جنگ تعرفه‌ای ترامپ اروپایی‌ها را به دردسر انداخت
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از اول آگوست ۲۰۲۵، تعرفه واردات کالاهای اروپایی را تا سطح بی‌سابقه ۳۰ درصد افزایش می‌دهد؛ تصمیمی که مذاکرات تجاری میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا را به‌قوی‌ترین شکل ممکن به بن‌بست رسانده و احتمال شروع یک جنگ تجاری تمام‌عیار میان دو بلوک اقتصاد جهانی را تقویت کرده است.
این سیاست جدید ترامپ نه تنها به آینده همکاری‌های اقتصادی فراآتلانتیک آسیب جدی وارد می‌کند، بلکه با واکنش تند و تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه از سوی اروپا همراه شده است.
همزمان کارشناسان بین‌المللی هشدار داده‌اند ادامه و تشدید جنگ تجاری بین آمریکا و اروپا می‌تواند پیامدهایی عمیق برای بازارهای جهانی، زنجیره تأمین بین‌المللی و ثبات اقتصاد جهان به دنبال داشته باشد.
اهداف ترامپ از تشدید جنگ تجاری با اروپا
به گزارش به‌روزترین‌ها ترامپ در ادامه سیاست‌های حمایت‌گرایانه خود، تاکید کرده افزایش تعرفه‌ها با هدف حفاظت از صنایع داخلی آمریکا، جبران کسری تجاری و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این کشور صورت می‌گیرد.
به گفته منابع خبری معتبر، کاخ سفید علاوه بر اتحادیه اروپا، کشورهایی همچون مکزیک، کانادا و حتی برخی شرکای تجاری کوچک‌تر را مشمول نامه‌های تعرفه‌ای کرده است که نرخ‌هایی بین ۲۰ تا ۴۰ درصد را شامل می‌شود. برای برزیل نیز تعرفه پایه ۵۰ درصد تعیین شده است.
این راهبرد که آشکارا ویژگی‌های یک جنگ تجاری را دارد، علاوه بر کوتاه‌مدت، تاثیرات راهبردی بلندمدتی نیز برای جریان آزاد سرمایه، تکنولوژی و صادرات و واردات کالاها در سطح جهان خواهد گذاشت.
واکنش اتحادیه اروپا؛ آماده مقابله در جنگ تجاری
واکنش مقامات و کارشناسان اروپایی به این تصمیم شدید بوده است. سخنگوی کمیسیون اروپا با انتقاد تند اعلام کرد:
“خواستار جنگ تجاری نیستیم اما اگر آمریکا راهی برای ما باقی نگذارد، مجبور به دفاع از منافع خود خواهیم شد.”
اتحادیه اروپا طرح‌هایی جهت اعمال تعرفه تلافی‌جویانه، محدودیت واردات برخی کالاهای آمریکایی و همچنین شکایت رسمی به سازمان تجارت جهانی (WTO) در دستور کار قرار داده است. برخی منابع اروپایی تاکید کرده‌اند اگر واشنگتن گامی به عقب برندارد، دور تازه‌ای از جنگ تجاری منطقه‌ی یورو و اقتصاد آمریکا را وارد رکودی جدید و بی‌سابقه خواهد کرد.
تاثیرات جنگ تجاری ترامپ بر صنعت و بازارهای جهانی
اعمال تعرفه ۳۰ درصدی نه فقط به سوددهی شرکت‌های اروپایی در بازار آمریکا آسیب می‌زند، بلکه هزینه تولید و قیمت نهایی بسیاری از محصولات وارداتی در خود آمریکا را نیز بالا می‌برد.
تحلیل‌گران اعتقاد دارند این جنگ تجاری ممکن است باعث افزایش تورم، کاهش رشد اقتصادی و حتی تعطیلی خطوط تولید در بخش‌هایی از اتحادیه اروپا و برخی شرکت‌های چندملیتی شود. صنایع خودروسازی آلمان، صنعت نیمه‌رسانا، مهندسی پیشرفته و فناوری فرانسه و ایتالیا از آسیب‌پذیرترین بخش‌ها در این جنگ تجاری معرفی می‌شوند.
همزمان واکنش بازارهای مالی نیز منفی بوده است؛ شاخص داوجونز و بازارهای سهام اروپا طی هفته اخیر افت قابل توجهی را تجربه کرده‌اند.
این مسأله غیر از بازتاب روانی منفی، اعتماد عمومی به تجارت آزاد و آینده همکاری‌های بین‌المللی را نیز متزلزل کرده است.
سناریوهای آینده در جنگ تجاری امریکا و اروپا
دو فرضیه مهم پیش روی اقتصاد جهانی در این بحران وجود دارد:
- تشدید جنگ تجاری: در صورت اجرایی شدن کامل تهدیدات و ادامه تنش و وضع تعرفه‌های متقابل، موجی از رکود و رشد هزینه‌های تجاری بخش وسیعی از اقتصاد بین‌الملل را فراخواهد گرفت.
- بازگشت به میز مذاکره: اگر مداخله دیپلماتیک و فشار سایر بازیگران اقتصادی (ازجمله چین و کشورهای آسیایی) پاسخ دهد، احتمال کاهش سطح تعرفه‌ها و بازگشت به توافقی محدود همچنان وجود دارد.
بااین‌حال، طبق تحلیل منابع غربی بعید است ترامپ تا پیش از گرفتن امتیاز قابل توجه از اروپا، عقب‌نشینی کند.
پیامدهای جنگ تجاری برای ایران و اقتصاد خاورمیانه
گرچه موضوع دعوای فعلی مستقیماً میان آمریکا و اتحادیه اروپا در جریان است، اما هر جنگ تجاری فراگیر بر قیمت مواد اولیه، ارزش دلار، صادرات نفت و کامودیتی‌ها در بازار جهانی نیز موثر است. پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت، ایران و اقتصادهای نفت‌محور نیز اثرات غیرمستقیم این بحران را در حوزه صادرات و نرخ ارز احساس کنند.
نتیجه‌گیری؛ لزوم مهار تنش تجاری برای ثبات جهانی
تشدید جنگ تجاری و تعرفه‌ای ترامپ با اتحادیه اروپا، یکی از مهم‌ترین تهدیدهای پیش‌روی اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ نام گرفته است. کارشناسان توصیه می‌کنند دو طرف هرچه سریع‌تر از ظرفیت‌های دیپلماسی، گفت‌گو و سازمان تجارت جهانی برای متوقف کردن این روند و اجتناب از رکود جهانی استفاده کنند تا از آسیب‌های غیرقابل جبران اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جلوگیری شود.
