اصلاح طلبان چگونه از «گیت» عبور می‌کنند؟
هر چه به زمان برگزاری انتخابات آتی مجلس نزدیک می‌شویم جریان‌های سیاسی تب‌وتاب بیشتری برای غلبه بر چالش‌های پیش روی خود پیدا می‌کنند. جریان اصلاح‌طلب که این روزها ازنظر انسجام درونی و وحدت اوضاع‌واحوال خوبی دارد اصلی‌ترین مشکل احتمالی خود را عبور از فیلترهای نهادهای نظارتی و “گیت” شورای نگهبان می‌دانند، لذا به دنبال راه‌حل مناسبی برای این کار هستند.
محمد رضاعارف که شاخص‌ترین چهره اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو است در گفت‌وگویی از رایزنی برای عبور از این چالش صحبت کرده است.
او در گفت‌وگو با روزنامه شرق ضمن تأکید بر اینکه اختلاف بین اصولگرایی و اصلاح‌طلبی، از نوع اختلاف‌سلیقه است و این اختلاف نباید باعث شود برادری خود را مخدوش کنیم، گفته است «لااقل خود من با برادران و عزیزان اصولگرا ارتباط نزدیکی دارم». او در لابه‌لای این گفت‌وگو و وقتی‌که خبرنگار در خصوص موضوع رد صلاحیت‌ها از او می‌پرسد، گفته است «رایزنی‌هایی دارد… با دوستان و مسئولان مذاکراتی داشته‌ام و ان‌شاءالله این مذاکرات را در ماه‌های آینده هم ادامه می‌دهم».
او همچنین درباره ماهیت این دوستان نیز گفته است «اشخاص مختلف؛ در شورای نگهبان، مسئولان اجرائی و… بزرگانی که نقش‌آفرین‌اند یا در حل مشکلات می‌توانند نقش‌آفرینی کنند … واقعیت این است که با اعضای شورای نگهبان و مسئولان اجرای انتخابات باید تعامل کنیم. با بعضی‌ها هم ملاقات کرده‌ام… یکی از مشکلاتی که دریکی، دو انتخابات اخیر داشتیم، تقریباً قطع رابطه با بزرگان و متصدیان انتخابات بود. باید این رابطه برقرار شود».
رایزنی‌هایی که عارف از آن صحبت می‌کند در حقیقت روشی است که بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی آن را مؤثر می‌دانند. به‌عنوان نمونه حشمت‌الله فلاحت پیشه چندی قبل در گفت‌وگو با فرارو در خصوص اظهارات روحانی در مورد جایگاه شورای نگهبان گفته بود که «به اعتقاد من روحانی راه مناسب برای حل‌وفصل این اختلاف‌نظر آن است که روحانی درنهایت با نگاه عمل‌گرایانه با موضوع مواجه شود» البته وی درعین‌حال تأکید کرده بود که «حاصل این نگاه می‌تواند قهر طیف عمده‌ای از اصلاح‌طلبان بعد از انتخابات مجلس دهم و ورود بخشی از نیروهای هوادار دولت به مجلس باشد.»
به‌هرحال رویکرد عمل‌گرایانه می‌تواند از سوی اصلاح‌طلبان نیز موردتوجه قرارگرفته و با رایزنی‌هایی به مشکلات و اختلاف‌نظرهای موجود که غالباً ریشه سیاسی هم دارد، خاتمه داده شود.
لازم به ذکر است که گروه دیگری از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب نیز راهکار دیگری ارائه کرده و اعتقاددارند که این جریان می‌تواند به جای معرفی نامزدهای شاخص از جوانان استفاده کرده و با این شیوه ساده‌تر از فیلتر نهادهای نظارتی عبور کند.
عباس عبدی در یادداشتی نوشته است «اصلاح‌طلبان نيازي ندارند از شعارها و فهم و حتي افراد خود كوتاه بيايند يا آنها را ناديده بگيرند. بلكه كافي است كه ازنظر ادبيات سياسي و نيز اولويت‌بندي برنامه‌هاي خود را با ايده فوق هماهنگ كنند و ازنظر نيروي انساني براي معرفي به‌عنوان نامزدهاي نمايندگي فرصت را مغتنم بشمارند و تعداد زيادي از نيروهاي جوان‌تر و پرانرژي‌تر را كه با اين ايده كلي موافق هستند به عرصه عمومي روانه و معرفي كنند. فراموش نبايد كرد قرار نيست كه هر خواست اصلاح‌طلبانه لزوماً به دست اصلاح‌طلبان محقق شود. وقتی‌که زمينه‌ها فراهم شود، چه‌بسا ديگران به دلايل متعددي آمادگي بيشتري براي تأمین آن خواست‌ها خواهند داشت، تجربه دو سال گذشته از اين نظر بسيار آموزنده و مهم است.»
این در حالی است که گروه دیگری از اصلاح‌طلبان اساساً اعتقادی به یافتن سازوکار خاص برای عبور از فیلتر شورای نگهبان ندارند و تأکید می‌کنند که برگزاری قانون در چارچوب قانون کافی است تا هر دو جریان سیاسی در یک انتخابات آزاد و رقابتی شرکت کنند و رای مردم تعیین‌کننده باشد.
حسین مرعشی فعال سیاسی اصلاح‌طلب از گروه سوم است ضمن مخالفت با هر دو روش گفت: به نظر من مسئله رد صلاحیت‌ها چالش اصلاح‌طلبان نیست بلکه چالش و مسئله همه کشور است و هیچ راهی ندارد غیرازآنکه فرایند آن در چارچوب قانون طی شود.
سخنگوی حزب کارگزاران با اشاره به موضع‌گیری‌های رییس‌جمهور در این خصوص گفت: روحانی این مسئله را به‌خوبی درک کرده و به این مسئله پاسخ مشخصی داده است.
وی با تأکید بر اینکه نیاز داریم همه نهادها در کشور در چارچوب وظایف قانونی خود عمل کنند، گفت: اصلاح‌طلبان نیز برای راه یافتن به مجلس آینده نه نیاز به ارفاق دارند و نه اینکه از شیوه‌های خاصی استفاده کنند. کاندیداهای اصلاح‌طلب نیز مانند کاندیداهای دیگر مطابق قانون باید موردبررسی قرارگرفته و از فیلترهای مربوطه عبور کنند.
مرعشی در پاسخ به اینکه اگر بر اساس تجربیات گذشته شاهد رد صلاحیت جریان اصلاح‌طلب باشیم، این چه جریان چه طور باید از این چالش عبور کند؟ گفت: این چالش اصلاح‌طلبان نیست بلکه چالش کشور است. شاهد بودیم که در سال‌های گذشته و در نبود نیروهای اصلی و صالح کشور به دستان کسانی افتاد که نتیجه آن فساد گسترده بود؛ بنابراین اگر قرار باشد که کشور در مدار صحیح اداره شود باید یک انتخابات رقابتی داشته باشیم که چهره‌های شاخص و صالح باهم رقابت کنند و مردم قدرت انتخاب داشته باشند.
وی با تأکید بر اینکه در شرایط کنونی نیاز به افراد صالح در عرصه اداره کشور داریم، گفت: خوشبختانه شاهدیم که آقای رییس‌جمهور این ضرورت را به‌خوبی درک کرده و از موضع خود نیز در این خصوص کوتاه نخواهد آمد.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ضمن ابراز خوش‌بینی در ثمربخش بودن تلاش‌های دولت در رابطه با برگزاری یک انتخابات آزاد و قانونی، گفت: معتقد هستم که آقای روحانی بر موضع خود مبنی بر حرکت در مسیر قانون‌گرایی پافشاری می‌کند و موفق می‌شود.
