جنگ، درس بزرگ خودکفایی و توسعه صنعت دارو
سیزدهمین همایش و نمایشگاه مکمل‌های غذایی، رژیمی و ورزشی امسال زیر سایه تجربه دشوار جنگ ۱۲ روزه برگزار شد؛ رویدادی که این بار نه فقط نمایشگاه محصولات، بلکه ویترینی از توان مدیریت بحران و همبستگی صنعت دارویی کشور بود. از تشکیل ستادهای بحران بلافاصله پس از آغاز حملات گرفته تا تداوم هر سه شیفت کاری، نمایشگاه امسال قصه محک تولید ملی و سربلندی نظام سلامت ایران در روزهای خطیر را بازگو کرد.
به گزارش به‌روزترین‌ها؛ در سیزدهمین همایش و نمایشگاه مکمل‌های غذایی، رژیمی و ورزشی، نقش مدیریت بحران و مشارکت صنایع دارویی و مکمل‌ها در روزهای جنگ ۱۲ روزه مورد توجه قرار گرفت؛ روزهایی که نه فقط محک توان تولید داخلی، بلکه آزمونی برای تاب‌آوری نظام سلامت کشور در برابر تهدیدات بی‌سابقه و سنگین بود.
صنعت دارو در بحران جنگ ۱۲ روزه، سرافراز ایستاد
مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو و معاون وزیر بهداشت، در مراسم افتتاحیه سیزدهمین همایش و نمایشگاه مکمل‌های غذایی، رژیمی و ورزشی، با تشریح رخدادهای بحران اخیر تأکید کرد: اگر طی سال‌های گذشته زیرساخت‌های تولید داخلی در حوزه‌هایی مانند دارو، تجهیزات پزشکی، شیر خشک و مکمل‌های تغذیه‌ای توسعه پیدا نکرده بود، کشور در شرایط بحرانی ناشی از تحریم‌ها و اختلال واردات، امکان مدیریت بازار را نداشت.
وی افزود: در همان ساعات اولیه آغاز حملات، ستاد بحران و جنگ از ساعت ۶ صبح در سازمان غذا و دارو تشکیل شد و ارتباط مستمری میان این سازمان، وزیر بهداشت و معاونین برقرار بود تا نگرانی‌ای بابت تأمین دارو، تجهیزات پزشکی و شیر خشک برای مردم ایجاد نشود.
این مقام مسئول ادامه داد: ظهر همان روز نخست نیز، نخستین جلسه با سندیکای تولیدکنندگان و شرکت‌های پخش دارو برگزار و برنامه تولید داروهای حجیم تزریقی و سرم‌ها به صورت ۲۴ ساعته فعال شد. در این مدت، همه کارگران کارخانه‌ها، شرکت‌ها و داروخانه‌ها به صورت شبانه‌روزی تلاش کردند تا نیازهای دارویی بیمارستان‌ها به طور کامل تأمین شود.
وی با اشاره به تأمین بدون وقفه دارو و تجهیزات، حتی برای بیماران جنگی، تأکید کرد: در هیچ یک از بیمارستان‌هایی که درگیر درمان مصدومان جنگ بودند، کمبودی از نظر دارو و تجهیزات پزشکی احساس نشد. در جریان جنگ اخیر، چندین کارخانه داروسازی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم آسیب دیدند و ساختمان یک شرکت تجهیزات پزشکی نیز مستقیماً هدف قرار گرفت، اما بازسازی‌ها بلافاصله آغاز شد تا هیچ اختلالی در چرخه تولید و تأمین دارو ایجاد نشود.
پیرصالحی با تأکید بر مدیریت بحران در توزیع شیر خشک، اظهار داشت: به دنبال مهاجرت جمعیت از تهران به استان‌های شمالی، دسترسی به شیر خشک در برخی مناطق با اختلال مواجه شد؛ اما با اتخاذ تدابیر لازم، این مشکل در کوتاه‌ترین زمان ممکن مدیریت و برطرف شد.
وی با اشاره به اهمیت کیفیت در نظام سلامت گفت: نظام سلامت ایران مایه افتخار کشور است؛ همان‌طور که در دوران دفاع مقدس و همه‌گیری کرونا سربلند ظاهر شد، در جنگ ۱۲ روزه نیز عملکرد موفقی از خود نشان داد. اگر تولید داخلی در حوزه دارو، تجهیزات پزشکی و شیر خشک وجود نداشت، به دلیل لغو پروازها و فشار تحریم‌ها، امکان مدیریت شرایط بحرانی را نداشتیم.
پیرصالحی به اهمیت مکمل‌های تغذیه‌ای و دارویی اشاره کرد و افزود: بازار مکمل‌های تغذیه‌ای کشور با ارزشی بالغ بر ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان به یکی از بخش‌های مهم صنعت سلامت تبدیل شده است. اکنون 382 شرکت تولیدکننده مکمل‌های تغذیه‌ای و 209 شرکت فعال در عرصه فرآورده‌های گیاهی در کشور فعالیت دارند.
این مقام مسئول ادامه داد: تمامی مکمل‌های موجود در بازار، تولید داخلی هستند و نیازی به واردات این محصولات وجود ندارد. یکی از برنامه‌های اصلی سازمان غذا و دارو، تسهیل فرآیندهای تولید در کنار تشدید نظارت بر کیفیت محصولات است تا مردم از سلامت کالاها اطمینان خاطر داشته باشند.
وی تصریح کرد: در زمینه مکمل‌ها به خودکفایی کامل رسیده‌ایم و هیچ مکمل وارداتی در بازار دارویی کشور وجود ندارد. مصرف مکمل‌ها باید با تجویز پزشک صورت گیرد و میزان مصرف به صورت شفاف بر روی بسته‌بندی‌ها ذکر شده است. خوشبختانه مصرف بی‌رویه مکمل‌ها را شاهد نیستیم و مردم با مشورت کارشناسان و پزشکان اقدام به مصرف آن‌ها می‌کنند.
پیرصالحی همچنین خاطرنشان کرد: به صنعتی افتخار می‌کنیم که علاوه بر تأمین کامل نیاز داخلی، در سطح منطقه نیز توان رقابت دارد. همچنین در حوزه داروهای گیاهی، شاهد رشد بیش از دو برابری نسبت به سال گذشته بوده‌ایم؛ با این حال، ضرورت فرهنگ‌سازی وجود دارد تا مردم بدانند این داروها نیز باید حتماً با تجویز پزشک مصرف شوند.
نقش‌آفرینی بی‌وقفه نظام سلامت
عباس کبریایی زاده رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی و رژیمی ایران نیز در مراسم افتتاحیه این رویداد بیان داشت: در جریان بحران ۱۲ روزه، هیچگونه خللی در تأمین داروهای حیاتی کشور ایجاد نشد و تیم سلامت، به‌ویژه در حوزه تولید و توزیع دارو، نقشی سرنوشت‌ساز ایفا کرد.
وی تصریح کرد: این عملکرد را می‌توان هم‌تراز با دوران دفاع مقدس دانست که نظام سلامت ایران همانند یک ارگان پدافندی کلیدی عمل کرد. یکی از مهم‌ترین تجربیات به‌دست‌آمده طی این سال‌ها، مقابله با تهدیدات گسترده شیمیایی و تأمین به‌موقع آنتی‌دوت‌ها در زمان جنگ تحمیلی بوده است. در بحران اخیر نیز با همدلی و تلاش بی‌وقفه صنعت داروی کشور، هیچ کمبودی احساس نشد.
این مقام صنفی ادامه داد: نظام سلامت ایران همچون ماشینی قدرتمند است که برای حرکت مداوم، باید موانع زائد و بوروکراسی اداری از پیش پای آن برداشته شود. هنوز هم تولیدکنندگان ما با کاغذبازی‌های متعدد برای تأمین قطعات و ماشین‌آلات مواجه هستند. ضروری است در شرایط ویژه و بحران، اختیارات بیشتری به استان‌ها تفویض شود تا روند تولید دارو با سرعت بیشتری پیش برود.
کبریایی‌زاده همچنین از آمادگی کامل برای برگزاری نمایشگاه‌ها و همایش‌های تخصصی در دوران جنگ خبر داد و افزود: تیم اجرایی با روحیه بالا فرآیند برگزاری رویدادها را به‌خوبی مدیریت کرد. این رویدادها نقش کلیدی در آموزش و تربیت نسل آینده صنعت دارو دارند؛ به طوری که بیش از دو هزار دانشجوی داروسازی، پزشکی، شیمی و تغذیه در کارگاه‌های تخصصی شرکت کردند.
فرهنگ‌سازی، حلقه مفقوده مکمل‌ها
امیرحسین جمشیدی، دبیر علمی چهاردهمین همایش داروهای گیاهی و فرآورده‌های طبیعی نیز در ادامه بیان داشت: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزه فرآورده‌های طبیعی و داروهای گیاهی این است که تغییر سیاست‌های دولتی نباید موجب بروز مشکل در این صنعت شود. وظیفه ما این است که پتانسیل‌های غنی موجود در طبیعت کشور را شناسایی و به جهان معرفی کنیم.
وی افزود: بسیاری از فرآورده‌های طبیعی تولید شده در ایران، مشابه داخلی یا خارجی ندارند و باید توجه بیشتری به توسعه صنعت داروهای گیاهی و فرآورده‌های طبیعی صورت گیرد.
فرزین حلب‌چی، دبیر علمی همایش مکمل‌ها و متخصص طب ورزشی، نیز بر ضرورت فرهنگ‌سازی تأکید کرد و گفت: اگرچه تولید و توزیع مکمل‌ها ساماندهی شده است، اما همچنان در زمینه فرهنگ‌سازی و تجویز مکمل‌های تغذیه‌ای و ورزشی با چالش‌هایی مواجه هستیم. برخی بیماران لیست مکمل‌های تایپ‌شده را به صورت مشترک بین خود رد و بدل می‌کنند، در حالی که لازم است گایدلاین‌های دقیق و استانداردهای لازم توسط معاونت درمان و سازمان غذا و دارو تدوین و اجرایی شود.
