بندر شهید رجایی کجاست، چرا مهم است؟/بررسی ابعاد حادثه اخیر
در پی وقوع انفجار مهیب روز گذشته در بندر شهید رجایی بندرعباس، این حادثه تاکنون ۱۸ کشته، ۶ مفقودی و ۸۰۰ مجروح بر جای گذاشته است. علت دقیق این انفجار هنوز مشخص نیست و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. رئیس‌جمهور پزشکیان دستور بررسی فوری این حادثه را صادر کرده و وزیر کشور به نمایندگی از وی در محل حضور دارد. همچنین، وزیر راه و شهرسازی و سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی نیز در بندر مستقر شده‌اند.
بندر شهید رجایی، واقع در ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس و در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز، یکی از مهم‌ترین بنادر ایران و به عنوان دروازه طلایی تجارت ایران با جهان شناخته می‌شود. این بندر با داشتن روابط دریایی با ۸۰ بندر بین‌المللی از طریق ۳۵ خط برتر کانتینری دنیا، حدود نیمی از تجارت ایران را بر عهده دارد.
چرا بندر شهید رجایی اهمیت دارد؟
- نقش کلیدی در تجارت بین‌المللی: بندر شهید رجایی با ظرفیت پذیرش سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون تن کالا و ۶ میلیون TEU کانتینر، نقش حیاتی در واردات و صادرات کشور دارد. این بندر به عنوان تنظیم‌کننده نبض اقتصاد کشور تلقی شده و در میان ۳۵۰۰ بندر مهم دنیا رتبه ۵۹ را داراست.
- ظرفیت بالا در پذیرش کشتی: این بندر قادر به پذیرش بیش از ۴۰۰۰ کشتی از انواع فله‌بر، کانتینری و نفتکش است و بیش از ۵۳ درصد عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور را به خود اختصاص داده است.
- مزایای ویژه اقتصادی و لجستیکی: بندر شهید رجایی به دلیل قرار گرفتن در منطقه ویژه اقتصادی، از مزایایی مانند وجود اراضی قابل واگذاری برای فعالیت‌های پشتیبانی، صنعتی، نفتی و خدماتی، دسترسی به شبکه‌های زیربنایی کامل (آب، برق، تلفن، IT) و امکان استفاده از شبکه‌های ارتباطی داخلی و بین‌المللی (دریایی، راه‌آهن و جاده‌ای) برخوردار است.
- موقعیت استراتژیک در کریدورهای ترانزیتی: این بندر در مسیرهای اصلی کریدورهای ترانزیتی شمال-جنوب و شرق-غرب قرار گرفته و ترانزیت کالا به کشورهای آسیای میانه، حوزه خلیج فارس و دریای عمان، افغانستان، پاکستان و عراق را تسهیل می‌کند.
- نقش محوری در توسعه دریامحور: بندر شهید رجایی با قرار گرفتن در جوار صنایع بزرگ و اتصال به شبکه بین‌المللی راه‌آهن و جاده تاریخی ابریشم، نقش بسزایی در صنعت حمل و نقل و توسعه دریامحور ایفا می‌کند.
- عملکرد پایانه ها: منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی با فعالیت بیش از ۵۰ پایانه و محوطه نگهداری کالا، حدود ۷۰ درصد ترانزیت کالا، پشتیبانی بیش از ۵۸ درصد عملیات غیرنفتی، ۴۳ درصد عملیات نفتی و تخلیه و بارگیری حدود ۸۵ درصد از عملیات کانتینری در سطح کل بنادر کشور را دارا است.
در پی حادثه انفجار، کشتی‌های حامل کالاهای اساسی به بندر امام خمینی(ره) هدایت شده‌اند و وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است که تامین کالاهای اساسی بدون مشکل ادامه خواهد داشت. همچنین، صنعت بیمه اعلام آمادگی کرده تا خسارات وارده به بیمه‌گذاران در این حادثه را جبران کند.
جامعه بین‌المللی نیز با ایران ابراز همدردی کرده است. دولت ونزوئلا، جنبش حماس، سفیر ژاپن، رئیس هیات اجرایی کمیسیون اقتصادی اوراسیا، امیر قطر و سفارت روسیه در تهران با ارسال پیام‌هایی، این حادثه را به دولت و ملت ایران تسلیت گفته‌اند. وزارت خارجه عربستان سعودی نیز اعلام آمادگی برای ارائه هرگونه کمک به ایران کرده است.
