پرش دلار با فنر کسری بودجه و التهابات افغانستان
بهروزترینها– درواقع صعود نرخ ارز در حالی صورت میگیرد که با رسیدن قیمت ارز تا مرز 20 هزار تومان انتظار میرفت با تغییر دولت و رویکردی که دولت سیزدهم در زمینه کنترل تورم و ارز اعلام میکرد شاهد افت بیشتر قیمتها یا حداقل ثبات نسبی در بازار باشیم، موضوعی که کارشناسان دلایل عدم تحقق این انتظارات را بهویژه در دو هفته اخیر ناشی از التهابات افغانستان دانسته و معتقدند با توجه به اینکه افغانستان یکی از مبادی اصلی ورود ارز به داخل کشور محسوب میشود استقرار طالبان و التهاباتی که در این کشور حاکم است باعث شده تا حجم ورودی ارز با کاهش جدی مواجه شود. همچنین بهگفته تحلیلگران از دیگر عواملی که بر رشد قیمت ارز موثر بوده کسری بودجه دولت و تمایل دولتها برای جبران این کسری از طریق حباب بازار ارز بوده که در حال حاضر نیز بر بازار ارز تاثیر گذاشته است. حال باید منتظر شد و دید با تعیین کابینه و تکیهزدن وزرا بر کرسی وزرات بهویژه حوزه اقتصاد سیاستهای دولت چگونه جامع عمل پیدا خواهد کرد و در اولین قدم آیا حذف تحریمها در اولویت سیاستهای دولت قرار خواهد گرفت یا نه، در غیر اینصورت انتظار تداوم رشد نرخ ارز تا بیش از 30 هزار تومان اجتنابناپذیر خواهد بود.
نقش سیاستهای اقتصادی دولت
در رابطه با دلایل رشد نرخ ارز علی حیاتنیا کارشناس مسائل اقتصادی با غیرمنطقی خواندن قیمت کنونی دلار میگوید: ادامه این روند صعودی به سیاستهای دولت جدید و بانک مرکزی بستگی دارد. وی در ادامه افزود: این امر چند دلیل دارد که مهمترین آن کسری بودجه دولت طی چند ماه اخیر و خلق پول برای جبران این کسری است. در واقع تنخواهی که برای جبران کسری بودجه از سوی بانک مرکزی در اختیار دولت قرار گرفت باعث افزایش نقدینگی در کشور و بهتبع آن رشد تورم شد که تبعات آن را در بازار ارز و سایر بازارهای مالی شاهد هستیم. این کارشناس مسائل اقتصادی عامل دیگر موثر بر افزایش قیمت ارز را مسائل سیاسی و بینالمللی دانست که چون آینده دقیق آن و همچنین سرنوشت برجام بهطور کامل مشخص نیست، باعث ایجاد نوعی عدم اطمینان بین فعالین اقتصادی کشور شده است. حیاتنیا عنوان کرد: البته تحریمها، عدم فروش نفت و کاهش درآمدهای ارزی نیز بر افزایش قیمت دلار بیتاثیر نیست. اما داوم یا توقف روند صعودی قیمت دلار وابسته به برنامههای دولت جدید و خصوصا وزیر اقتصاد و دارایی و بانکمرکزی خواهد بود. حیاتنیا تاکید کرد: چون تاکنون برنامه مشخصی از سوی بانکمرکزی درباره نرخ ارز ارائه نشده، بهنظر میرسد صعود قیمت دلار حداقل طی روزهای آینده ادامه داشته باشد این در حالی است که انتظار میرفت دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود تمرکز بیشتری بر ثبات نرخ ارز به عنوان یک عامل اثرگذار در اقتصاد کشور داشته باشد.
واکنش بازار به تیم اقتصادی دولت
همچنین مرتضی عزتی، کارشناس اقتصادی درباره علت افزایش قیمت ارز در بازار میگوید: عامل اثرگذار بر افزایش نرخ ارز، تحولات کشور افغانستان است چراکه مقداری از منابع ارزی کشورمان از مسیر صادرات به افغانستان و صادرات مجدد از این کشور تامین میشود و کاهش فعالیتهای تجاری با این کشور باعث شده التهاباتی ایجاد شود و نامعلومبودن شرایط و آینده افغانستان هم در بازار ارز ایران اثر گذاشت. وی اظهارداشت: برخلاف آنچه منتقدان نسبت به نقش دولت دوازدهم در رشد نرخ ارز مطرح میکنند دولت قبل به معنای واقعی عامل افزایش قیمت ارز نبود و شاهد آن بودیم که دولت در ماههای اول خروج آمریکا از برجام در دوران بانکمرکزی قبلی سعی داشت عرضه ارز را افزایش دهد تا قیمتها کاهش یابد اما غافل از اینکه جریانی منتظر کاهش ذخایر ارزی دولت بودند و در این مدت کار خودشان را کردند و بهدنبال جمعآوری ارز از بازاربودند. وی ادامه داد: البته میدانیم که هر دولتی در شرایط کسری بودجه تمایل به فروش ارز گران دارد اما آیا میتوان ثابت کرد دولت قبل بهصورت تعمدی دست به این اقدام زده؟ چراکه شواهد نشان میدهد دولت در روزهای اول تلاش کرد با تزریق عرضه ارز را بالا ببرد و پس از آن هم با مدیریت ارز صادراتی بهدنبال حفظ ذخایر موجود و مدیریت عرضه ارز بود. وی با اشاره به سایر عوامل اثرگذار در بازار ارز اظهارداشت: عامل دیگر افزایش نرخ ارز در این روزها و شرایط فعلی، نااطمینانی از وضعیت دولت آینده است و هنوز سیاستهای دولتی سیزدهم مشخص نشده از اینرو برخی از عرضهکنندگان ارز فعلا دست نگهداشتهاند و عرضه ارز کاهش پیدا کرده و محدود شده است. بهگفته این کارشناس اقتصادی تیم اقتصادی دولت توان قوی برای اداره اقتصاد را ندارد و در این ایام رای اعتماد هم نشان نداد که میتوانند ساختار خوبی برای اقتصاد کشور ایجاد کنند بنابراین همین موضوع میتواند در بازار اثرگذاشته باشد.
منبع: آرمان ملی