حمایت‌های دولتی؛ کلید نجات شرکت‌های دانش‌بنیان از بحران اقتصادی
افزایش نرخ ارز در کنار فرصت‌های صادراتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان، چالش‌های مالی و تأمین نقدینگی را نیز به همراه دارد. حمایت‌های دولتی و ادغام شرکت‌های کوچک با شرکت‌های بزرگ می‌تواند راه‌حلی برای عبور از این بحران‌ها و تقویت تولید داخلی باشد.
به‌روزترین‌ها| شاهرخ مهدوی نایب رئیس انجمن شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت و بازرس فدراسیون اقتصاد سلامت در نشست خبری چالش‌ها و راهکارهای تأمین ارز برای کلاهای سلامت محور در سال ۱۴۰۴ بیان داشت: در حوزه دانش بنیان همان‌طور که در سایر حوزه‌ها، افزایش نرخ ارز هم فرصتی را فراهم می‌کند، تهدیداتی را به همراه دارد.
وی افزود: بنابراین از یک سو، این افزایش نرخ می‌تواند فرصتی برای شرکت‌های دانش بنیان باشد؛ چرا که این شرکت‌ها به طور عمده تولیدکننده بوده و محصولات آن‌ها به نوعی با محصولات خارجی رقابت می‌کنند. به همین دلیل، این شرکت‌ها می‌توانند در صورت بهبود شرایط صادراتی، ارزآوری بیشتری را برای کشور به ارمغان بیاورند.
مهدوی همچنین به صحبت‌های اخیر همتی وزیر اقتصاد اشاره کرد و ادامه داد: افزایش نرخ ارز می‌تواند فرصتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان باشد و این فرصت باید در کنار چالش‌ها، مورد توجه قرار گیرد. با این حال، تهدیدات زیادی نیز در این مسیر وجود دارد. به عنوان مثال، شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه شرکت‌های کوچک در تأمین نقدینگی با مشکلات فراوانی روبرو هستند. این شرکت‌ها معمولاً برای تأمین منابع مالی به وام‌ها و تسهیلات بانکی متکی هستند، اما دریافت وام، به خصوص از صندوق‌های دولتی مانند صندوق شکوفایی، مشکلات خاص خود را دارد.
چالش‌های مالی شرکت‌های دانش‌بنیان در شرایط افزایش نرخ ارز
مهدوی با اشاره به چالش‌های مالی شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار داشت: برخی از این شرکت‌ها نیاز به همکاری با سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر مانند سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) یا سرمایه‌گذاران فرشته (Angel Investors) دارند که به طور طبیعی، این نوع همکاری‌ها با هزینه‌های بالاتری همراه است و باعث افزایش هزینه‌های تولید خواهد شد.
نایب رئیس انجمن شرکت‌های دانش بنیان با اشاره به اینکه افزایش هزینه‌های تولید به دلیل بالا رفتن قیمت ارز و همچنین دستمزدهای بالاتر برای نیروهای متخصص، تهدیدی برای تولید داخلی است ادامه داد: این مشکل می‌تواند به غیرقابل عرضه شدن محصولات تولیدی در بازار منجر شود و در نهایت شاهد افزایش واردات خواهیم بود.
مهدوی همچنین پیشنهاداتی برای حل این چالش‌ها ارائه داد و گفت: پیشنهاد من این است که دولت به ویژه در شرایط افزایش نرخ ارز، بسته‌های حمایتی خود را برای شرکت‌های دانش بنیان افزایش دهد. همچنین اگر شرکت‌های کوچک دانش بنیان بتوانند در شرکت‌های بزرگ‌تر ادغام شوند، توانایی مقابله با این چالش‌ها بیشتر خواهد شد. شرکت‌های بزرگ‌تر به دلیل منابع بیشتر و توانایی‌های بهتر، قادر خواهند بود تا از این تلاطمات عبور کنند و در نهایت تولید داخلی با کیفیت و کم‌هزینه‌تر در کشور صورت خواهد گرفت.
مهدوی در جمع‌بندی خود تأکید کرد: در صورت تحقق این پیشنهادات، می‌توانیم شاهد رونق بیشتر تولیدات دانش بنیان در کشور باشیم و این اقدام در نهایت به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.
تأثیر بحران‌های اقتصادی بر شرکت‌های دانش‌بنیان
امیرحسین کارآگاه دبیرکل فدراسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی نیز به بررسی بحران‌های اقتصادی و تأثیر آن بر شرکت‌های دانش‌بنیان و نیروی انسانی نخبه پرداخت و گفت: بیش از یک دهه بر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور تاکید می‌شود و فلسفه اقتصاد دانش‌بنیان بر این اساس است که دانشگاه‌ها از نسل دوم به نسل‌های سوم و چهارم حرکت کنند.
این فعال صنعت دارو افزود: اساتید و دانشجویان به صنعت وارد شده و در زمینه فناوری‌های جدید کار کنند. اما متأسفانه، اقتصاد دانش بنیان تحت تأثیر تغییرات اقتصادی پی در پی قرار گرفته و این تغییرات موجب شده است تا شرکت‌های بزرگ و قدیمی دانش بنیان با چالش‌هایی روبرو شوند.
وی ادامه داد: این تلاطمات اقتصادی حتی به شرکت‌های کوچک‌تر نیز آسیب می‌زند، به ویژه آنهایی که نیاز به سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای رشد و توسعه دارند. در این شرایط، این شرکت‌ها قادر به شکل‌گیری و توسعه نیستند و این عدم رشد باعث بحران‌هایی نظیر مهاجرت نخبگان به دلیل سرخوردگی از وضعیت اقتصادی کنونی می‌شود.
بحران عدم بومی‌سازی فناوری‌ها در کشور
دبیرکل فدراسیون اقتصاد سلامت با اشاره به خطرات ناشی از این بحران‌ها برای کشور، اظهار داشت: عدم اعتماد سرمایه‌گذاران به عرصه فناوری و نوآوری نتیجه نهایی این وضعیت است. به عبارت دیگر، اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور به تدریج از بین خواهد رفت و دیگر شاهد تولید و بومی‌سازی محصولات فناورانه در داخل نخواهیم بود.
وی افزود: اگر این وضعیت ادامه یابد و حمایت‌های لازم از جامعه دانشگاهی و نخبگان صورت نگیرد، باید از تولید داخلی محصولات فناورانه و به تبع آن از تقویت صنعت دانش بنیان در کشور دست بکشیم. با توجه به تحریم‌ها، این محصولات علاوه بر اینکه در داخل کشور تولید نمی‌شوند، دسترسی مردم به آن‌ها سخت و گران خواهد شد.
کارآگاه در نهایت تأکید کرد: دولت باید حمایت‌های بیشتری از این حوزه انجام دهد تا بتوانیم در این شرایط بحرانی، اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور را حفظ کنیم. در غیر این صورت، بومی‌سازی فناوری‌ها و محصولات علمی در کشور با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
