چرا «ریال» همچنان واحد پول رسمی ایران باقی ماند؟

پس از تصویب طرح حذف چهار صفر از پول ملی در مجلس شورای اسلامی، همچنان واحد پول ایران «ریال» باقی ماند؛ تصمیمی که پرسش‌های زیادی را درباره علت کنار گذاشته نشدن «تومان» به عنوان جایگزین، مطرح کرده است. جزئیات مصوبه و دلایل پشت این تصمیم به روشنی در سخنان نمایندگان و مسئولان اقتصادی کشور قابل پیگیری است.

مصوبه مجلس؛ حذف صفرها، حفظ ریال

به گزارش به‌روزترین‌ها در جلسه علنی روز یکشنبه ۱۳ مهر، نمایندگان مجلس دوازدهم رأی دادند که ضمن حذف چهار صفر از پول ملی، واحد رسمی همچنان «ریال» باشد و جزء کوچک‌تر آن «قران» نام‌گذاری شود.

بر پایه این مصوبه، بانک مرکزی دو سال فرصت دارد تا اقدامات اجرایی، از اطلاع‌رسانی گسترده تا آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم، را انجام دهد. دوره گذار سه‌ساله نیز پیش‌بینی شده است تا مردم بتوانند هم‌زمان از اسکناس‌های قدیم و جدید استفاده کنند.

ماده ۵۸ «قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» نیز صراحتاً ریال را واحد پول رسمی کشور معرفی می‌کند. جزئیات کامل این مصوبه را می‌توانید در این گزارش بخوانید.

پیشینه طرح و تغییرات پیشنهادی

شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، یادآوری کرد که در دولت دوازدهم پیشنهاد شده بود واحد پول به «تومان» تغییر و جزء آن «پارسه» نامیده شود. در ادامه، مجلس دهم در سال ۱۳۹۹ واحد پول را «تومان» و جزء آن را «قران» تصویب کرد، اما این تصمیم مراحل نهایی تأیید را طی نکرد.

در اصلاحات بعدی، مجلس یازدهم براساس قانون جدید بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲، «ریال» را به عنوان واحد رسمی تثبیت کرد و موضوع اجزای آن بدون تصمیم نهایی باقی ماند. اکنون در مصوبه اخیر، ضمن تأیید حذف چهار صفر، «قران» به عنوان زیرواحد «ریال» تعیین شده است.

چرا تومان کنار گذاشته شد؟

حاکم ممکان، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره علت این تصمیم توضیح داد که حفظ «ریال» به معنای صیانت از هویت پولی کشور و جلوگیری از ورود به واحدهای جدیدی است که می‌تواند حاشیه‌برانگیز شود. او تأکید کرد که «ریال» از دیرباز واحد پول ملی ایران بوده و تغییر آن ضرورتی نداشته است.

به گفته او، گرچه در معاملات روزمره مردم از «تومان» استفاده می‌کنند، اما در سازوکارهای رسمی، محاسبات بانکی و تعاملات بین‌المللی، ریال مبنای اصلی تبادل مالی است.

دیدگاه بانک مرکزی

بانک مرکزی در بررسی این طرح مخالف تغییر واحد پول از «ریال» به «تومان» نبود، اما نظر رسمی مبنی بر چنین تغییری نیز ارائه نکرد. یکی از دلایل حذف صفرها، مقیاس بزرگ عددی ریال در مقایسه با ارزهای خارجی بود که باعث می‌شد رقم‌ها در معاملات خونده و نوشته‌شده بسیار طولانی باشند.

جمع‌بندی

با این تصمیم، ایران وارد مرحله تازه‌ای از اصلاحات پولی شده است که هدف اصلی‌اش ساده‌تر کردن معاملات، کاهش مقادیر عددی اسکناس‌ها و حفظ ثبات واحد پول رسمی، یعنی ریال، است. برای آگاهی از جزئیات و پیامدهای اقتصادی این تغییر، گزارش کامل را در لینک حذف چهار صفر از پول ملی ایران مطالعه کنید.