شهر باستانی «تئوتیئواکان» و معمای مادربورد! (+عکس)

موبنا؛ رکسانا دانیالی –  تئوتیئواکان شهری باستانی واقع در حوزه آبگیر مکزیک بوده که متشکل از هرم های بزرگ با معماری خاص است. از طرفی تئوتیئواکان یکی از قدیمی ترین شهرهای دوران پیشا- کلمبی (دوره ای از تاریخ قاره آمریکا پیش از ورود اروپایی ها به آن) نیز محسوب می شود.

اگر سوار بر هوایپما از بالا به این شهر نگاه کنید، آن را به طرز اسرار آمیزی مشابه مادر بورد کامپیوتر با دو تراشه پردازش عظیم! خواهید یافت که اینجا مقصود از پردازنده ها همان اهرام بزرگ شهر است. تئوتیئواکان توسط تمدنی ناشناخته بنا شده و هنگام ورود آزتک ها (تمدنی سرخ پوستی در مکزیک) به آن، بخش اعظمی از سازه های شهر زیر پوشش گیاهی مدفون بوده است. کاوش های مختلف حاکی از حضور مقادیر غیر طبیعی میکا در سازه های مذکور است، واقعیتی که سوالات متعددی را مطرح می کند!

تئوتیئواکان؛ شهر خدایان

به زبان ناهواتل تئوتیئواکان “محلی است که در آن مردان تبدیل به خدایان می شوند”، “محلی که خدایان ایجاد خواهند شد” و یا “شهر خدایان”! ناهواتل در اصل زیرگروهی از زبان های مرتبط و وابسته در آمریکای مرکزی و متعلق به خانواده زبان های یوتو- آزتک است. اما آزتک ها از این واژه برای شناسایی شهری که توسط تمدنی پیش از آنها ساخته شده است، استفاده می کرده اند؛ شهری که در زمان ورود آنها به مکزیک برای نخستین بار، تقریبا ویران شده بود. با این وجود تاکنون هیچ شواهدی از نام گذاری اولیه شهر باستانی مذکور که توسط ساکنان اصلی آن انجام گرفته، به دست نیامده است. بقایای تئوتیئواکان در شمال شرقی دره مکزیک قرار دارد.

این شهر به دلایل مختلفی، یک منطقه کاملا راز آلود به شمار می رود. به عنوان مثال با وجود این حقیقت که تئوتیئواکان یکی از تاثیرگذار ترین شهرهای قاره آمریکا بوده است، اطلاعات چندان زیادی از آن در اختیار نداریم. در واقع ریشه های ساخت و پیدایش این شهر هنوز هم موضوع تحقیقات گسترده کارشناسان متبحر در این زمینه خواهد بود. در زمان آغاز دوران مسیحیت، تئوتیئواکان روستایی بود که به عنوان مرکزی برای عبادت و ستایشگری در حوزه  Anáhuac (مرکز باستانی مکزیک) اهمیت فراوانی به دست آورد. اعتقاد بر این است که نخستین سازه های مهم در همان زمان ساخته شده اند. بخش قابل توجهی از این دیدگاه توسط کاوش های صورت گرفته بر “هرم ماه” توجیه می شود. البته لازم به ذکر است که در دوره کلاسیک (قرن سوم تا هفتم میلادی) نیز بر اهمیت این شهر افزوده شد.

در مرحله مذکور، این شهر باستانی با مساحت نزدیک به ۲۱ کیلومتر مربع و همچنین جمعیت ۱۰۰،۰۰۰ الی ۲۰۰،۰۰۰ نفر، تبدیل به یک قطب تجاری و سیاسی مهم در قاره آمریکا شد. نفوذ تئوتیئواکان را می توان به وضوح در تمامی جهات آمریکای میانه مشاهده کرد. این نفوذ به واسطه اکتشافات مهم در شهرهایی مانند تیکال و Monte Albán که روابطی تنگاتنگ با تئوتیئواکان داشته اند، به اثبات رسیده است. محققان از هویت نژادی نخستین ساکنان تئوتیئواکان، میان گزینه های احتمالی شامل سرخپوستان توتوناک و بومی های Nahua مطمئن نیستند.

جدیدترین فرضیه ها در مورد تئوتیئواکان، آن را شهری جهانی معرفی می کنند که متشکل از گروه های مختلف با نژادهای گوناگون بوده است. اما باید توجه داشته باشید که این موارد تنها در حد فرضیه قابل قبول هستند و همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، هویت اصلی ساکنان این شهر همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. از طرفی لازم به ذکر است که تا قبل از ورود اسپانیاردها به آمریکای میانه، تئوتیئواکان برای مدت زمانی طولانی خالی از سکنه بوده است. این موضوع بدان مفهوم است که منابع تاریخی به جای مانده از دوران پس از فتح مکزیک، اطلاعات صحیح و دقیقی پیرامون ساکنان اولیه این شهر ارائه نمی دهند. Bernardino de Sahagún از متخصصین جامعه شناسی و به ویژه شاخه روش های مردم نگاری و همچنین از فعالان کمک به توصیف زبان ناهواتل، اعتقاد داشت که تئوتیئواکان بر اساس اسطوره های بومی محلی برای ملاقات خدایان با یکدیگر و خلق Nahui Ollin؛ خورشید پنجم بوده است.

باتوجه به منابع استعماری، بومیان Nahua تصور می کردند که تئوتیئواکان توسط quinametzin (نژادی از غول ها که طی دوران گذشته در جهان پراکنده و بازماندگان آنها نیز مخفی شده اند) ساخته شده است.

معابد و اهرام به عنوان مقبره های عظیم خدایان که بنیان گذاران شهر بوده اند، محسوب می شدند. در واقع این سازه ها مکانی مقدس خواهند بود که مردان پس از مرگ در آن تبدیل به خدایان می شوند! بنا به دلایلی که هنوز کاملا مشخص نشده اند، تئوتیئواکان در اواسط قرن هشتم دچار افول شد و در عوض دوران اپی کلاسیک آمریکای میانه تجلی یافت.

طبق اظهارات باستان شناسان، طراحی پیشرفته تئوتیئواکان نشان می دهد که سازندگان آن نه تنها با دانش معماری آشنا بوده اند، بلکه در علوم پیچیده دیگر همچون ریاضیات و نجوم نیز تبحر خاصی داشته اند. یکی از شگفت انگیز ترین جزئیات کشف شده در مورد این شهر اسرارآمیز و البته خصوصیتی که آن را از دیگر سایت های باستانی متمایز ساخته، تصویری است که از زاویه فوقانی رویت می شود. درست مانند آن است که به یک مادر بورد با دو تراشه پردازش بزرگ نگاه می کنید! همانطور که پیش تر نیز ذکر شد، این دو پردازنده به هرم ماه و خورشید اشاره دارند.

محققان همچنین شباهت های قابل توجه و متعددی با اهرام بزرگ مصر کشف کرده اند.  اگرچه ممکن است وجه تشابه تئوتیئواکان به مادر بورد کامپیوتر، چندان سبب بر انگیختگی قوه تخیل مخاطب نشود، اما قطعا استفاده از مقادیر زیاد میکا در ساختارهای این شهر توجه هر فردی را به خود جلب خواهد کرد. این ماده معدنی در فاصله ۳،۰۰۰ کیلومتری از برزیل و در اکثر ساختمان ها، مجتمع های مسکونی، معابد و همچنین در مسیر جاده های تئوتیئواکان یافت شده است. علاوه بر موارد مذکور، کاوش ها نشان داده اند که هرم خورشید حاوی مقادیر قابل توجهی میکا در لایه هایی به ضخامت ۳۰ سانتی متر است.

با یقین می توان گفت که میکا برای دکوراسیون و بهبود نمای ظاهری سازه ها مورد استفاده قرار نگرفته است زیرا نمی توان آن را رویت کرد. از این رو واضح است که ماده معدنی مذکور برای اهداف دیگری در این آثار باستانی گنجانده شده است. میکا هنگامی که در معرض الکتریسیته، نور، رطوبت و دماهای بسیار بالا و یا بسیار پایین قرار می گیرد، پایداری خود را به طرز شگفت انگیزی حفظ می کند. از طرفی خواص الکتریکی منحصر به فرد میکا شامل عایق الکتریکی، استفاده به عنوان یک دی الکتریک و همچنین قابلیت پشتیبانی میدان الکترو استاتیک بدون انتشار انرژی زیاد به صورت گرما خواهد بود. این کانی تا دمای ۵۰۰ درجه سانتی گراد پایدار بوده و مقاومت مناسبی نیز در مقابل پدیده تخلیه کرونا از خود نشان می دهد.

به طور خلاصه تئوتیئواکان شهری باستانی متشکل از اهرام و سازه های پیچیده ای است که نمای هوایی آن مشابه یک مادر بورد کامپیوتر خواهد بود و هیچ اطلاعاتی از سازندگان واقعی آن در دسترس نیست. علاوه بر این، حضور مقادیر زیادی از میکا در بناهای متفاوت شهر نیز به اثبات رسیده است. همانطور که اشاره شد، میکا برای طراحی ظاهری سازه ها استفاده نشده است که همین موضوع سوالات زیادی را شکل می دهد. آیا ممکن است نفوذ فرازمینی در ساخت تئوتیئواکان حقیقت داشته باشد؟ و آیا این امکان وجود دارد که تمام مجموعه شهری مورد بحث تنها برای تامین انرژی ساخته شده باشد و نه سکونت؟