50 سال آینده اینترنت چگونه خواهد بود؟

به‌روزترین‌ها در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۹، پیامی از اتاقی توصیف‌ناپذیر در UCLA در جنوب کالیفرنیا به کامپیوتری در مؤسسه‌ی تحقیقاتی استنفورد در منلوپارک کالیفرنیا ارسال شد. این پیام دریافت‌شده «Lo» بود؛ زیرا کامپیوتر قبل از اتمام وظیفه‌اش، کرش کرده و نتوانسته بود کلمه‌ی کامل Login را ارسال کند. با‌این‌حال، این اولین پیام ارسال‌شده ازطریق کامپیوتر‌های متصل‌شده به شبکه‌ای به‌نام ARPANET بود؛ شبکه‌ای که بعدها پدیده‌ای شد که امروزه آن را با نام اینترنت می‌شناسیم.

در پنج دهه‌ی گذشته، اینترنت زندگی انسانی را متحول ساخته‌ است. از پرداخت‌هایمان گرفته تا خندیدن‌هایمان،‌ اینترنت به‌طور باورناپذیری زندگی ما را در زمانی بسیار کوتاه شکل داده و در بطن آن رسوخ کرده‌ است.

بااین‌همه، تا‌به‌حال اندیشیده‌اید دنیای دیجیتال ما در ۵۰ سال آینده چه شکلی خواهد بود؟ چگونه به حل مشکلات فعلی حریم شخصی و حفاظت از داده‌ها فائق خواهیم آمد؟ آیا باید به دنیای دیجیتال در حال تغییرمان خوش‌بین باشیم یا از آن بترسیم؟

در مقاله‌ی حاضر، این پرسش‌ها با تعدادی از کارشناسان، محققان، دانشمندان، مهندسان و آینده‌نگران در میان گذاشته شده‌ است. پاسخ‌های این افراد جالب و تبیین‌کننده و شاید تا حدی ترسناک بوده‌ است.

در همین هفته، مرکز تحقیقاتی Pew دیدگاه‌های کارشناسان خود درباره‌ی آینده‌ی دنیای دیجیتال را منتشر کرد. لی رینی، مدیر بخش تحقیقات اینترنت و فناوری در Pew، یکی از همکاران این تحقیق بوده‌ است. او می‌گوید:پاسخ‌ها درباره‌ی تأثیر حضور دیجیتالی ما در تعریف وجودی ما، بسیار روشنگر بوده‌ است. کارشناسان درباره‌ی تعریف انسان هنگامی بحث و گفت‌وگو کردند که فناوری برای بدن‌ها و مغزهای ما آماده باشد.

جودیث دانث، محقق مرکز Berkman Klein در دانشگاه هاروارد و نویسنده‌ی کتاب The Social Machine، درباره‌ی حضور دیجیتالی و فیزیکی ما می‌گوید:بنابر اعتقاد کارشناسان ما، این اتفاق دیر یا زود رخ خواهد داد و تنها در ربع قرن دیگر، نحوه‌ی تعامل فعلی ما با اینترنت به تاریخ خواهد پیوست. حضور دیجیتالی ما از دنیای فیزیکی جدا نخواهد بود؛ بلکه در آن ادغام خواهد شد. کیبوردها و موس‌ها و صفحات نمایش همگی از بین خواهند رفت.

توبی نگرین، مدیر ارشد محصولات بنیاد ویکی‌مدیا، اینترنت را با الکتریسیته مقایسه و از آن به‌عنوان پدیده‌ای فراگیر یاد می‌کند. آنچه انتظار داریم، همواره دردسترس و با زندگی روزمره ما گره خورده است.

دنیای پیش روی ما ترکیبی از واقعیت و مجاز خواهد بود و به‌مرور زمان تشخیص این دو از یکدیگر ناممکن خواهد شد. مایک لیبهولد، محقق ارشد مؤسسه آینده (Institute of the Future) و آزمایشگاه فناوری‌های پیشرفته‌ی اپل (Apple’s Advanced Technology Lab) در دهه‌ی ۱۹۸۰، معتقد است در آینده‌ای نزدیک، همگان عینک‌های واقعیت افزوده بر چشم می‌گذارند و با محیط تعامل خواهند کرد. وی می‌گوید: اطلاعات به‌طور معلق در هوا نمایش داده خواهند شد و وب نیز در دنیای واقعی دیده خواهد شد، نه‌فقط روی عینک‌ها و صفحات نمایش.

جودیث دانث می‌گوید اطلاعات آنی همیشه و همه‌جا و برای همه‌چیز موجود خواهند بود:

غریبه‌ها شناسایی می‌شوند و جزئیات بیشتری درباره‌ی هر فرد دریافت خواهید کرد. مردم در افزودنی‌های بیشتری عضو می‌شوند؛ همانگونه که امروزه در مجله‌ها عضو می‌شوند.

لی رینی معتقد است طبق دیدگاه کارشناسان، دستگاه‌های منفرد متصل به اینترنت دیگر وجود ندارند و همه‌ی آن‌ها به‌طور پیش‌فرض در خودآگاه ما بارگذاری خواهند شد:در اینجا ایده‌ی رابط‌های مغزی مطرح می‌شود. به این فکر کنید که تنها با فکرکردن به چیزی برایتان انجام می‌شد و این موضوع چقدر می‌توانست ارتباطات را آسان‌تر کند.

راه‌های جدید تعامل

دنیای امروزی ما به‌لطف عصر دیجیتال کوچک‌تر شده‌ است و پیام‌های یک‌کلمه‌ای وجود ندارند که به‌دلیل خراب‌شدن دستگاه در میانه‌ی ارسال‌ از بین بروند. بااین‌حال، کارشناسان اتفاق‌نظر دارند هنوز در حال پیشرفت هستیم. در آینده‌ای نزدیک، پیام‌های متنی به‌لطف ارتباطات صوتی و کلامی از بین خواهند رفت؛ مانند آنچه در دستیارهای صوتی مانند سیری اپل و الکسا آمازون شاهد بوده‌ایم.

پاول جونز، بنیان‌گذار ibiblo، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های عناصر متن‌باز (مانند پروژه گوتنبرگ) می‌گوید:

دیگر لازم نیست برای چیزی جست‌وجو کنید. تنها کافی است سؤال مربوط به آن را مطرح کنید. در آینده، فقط کافی است مکالمه برقرار کنید.

جودیث دانث می‌گوید پیشرفت‌های فناوری ما را وارد عرصه جدیدی از ارتباطات صوتی می‌کند:

ایربادها با ایمپلنت‌هایی نامرئی جایگزین می‌شوند که می‌توانند تمامی آنچه می‌شنویم، تنظیم کنند و گاهی صدای محیط اطرافمان را حذف و گاهی دیگر صدای خاصی را قوی‌تر کنند. تمامی شنیده‌های یک فرد در آینده ازطریق این ایمپلنت‌های صوتی تنظیم می‌شوند.

جونز و دانث به‌طور جداگانه‌ای به این موضوع اشاره کردند که فناوری‌های پیش‌بینانه، به‌ویژه غلط‌گیرهای فراگیر، دقیق‌تر می‌شوند و ارتباطات ما را راحت‌تر و با صرف انرژی ذهنی کمتری امکان‌پذیر می‌کنند. همچنین، به‌کمک توانایی ما در اختلاط صحبت واقعیت افزوده، درک همه‌ی افراد و ارتباط با آن‌ها برایمان امکان‌پذیر خواهد شد.

جیلیان یورک، مدیر آزادی‌بیان بنیاد پیش‌گام الکترونیک (Electronic Frontier Foundation) می‌گوید به‌جای یادگیری زبان‌های جدید، تنها کافی است برنامه‌های ترجمه را نصب کنید تا امکان ترجمه‌ی زنده را فراهم آورد. نگرین نیز موافق است که ارتباطات و تعامل ما در آینده متحول خواهد شد:

تمام اکوسیستم دانش ما آنلاین خواهد شد. این موضوع کمک خواهد کرد از دیدگاه هر شخصی فارغ از هویت و محل زندگی او آگاه شویم.

علاوه‌بر صدا، ژست‌های حرکتی و تعقیب چشم نیز راه‌هایی برای ارتباط و تعامل با محیط اطرافمان دراختیار ما می‌گذارد. این موضوع شروع فناوری‌ای است که پاول جونز آن را «ایفای نقش عصبی» می‌نامد. طبق توصیف وی، این فناوری در ابتدا برای کسانی استفاده خواهد شد که نمی‌توانند به‌طور صوتی با سایر افراد ارتباط برقرار کنند. فناوری ایفای نقش عصبی به شبکه‌ای از دستگاه‌ها و ارتباطات متصل تبدیل و کارها فقط با تفکر انجام خواهد شد.

ایده‌ی برقراری ارتباط ازطریق امواج مغزی و ذهن‌خوانی سال‌های متمادی سوژه‌ای محبوب در ژانر علمی‌‌‌تخیلی بوده‌ است. دیوید برین، برنده‌ی جایزه هوگو (جایزه‌ای ادبی که هرسال به بهترین اثر علمی‌تخیلی یا فانتزی تعلق می‌گیرد)، درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد این فناوری می‌گوید:

ما ورودی‌های تحت صوتی خواهیم داشت؛ یعنی کلماتی را دریافت می‌کنید که می‌خواهید بگویید، بدون اینکه لازم باشد آن کلمات را واقعا بگویید. یکی از پیشرفت‌های دیگر نصب دستگاه‌های کنترلر در دهان خواهد بود که با زبان کنترل‌کردنی باشند.

لی رینی می‌گوید این نحوه‌ی ارتباط را تقریبا تمامی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند؛ اما مسئله‌ای اخلاقی نیز همراه آن مطرح می‌شود. اگر اعمال و نیات افراد بتواند پیش‌بینی شود، شرایط انسان به‌کلی تغییر می‌کند. همچنین، دیگر برخی از کارشناسان این فناوری را ارعاب‌آمیز می‌دانند؛ زیرا با خواندن ذهن انسان‌ها، آژانس‌های اطلاعاتی و امنیتی بسیار ترسناک خواهند بود و حریم شخصی بی‌معنا می‌شود.

پایانی بر حریم شخصی

هربار که از الکسا می‌خواهید برایتان غذای حیوان سفارش دهد، دارید به شرکتی میلیارددلاری اطلاعات بیشتری از خودتان می‌دهید. این تازه شروع ماجرا است. اطلاعات کارت اعتباری و آدرس‌ها و شماره‌های تلفن، مثال‌های دیگری از اطلاعاتی هستند که دراختیار این شرکت‌ها قرار می‌دهید. وقتی این تصمیم را می‌گیرید، اطلاعات شخصی و حریم شخصی خود را فدای راحتی بیشتر کرده‌اید.

پاول جونز می‌گوید فناوری‌های جدید در شناسایی نیازهای ما بهتر و بهتر خواهند شد. اگر عادات خاصی دارید، این دستگاه‌ها و فناوری‌ها به کمکتان خواهند آمد و نیازهای شما را برآورد می‌کنند. این امر ممکن است عجیب به‌نظر بیاید؛ اما هم‌اکنون نیز در حال روی‌دادن است. البته برای شرکت‌هایی مثل آمازون، این روش کسب درآمد آن‌ها است. اقتصاد تریلیون‌دلاری دیجیتال بر استفاده از اطلاعات شخصی کاربران بنا شده‌ است.

با‌توجه‌به این موضوع، نحوه‌ی بازاریابی و تبلیغ محصولات این شرکت‌ها به‌شدت تغییر خواهد کرد. این تبلیغات هر روز کمتر و شخصی‌تر خواهند شد. لی رینی می‌گوید تمام این‌ها با هزینه‌ای هنگفت همراه خواهند بود. ما باید اختیار و حریم شخصی خود را برای راحتی بیشتر فدا کنیم.

انقلاب در داده‌های سلامت

م‌اکنون در ابتدای انقلاب داده‌های زیستی با ظهور پوشیدنی‌ها و فناوری دائما متصل هستیم. این دستگاه‌ها اطلاعات سلامتی ما را جمع‌آوری می‌کنند که می‌تواند گامی مهم در راستای ارتقای سلامت افراد و جامعه تلقی شود.

یورک می‌گوید: اطلاعات زیادی از نحوه‌ی غذاخوردن و تمرین و فعالیت‌های روزانه‌ی افراد خواهیم داشت که به پزشک‌ها و محققان اجازه می‌دهد بر سلامت ما بهتر نظارت کنند.

پاملا روتلج، روان‌شناس رسانه‌ای، با این نظر موافق است و می‌گوید اطلاعات زیستی قابلیت ارتقای سلامت و مراقبت‌های پزشکی را دارند. باوجوداین، این موضوع هم بسیار مهم است که چه کسانی این داده‌ها را دراختیار گیرند و چه استفاده‌ای از آن‌ها کنند. این نوع از جمع‌آوری داده‌ها نه‌تنها در حیطه‌ی سلامتی جامعه، بلکه درزمینه‌ی بیماری خاص مزایای بسیاری می‌تواند به‌همراه داشته باشد. البته با وجود سودمندبودن این اطلاعات در سطح جامعه، ممکن است برای افراد آسیب‌هایی نیز به‌همراه داشته باشد. طبق برخی از پیش‌بینی‌ها، اطلاعات سلامتی و ژنتیکی ما ممکن است به‌منظور جداسازی ما از یکدیگر استفاده شوند و ضعف‌های هریک از ما را فاش کند.

منفی‌نگری در حال رشد

هرکسی می‌خواهد به آینده، هارمونی، باهم‌بودن، ارتباطات بیشتر،‌ جریان آزاد اطلاعات، راحتی و سلامت بیشتر اینترنت خوش‌بین باشد؛ اما تمام این امیدها با هزاران خطر و نگرانی همراه‌اند. مشکلات بزرگ و پیچیده‌ی زیادی وجود دارند و در همین دوره‌ی گذار فعلی، باید آن‌ها را حل کنیم تا مطمئن باشیم در آینده این مشکلات بزرگ‌تر و بدتر نمی‌شوند. بخشی از این نگرانی طبیعی است و مانند هر فناوری دیگری، برای درک کامل پیامدهای فناوری‌های جدید به زمان نیاز دارد.

توبی نگرین می‌گوید در بهترین حالت در دوران بلوغ اینترنت به‌سر می‌بریم و برای رسیدن به اوج پختگی و کمال اینترنت راه زیادی در پیش داریم. با افزایش پیچیدگی، آسیب‌پذیری‌های ممکن نیز بیشتر می‌شود و برای درک کامل تمامی این پیچیدگی‌ها شاید به ده‌ها سال زمان نیاز داشته باشیم.

قدرت دولت‌ها در مدیریت فناوری آینده نیز بسیار اهمیت دارد. در‌حال‌حاضر، هیچ‌کس در‌این‌باره خوش‌‌بین نیست؛ زیرا دولت‌ها پختگی لازم برای مواجهه و مدیریت فناوری‌های جدید را ندارند. این شرایط جدید به تصمیم‌گیری‌های جهانی و پاسخ‌گویی یکپارچه محتاج است.

طبق دیدگاه‌های کارشناسان، پاسخ‌های محلی و کشور‌به‌کشور به این فناوری‌ها پاسخ‌گو نخواهد بود و کشورها باید معاهدات و توافقات جهانی را مدنظر داشته باشند. شاید ISS و معاهده‌ی اقلیمی پاریس از مشهورترین این حرکات یکپارچه‌ی جهانی به‌شمار آید؛ حرکاتی از جامعه‌ی جهانی برای دستیابی به آینده‌ای بهتر.

البته ترسی بزرگ برای دولت‌ها، به‌ویژه مقام‌ها، وجود دارد؛ چراکه برخی از افراد از این فناوری‌های جدید در راستای اهداف خود سوء‌استفاده می‌کنند. این موضوع ممکن است به ایجاد محدودیت‌های بیشتری در فضای آنلاین منجر شود. برین هشدار می‌دهد کتاب ۱۹۸۴ جورج ارول شاید آینده‌ی واقعی ما باشد و باید در‌این‌زمینه بسیار محتاط بود. اطلاعات می‌توانند به‌معنای واقعی کلمه آزاد باشند؟ شاید بتوان تصور کرد؛ اما در دنیای واقعی احتمال وقوع آن کم است.

نحوه‌ی برخورد ما با فناوری و آینده‌ای که در انتظار ما و عصر دیجیتال است، شاید به چگونگی رفتار ما به‌عنوان انسان برگردد. فناوری همیشه تقویت‌کننده نیات انسانی بوده‌است. طبیعت انسان چیزی است که همگی آن را می‌شناسیم و فناوری‌ها برای بهبود شرایط زندگی وی پدید آمده‌اند؛ اما تجارب زیادی از سوءاستفاده از این ابزارها برای دستیابی به خواسته‌های پست درونی انسانی در دست داریم و همواره‌ی انسان‌هایی هستند که از شرایط به نفع خود و ضرر دیگران سودجویی کنند. شایان ذکر است هنوز راه زیادی در پیش داریم تا این سوءاستفاده‌ها را به حداقل رسانیم و مطمئن شویم تمامی انسان‌ها از فناوری نفع خواهند برد./منبع:زومیت