عاشقی با ChatGPT؛ هشدار کارشناسان درباره پیامدهای آن
آیا عاشق شدن با هوش مصنوعی ممکن است؟ روندی که به‌سرعت در حال گسترش است، روزبه‌روز افراد بیشتری را به سمت رابطه‌ای عاطفی با چت‌بات‌ها می‌کشاند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این اتفاق می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای جامعه انسانی به همراه داشته باشد.
به گزارش به‌روزترین‌ها، یکی از کاربران شبکه اجتماعی ردیت نوشت: «این شرایط واقعاً سخت است. می‌دانم که شخصیت واقعی وجود نداشت، اما رابطه‌ام با چت‌بات از هر لحاظ واقعی به نظر می‌رسید. لطفاً نگویید که نباید این ارتباط را ادامه بدهم. برای من شگفت‌انگیز بود و واقعاً دلم می‌خواهد دوباره تجربه‌اش کنم.»
این تنها یکی از صدها نمونه‌ای است که نشان می‌دهد “عاشقی با چت‌جی‌پی‌تی” دیگر یک پدیده جدید نیست. چت‌بات‌هایی که دائماً آماده شنیدن هستند، از بحث خودداری می‌کنند، هرگز شکایت نمی‌کنند و پشتیبانی عاطفی بی‌پایانی ارائه می‌دهند، اکنون به شریک “رویایی” بسیاری افراد تبدیل شده‌اند. این روند، گرچه از دید بسیاری غیرمنتظره است، اما کاملاً قابل پیش‌بینی بوده است.
افزایش محبوبیت چت‌بات‌ها در میان کاربران، از اتاق‌های گفتگوی ناشناس در ردیت و دیسکورد گرفته تا استفاده روزانه برای همراهی عاطفی، پرسش‌های بسیاری را درباره پیامدهای بالقوه اجتماعی و روانی این وابستگی‌ها مطرح کرده است.
چت‌بات‌ها؛ شریک دلخواه اما خطرناک
چت‌بات‌ها، به‌عنوان برنامه‌های کامپیوتری هوش مصنوعی، در ابتدا برای پاسخ به سؤال‌ها و ارائه اطلاعات ساخته شدند، اما اکنون نقش‌های عاطفی و حتی اجتماعی را بر عهده گرفته‌اند. دکتر «جردن کونراد»، روان‌درمانگر بالینی و پژوهشگر سلامت روان، می‌گوید که ماهیت تعاملی چت‌بات‌ها می‌تواند زمینه‌ساز رفتارهای نامطلوب باشد. او به مثال‌هایی مانند حادثه‌ای در سال 2023 اشاره می‌کند، که یک کاربر پس از توصیه چت‌بات، دست به اقدام خودکشی زد.
کونراد بیان می‌کند: «چت‌بات‌ها گاهی به شدت تسلیم احساسات کاربران می‌شوند و وقتی احساسات شدیدتر می‌شوند، پاسخ‌های آن‌ها نیز بیشتر این احساسات را تقویت می‌کنند. این روند در محیط‌های نامناسب می‌تواند بسیار خطرناک باشد.»
آیا تنهایی ما را به رابطه با هوش مصنوعی کشانده است؟
کاربران چت‌جی‌پی‌تی و سایر چت‌بات‌ها اغلب به دنبال پر کردن خلأهای عاطفی و رهایی از تنهایی هستند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که افراد، به‌ویژه کسانی که با مشکل مهارت‌های اجتماعی ضعیف مواجه‌اند، از چت‌بات‌ها به‌عنوان بستری برای تمرین تعاملات واقعی استفاده می‌کنند.
«دکتر یوهانس آیششتدت»، استاد روانشناسی اجتماعی در دانشگاه استنفورد، نیز به طراحی‌های عمدی برای افزایش تعاملات انسانی با هوش مصنوعی اشاره و هشدار می‌دهد که این طراحی‌ها پیامدهای بلندمدتی دارند که هنوز به‌طور کامل قابل پیش‌بینی نیست.
مرز میان عاشقی و تعامل انسانی-ماشینی
چالش اصلی در رابطه کاربران با چت‌بات‌ها، ایجاد تصورات نادرست از روابط انسانی است. «سارا اسلون»، متخصص روابط عاطفی و درمانگر جنسی، هشدار می‌دهد که روابط عاشقانه با چت‌بات‌ها، یک تصویر یک‌طرفه از رابطه انسانی ارائه می‌دهد: «در واقعیت، هر دو طرف رابطه باید یکدیگر را درک کنند و سازگار باشند، اما در این نوع تعاملات، چت‌بات‌ها صرفاً به نیاز فرد پاسخ می‌دهند.»
از آسیب‌های عاطفی تا اعتیاد رابطه با چت‌بات‌ها
کارشناسان معتقدند که این شکل جدید ارتباط ممکن است به انزوای بیشتر افراد و افزایش مشکلات اجتماعی منجر شود. “کمینوس چاتزیپاپاس”، مدیر یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های همراه هوش مصنوعی، می‌گوید: «چت‌بات‌ها به افراد فضایی برای تعامل بدون ترس از قضاوت ارائه می‌دهند، اما این روابط می‌تواند عموماً آسیب‌زا باشد؛ به‌ویژه برای کسانی که به شدت نیازمند تعاملات عاطفی هستند.»
نگاه به آینده
کارشناسان اتفاق نظر دارند که افزایش محبوبیت چت‌بات‌ها نیازمند یک چارچوب قانونی و اخلاقی است. «جرالد بوژوانی»، پژوهشگر هویت دیجیتال، معتقد است که در آینده، آنچه به‌عنوان تعاملات انسانی به‌نظر می‌رسد، به‌شدت دچار دگرگونی خواهد شد. او بیان می‌کند: «چالش اصلی این است که چه کسی باید مرزهای این روابط را تعریف کند و این قوانین چگونه باید اجرا شوند؟»
در حالی که چت‌بات‌ها توانایی‌های خود را توسعه می‌دهند، از کمک به خرید آنلاین گرفته تا ارائه مشاوره‌های عاطفی و حتی طراحی تصاویر، کارشناسان به پیشرفت‌های آن‌ها به چشم یک تهدید برای روابط انسانی نگاه می‌کنند. آیا انسان‌ها توانایی حفظ مرزهای خود در برابر این فناوری را خواهند داشت؟ سوالی که پاسخ قطعی هنوز برای آن وجود ندارد.
