که باید در بررسی‌های فقهی و حقوقی در نظر گرفته شوند. اولین رکن، ماهیت فقهی دارایی موضوع توکن است که باید مشخص شود آیا دارایی‌ای که به توکن تبدیل می‌شود، از نظر فقهی مشروع است یا خیر. دومین رکن، ابعاد فقهی معاملات آن دارایی است که به این معناست که باید بررسی شود که آیا معاملات مرتبط با این دارایی‌ها با احکام فقهی منطبق هستند یا خیر. سومین رکن نیز ضرورت وجود دارایی به‌عنوان مبنای انتشار توکن است، به این معنا که باید تضمین شود که برای هر توکنی، دارایی مشخصی وجود دارد که توکن نمایانگر آن باشد.
توکن‌سازی، ابزاری کارآمد در بازار سرمایه
این سه رکن اصلی نشان‌دهنده اهمیت تحلیل دقیق و همه‌جانبه ابعاد فقهی و حقوقی در فرآیند توکن‌سازی دارایی‌ها است. اگر این اصول به‌درستی رعایت شوند، توکن‌سازی می‌تواند به ابزاری بسیار کارآمد در بازار سرمایه تبدیل شود و مزایای اقتصادی زیادی برای سرمایه‌گذاران و بازار ایجاد کند.
در نهایت، توکن‌سازی دارایی‌ها نه‌تنها یک تحول در بازار سرمایه به‌حساب می‌آید بلکه می‌تواند به‌عنوان یک راهکار جدید و مؤثر برای جذب سرمایه، افزایش نقدشوندگی و تسهیل فرایندهای مالی در سطح جهانی مطرح شود. با توجه به رشد سریع این فناوری و تحلیل‌های فقهی و اقتصادی دقیق آن، به‌نظر می‌رسد که در آینده‌ای نزدیک، این تکنولوژی جایگاه مهم‌تری در بازارهای مالی پیدا خواهد کرد و به‌طور قابل‌توجهی به بهبود کارکرد بازارهای مالی کمک خواهد کرد.
