علت کاهش میزان اسپرم مردان

موبنا – اگر بعد از مدت ها زندگی زناشویی حالا آمادگی لازم را پیدا کرده اید که بچه دار شوید، بهتر است بدانید هزار و یک چیز هست که می تواند باعث شود این کار به درستی انجام نگیرد؛ از ضعف تخمک تا بی اثری اسپرم همه و همه می تواند نگذارد فرآیند لقاح درست انجام شود. واقعیت این است که از هر 10 زوج یک زوج ناباروراست و در میان زوج ها هم در 30دصد موارد مردان به تنهایی 30 درصد از موارد، عامل این ناباروری هستند.

اگرچه مردان در طول روز میلیون ها اسپرم تولید می کنند که در مقایسه با زنان که 300 تا 400 تخمک در طول عمرشان آزاد می کنند بسیار زیاد است، اما عوامل خارجی می تواند سلامت آنها را تحت تاثیر قرار دهد. از آنجا که سلول های اسپرم 75 روز برای رسیدن به بلوغ زمان لازم دارند آسیب آنها می تواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد. بهتر است با هم قاتلان اسپرم را بشناسیم.

وقتی گرما بیش از حد می شود تولید اسپرم متوقف می شود
بیضه نمی تواند فرایند طبیعی خود را انجام دهد؛ مگر اینکه دمایش کمتر از بقیه قسمت های بدن باشد. خوشبختانه آناتومی بدون مردان طوری طراحی شده که فاصله ای بین بیضه ها و درجه حرارت مرکزی بدن ایجاد می کند. اگر درجه حرارت بیضه ها به 37 درجه سانتی گراد برسد تولید اسپرم متوقف می شود. وقتی تولید اسپرم دچار اختلال شود، می تواند برای ماه ها نهفته باقی بماند. فکر می کنید اگر بیضه در معرض گرما قرار بگیرد چه اتفاقی می افتد؟ تعداد اسپرم پایین می آید ضمن آنکه تحرک آنها هم کاهش می یابد و این اولین گام به سوی اختلال در باروری مردان است.

وان گرم باعث کاهش تولید اسپرم شود
وقتی وان را حسابی گرم می کنید، باید بدانید که همین گرما از باروری جلوگیری می کند. حرارت مرطوب به هیچ عنوان برای بیضه ها خوب نیست. باتوجه به مطالعه ای که در سال 2007 منتشر شده ماندن در یک جکوزی یا وان آب داغ برای 30 دقیقه می تواند به طور موقت باعث کاهش تولید اسپرم شود. با این حال مطالعات همچنین نشان می دهد که اثرات منفی حرارت مرطوب روی اسپرم ممکن است برگشت پذیر باشد. از آنجا که اسپرم مدت زمانی لازم دارد تا به بلوغ برسد هر نوع مداخله ای دست کم سه ماه طول می کشد تا اثرش را نشان دهد.

لپ تاپ اثرات مضری بر روند تولید اسپرم می گذارد
هیچ می دانید یک لپ تاپ ساده می تواند توانایی انسان در تولیدمثل را تحت تاثیر قرار دهد؟ به گفته محققان دانشگاهی در نیویورک ارتباط مستقیمی بین استفاده از لپ تاپ و افزایش دمای کیسه بیضه به 35 درجه در موقعیت های خاص وجود دارد. این افزایش دما اثرات مضری بر روند اسپرماتوژنز (فرآیند تشکیل گامت نر) می گذارد، بنابراین اگر در تلاش برای پدر شدن هستید، باید لپ تاپ تان را روی میز بگذارید.

پوشیدن لباس زیر تنگ می تواند بر تعداد اسپرم اثر بگذارد
شاید در ابتدا این طور به نظر برسد که لباس زیر تنگ و گشاد به تنهایی تغییری در تعداد اسپرم ایجاد نمی کند اما لباس زیر گشاد زمانی که تعداد اسپرم به طور کلی کم است، مفیدتر است و این موضوع را کمتر حساس می کند. با این حال محققان اذعان می کنند پوشیدن لباس زیر تنگ می تواند تا حدودی بر تعداد اسپرم اثر بگذارد.

دقت داشته باشید که پوشیدن لباس دوچرخه سواری برای مدت طولانی به هیچ عنوان مناسب نیست. نشستن بیش از 30 دقیقه روی زین دوچرخه در هر بار به ویژه اگر از شلوار مخصوص دوچرخه سواری هم استفاده شود سبب بالا رفتن دمای کیسه بیضه شده و بر تولید اسپرم تاثیر می گذارد. حتی پوشیدن شلوار تنگ، محیط مناسبی برای تولید اسپرم ایجاد نمی کند.

تب با باروری می جنگد
اگر می دانید که وان آب داغ و سیگار کشیدن می تواند بر تولید اسپرم اثر بگذارد، باید بدانید که تب بالا هم می تواند همان اثر حرارت مرطوب را روی اسپرم با اثرات مشابه پایدار داشته باشد. باتوجه به تحقیق های انجام شده بسته به مدت زمان تب، غلظت اسپرم تا 35 درصد کاهش پیدا می کند و همین موضوع اثر مستقیم بر کیفیت اسپرم می گذارد.

رگ های واریسی باعث کاهش تولید اسپرم می شوند
واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایع ترین بیماری مردان پس از بلوغ است و حدود یک ششم مردان واریکوسل دارند. در مردانی که دچار ناباروری هستند، این رقم بالاتر است و به 40 درصد می رسد اما حدود 15 درصد از مردان با واریکوسل در کیسه بیضه و به ویژه بیضه چپ مواجه هستند. زمانی که مردی تعداد اسپرم کمی تولید می کند پزشکان معمولا توصیه به درمان واریکوسل می کنند.

یک روش درمان این رگ های واریسی در کیسه بیضه جراحی یا آمبولیزاسیون از راه پوست به روش غیرجراحی و به کمک کاتتر است. مشخص نیست واریکوسل چطور باعث کاهش تولید اسپرم می شود و احتمال های متعددی مانند قطع جریان خون به بیضه یا گرم شدن بیش از حد بیضه یا قطع جریان خون به بالا و اختلال در رگ ها مطرح می شود. البته این نکته را هم باید توجه داشته باشید که هرچند اثبات شده بعد از جراحی باروری بهبود می یابد برخی پزشکان بر این باورند که عمل جراحی ممکن است بهبود کیفیت مایع منی را تحت تاثیر قرار دهد.

استفاده بیش از حد ازتلفن همراه، تعداد اسپرم آقایان را کاهش میدهد

مردانی که بیشترین استفاده از تلفن همراه را دارند تعداد اسپرم در آنها به شدت کاهش پیدا می کند
حتما خیلی شنیده اید که آقایان بهتر است تلفن همراه شان را روی کمرشان و نزدیک اندام تناسلی قرار ندهند. جالب است بدانید مطالعه ای نشان داد مردانی که بیشترین استفاده را از تلفن همراه داشتند (بیش از 4 ساعت در روز) تعداد اسپرم در آنها به شدت کاهش داشت ضمن آنکه نرخ تحرک اسپرم و شکل طبیعی آن هم تحت تاثیر قرار می گرفت. توصیه پزشکان برای محدود کردن قرارگیری در معرض تابش اشعه این است که تلفن همراه را در کیف حمل کنند. حتی زمانی که تلفن در مجاورت کشاله ران نیست می تواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد. پزشکان برای جلوگیری از اثرات مضر تلفن همراه توصیه می کنند از بلندگوی تلفن استفاده کنند و آن را در تماس با بدن قرار ندهند.

تماشای بیش از حد تلویزیون باعث کاهش اسپرم می شود
نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد مردانی که در هفته دست کم 20 ساعت پای تلویزیون می نشینند دارای اسپرم کمتری هستند. در اصل این مردان 44 درصد میزان اسپرم کمتری نسبت به مردانی که به ندرت تلویزیون می بینند یا اصلا تلویزیون نگاه نمی کنند دارند. یکی از عواقب نشستن و تماشای تلویزیون به مدت طولانی آن است که هنگام نشستن دمای بیضه ها بالا می رود و همین امر از تولید اسپرم می کاهد.

مصرف سیگار باعث اختلال در تحرک اسپرم می شود
توتون، تنباکو و الکل می تواند عملکرد جنسی را مختل کند بنابراین افرادی که قصد پدر شدن دارند، باید به طور کامل از این موراد پرهیز کنند. مصرف الکل بر کیفیت اسپرم و تولید آن اثر می گذارد درحالی که مصرف سیگار باعث اختلال در تحرک اسپرم می شود. علاوه بر کاهش اسپرم مطالعات دیگر نشان می دهد مصرف سیگار می تواند به DNA اسپرم آسیب زده و باعث افزایش اختلال نعوظ شود.

مشاغل خطرناک کیفیت اسپرم مردان را تحت تاثیر قرار می دهد
استفاده بی رویه از سموم شیمیایی برای دفع موش ها و حتی کودهای شیمیایی که در کشاورزی به کار می رود، کیفیت اسپرم مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. اسپرم افرادی که به دلیل شغل شان در هوای گرم و کنار کوره یا تنور کار می کنند هم ممکن است کیفیت خود را از دست بدهد.

چاقی تعداد اسپرم را کاهش می دهد و باعث ناباروری در مردان می شود

چاقی تعداد اسپرم را کم می کند
چاقی با افزایش تولید هورمون های زنانه (استروژن) در ارتباط است. کاهش تعداد اسپرم اختلال عملکرد جنسی و ناباروری را به دنبال دارد. براساس مطالعه سازمان جهانی بهداشت در مقایسه مردان با وزن طبیعی و مردان چاق، افراد چاق دچار کاهش عملکرد بیضه و تعداد اسپرم هستند، البته این را هم به خاطر داشته باشید که براساس تحقیقات انجام شده اگرچه چاقی تعداد اسپرم را کاهش می دهد اما تنها سطح شدیدی از چاقی ممکن است پتانسیل باروری مردان را تحت تاثیر قرار دهد و مانع از قدرت باروری آنها شود.

مصرف بعضی از داروها سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم ها در مردان می شوند
بعضی آنتی بیوتیک ها به طور موقت سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم ها در مردان می شوند. بعضی از این آنتی بیوتیک ها شامل اریترومایسین, نیتروفورازون یا نیتروفورانتوئین هستند. استفاده از داروهای استروئیدی آنابولیک سبب می شوند بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد که سرانجام سبب کاهش تولید اسپرم خواهد شد. بسیاری از ورزشکارانی که به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مکرر می کنند، دچار این مشکل خواهند شد. داروی سولفاسالازین که برای درمان اختلالات گوارشی به کار می رود، کتوکونازول داروی ضد قارچ و داروی آزولفیدین که برای درمان بیماری گوارشی کولیت به کار می رود ازجمله داروهایی هستند که می توانند تعداد و کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهند.

عوامل دیگری که برای باروری مردان مضرند!
به گفته محققان برخی شرایط فیزیولوژیک منفی می تواند اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد.

انسداد: انسداد مجاری یکی از این موارد است. به دلایل متعدد ازجمله نقص مادرزادی، عفونت، تروما یا وازکتومی ممکن است انسداد ایجاد شده و مانع از ورود مایع منی شود.

اخـتلالات ژنـتیکی: اخـتلالات کروموزومی زیادی هستند که می توانند تولید اسپرم را به شدت کاهش داده یا حتی آن را به صفر برسانند. به عنوان مثال یک شکل از فیبروز کیستیک می تواند باعث شود مجرای دفران شکل طبیعی خود را از دست بدهد. عوامل زیان آور دیگر مانند آنتی بادی های ضداسپرم، عدم تعادل هورمونی، سرطان بیضه، بیضه نزول نکرده و مشکلات جنسی می تواند اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد.

 منبع: