کارکنان سایپا به بورس می آیند

موبنا – عدم افزایش بهای فروش محصولات، افزایش بهای تمام شده کالای فروش رفته ناشی از افزایش بهای نهاده های تولید و تغییر روش های فروش از نقدی به اعتباری، هزینه های مالی زیادی را بر سهام سایپا وارد ساخت تا در نهایت این شرکت در گزارش عملکرد سال مالی اسفند ۹۶،‌ به زیان سنگین بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومانی برسد. اما به نظر می رسد که راه حل این خودروسازی برای کاهش هزینه های مالی خود چابک سازی از طریق واگذاری و فروش شرکت های تابعه خود و تغییر مسیر فعالیت آنها باشد. به طوری که شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا( سمیکو) مامور بازار گردانی سهام این شرکت در بازار سرمایه شد و مقرر شد تا مسیر فعالیت های خود را تغییر دهد. به طوری که بر اساس برنامه های سمیکو شرکت به سمت افتصاد بی وزنی حرکت خواهد کرد تا با فاصله گرفتن از اقتصاد کلنگی یا همان اقتصاد سنتی،‌ به فعالیت های سود آوری روی آورد. در این راستا بورس امروز گفت و گویی با دکتر حیدری کرد زنگنه (مدیر عامل و عضو موظف هیئت مدیره) شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا (سمیکو) انجام داده است که مشروح آن در ذیل آمده است:

با توجه به فشارهای بین المللی در صنعت خودرو و تقارن این مصاحبه با روز بهره برداری پیش بینی شما ازین صنعت در آینده چیست و این حوزه چقدر برای سرمایه گذاران بازار سرمایه بازدهی مطلوبی در پی خواهد داشت ؟
بنده ابتدا باید به استراتژیک بودن صنعت خودرو بپردازم، به اعتقاد من، هدف عمده تحریم هایی که کشورهای غربی علیه ایران انجام دادند، فقط صنعت خودرو بوده است، به علت اینکه تنها صنعتی که در زمان تحریم فعال و پویا بود. صنعت خودرو به عنوان موتور محرک اقتصاد کشور باعث رونق دادن صنایع دیگر می شود و به تنهایی حدود ۲۵ % کل صنعت کشور و حدود ۵/۳% تا ۴% کل تولید ناخالص ملی کشور را بخود اختصاص می دهد. بالطبع با توقف و یا رکود صنعت خودرو، واردات خودرو زیادتر می شود و شرکت های خودروساز خارجی سهم زیادی از بازار مصرف خودرو ایران را که سالیانه بیش از یک میلیون و دویست هزار خودرو را دربر دارد پوشش می دهند و از طرفی با توقف صنعت خودرو، سایر صنایع مرتبط از جمله: صنعت فولاد، آلومینیم، برق و الکترونیک، پترو شیمی، فرآورده های نفتی، نساجی، حمل و نقل، بیمه، لیزینگ، بانکداری، بازار سرمایه و غیره به رکود کشیده می شود و بیکاری فزاینده ای در کشور به وجود می آید، چون تولید هر خودرو در کشور برای ۲ تا ۳ نفر اشتغال ایجاد می کند با توجه به تولید بیش از ۱،۲۰۰،۰۰۰ خودرو در سال یعنی به طور مستقیم و غیر مستقیم حدود ۳ میلیون نفر به کار مشغول هستند و دنیای غرب بویژه آمریکا آنرا به خوبی نشانه گرفت و به نوعی به خواسته خود رسیدند. متأسفانه مسئولین ما به جای اینکه در آن مقطع کمک حال صنعت خودرو باشند برعکس خودشان به نوعی باعث تشدید این تحریم شدند، در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ که بحران اقتصادی دنیا را فرا گرفت. در آن زمان دولت آمریکا بر روی دو بخش تمرکز کرد یکی صنعت خودرو و دیگری بانکها بود به نحوی که در چند مرحله میلیاردها دلار به شرکت های جنرال موتور و فورد کمک های مالی کرد و حتی دولت آمریکا ۱۹ % سهام شرکت جنرال موتور را خرید ، در حقیقت دولت آمریکا با سرمایه گذاری خود این شرکتها را نجات داد و بعد از چند سال که وضعیت بهتر شد از این شرکت خارج شد، در فرانسه هم به همین روش به شرکت پژو کمک شد. ولی در کشور ما عکس عمل شد، نه تنها کمکی نشد، بلکه بخاطر اینکه این صنعت دغدغه مردم است، هر کدام از مسئولین سعی کردند به شکلی این صنعت را بازیچه ناتوانی های مدیریتی خود کنند و این صنعت را قربانی جناح بندی خویش کنند در حالی که علی رغم نامهربانی هایی که این صنعت دیده و می بیند در هنگامی که شرکت پژو بر اساس تصمیم کشورهای غربی ایران خودرو را تحریم کرد، خط تولید ۲۰۶ دچار چالش شد، اما با همت مدیران و قطعه سازان، خط موتور ۲۰۶ داخلی سازی شد. اصولاً صنعت خودرو نیاز به مدیران تولید گرا با کیفیت بالا و توسعه گرا با بینش فرا منطقه ای دارد که جز در دو مقطع در ایران خودرو و سایپا هیچ وقت چنین مدیرانی در عرصه صنعت خودرو نداشتیم، در حال حاضر برای سرمایه گذاران بازار سرمایه، شرکت سایپا با مدیرعامل جدید که خود برخاسته از صنعت خودروست با برنامه ریزی های کلانی که هدف گذاری کرده علاوه بر تنوع در محصولات و افزایش ۳۰ درصدی تولید درسال جاری، باعث شفاف سازی صورت های مالی و اصلاح ساختارهای مالی و تکنولوژی و تولید کرده که قطعاً بازدهی خوبی برای سرمایه گذاران بازار بورس در سال جاری و آتی خواهد داشت .

آیا بازار سرمایه می تواند تا پایان امسال به صنعت خودرو امیدوار باشد و این صنعت مانند صنعت پترو شیمی به بازار رونق دهد ؟
همانطور که عرض کردم صنعت خودرو به دلیل عدم داشتن رقیب در داخل کشور یک صنعت تأثیر گذار برای اقتصاد کشور و امنیت ملی است و با توجه به پتانسیل و ویژگی هایی که دارد و شفافیت حساب های مالی که در شرکت سایپا شروع شده است و اگر در ایران خودرو هم همین روند شفاف سازی انجام شود، صنعت خودرو می تواند در سال جاری به بازار رونق بیشتری دهد، مشروط بر اینکه سازمان بورس در این زمینه کنترل و نظارت بیشتری را اعمال کند، علی رغم این که بورس در سال های اخیر عملکرد خوبی در کارهای نظارتی و کنترلی داشته است، اما همچنان بیشتر شرکت های بورسی اطلاعات شفافی ندارند. مشکلی که اخیراً در سازمان بورس به وجود آمد کمرنگ کردن پیش بینی سود و زیان سال های آینده یا به عبارتی پیش بینی سود غیر واقع بینانه است. این خطری است که افراد می توانند از رانت شرکت ها استفاده کنند. برای مثال اگر کسی اطلاعات یک شرکت خاص را داشته باشد، می تواند به راحتی در شرکت مربوطه سرمایه گذاری کند. اما تعداد کثیری از مردم که اینگونه اطلاعات را در اختیار ندارند باعث به وجود آمدن رانت می شود در حالی که این وظیفه کمیته حسابرسی شرکت هاست که اقدام به چنین افشاگری کنند. امروزه ارائه صورت های مالی به تنهایی قابل اکتفاو اتکاء نیست. در این جریان نباید فقط یک سری اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل کنیم، بلکه بورس باید بتواند اطلاعات غیر مالی را از شرکتها درخواست کند.
منظورتان از اطلاعات غیرمالی چیست ؟
ریسک های اساسی پیش روی صنعت با توجه به شرایط اقتصادی کشور، تفسیر عملکرد صنعت یا تجارت و ساختار تأمین مالی آن با توجه به تغییرات شناخته شده یا مورد انتظار، خلاصه ای از پیامدها و عواقب سیاست های پولی و ارزی کشور و تحلیل تاریخی و آینده نگر از وضعیت شرکت با عنایت به رقبای داخلی و خارجی می باشد.
ضعف دیگر بورس این است که به هر کسی اجازه می دهد سهام خریداری کند. برای مثال به یک فرد که برای اولین بار برای خرید سهام اقدام می کند اجازه می دهد از تابلو اصلی مثلاً شرکت های خودروسازی و یا فولادی یا پترو شیمی سهام بخرد. این کار در بورس های دنیا مرسوم نیست. بورس باید این افراد را به سمت شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری هدایت کند. صندوق سرمایه گذاری می تواند به نوعی هم سرمایه فرد را تضمین کند و هم آموزش این افراد تازه کار برای ورود به بازار خرید سهام را به عهده بگیرد و از طرفی جلوی هیجانات احساسی در بورس را بگیرد، چون در برخی موارد حتی سرمایه گذارانی که از نظر علمی و تئوریک و تجربی آگاهی کافی دارند نیز تحت تأثیر این هیجانات قرار می گیرند.
برنامه های پیش روی شما برای حفاظت از دارایی سهامداران و رسیدن به سود چیست ؟
با توجه به اینکه در ۱۰ سال آینده خیلی از شغل ها در دنیا حذف خواهد شد. با عارضه یابی و آسیب شناسی صورت گرفته در شرکت، متوجه شدیم با روند موجود در آینده به مشکل خواهیم خورد. بنده اعتقاد دارم تشکیلاتی که هدفمند و برنامه داشته باشد به بیراهه نمی رود و در برابر تغییر شرایط محیطی غافلگیر نمی شود. لذا بر همین اساس به گونه ای برنامه ریزی کر ده ایم که تداوم سود شرکت در آینده تضمین شود، چون سودهایی که تاکنون به سهامداران پرداخت شده عمدتاً فروش بخشی از دارایی ها بوده است. برنامه ما این است که وارد پروژه هایی شویم که علاوه بر سودآوری، بهای تمام شده آن برای ما پایین باشد و مشکلات اجتماعی، اداری و کارگری کمتری به همراه داشته باشد. در همین راستا برنامه امسال ما ورود به طرح های تولید انرژی های نو همچون نیروگاه ها و پنل های خورشیدی، ایجاد شرکت اعتباری پرداخت و تجارت الکترونیکی، تأسیس شرکت بیمه ای با خدمات بیمه ای متنوع و نوین، ایجاد سیستم کارت هوشمند چند منظوره و در نهایت کاهش وابستگی به سایپا از طریق نفوذ در بازارهای خارج از گروه است.
هزینه طرح های جدید را از کجا تأمین خواهید کرد ؟
گروه سرمایه گذاران کارکنان سایپا ۲۴ هزار سهامدار دارد. هرماه برابر ۸ درصد از حقوق ماهانه هریک از سهامداران به حساب شرکت وارد می شود و ما این مبلغ را به سهام تبدیل می کنیم. نیمی از این ۸ درصد از حقوق ماهانه کارکنان سایپا کسر شده و پرداخت نیم دیگر به عهده شرکتها است. هم اکنون سرمایه ما ۳۸۰۰ میلیارد ریال است و برنامه ریزی شده است ان شاءالله تا آخر شهریور امسال سرمایه شرکت تا ۴۸۰۰ میلیارد ریال افزایش یابد و تا ۳ سال آینده این مبلغ به ده هزار میلیارد ریال برسد .
اجرای برنامه های جدید در کجا کلید خواهد خورد ؟
برنامه تولید پنل های خورشیدی در تهران و برنامه نیروگاه های خورشیدی به دلیل مکان جغرافیایی و نور خورشید، استان سمنان یا یزد در نظر گرفته شده است. ما در صنعت خودرو سرمایه گذاری به مقدار کافی انجام دادیم و با وجود سهم ۴۳ درصدی از این صنعت در پرتفوی ما دیگر ضرورتی نمی بینیم که بیشتر از این سرمایه گذاری کنیم. هم اکنون به دنبال کسب مجوز تأسیس یک صندوق پرداخت الکترونیک و شرکت فناوری اطلاعات هستیم تا از این ابزار مالی برای ارائه خدمات به کارکنان گروه سایپا و خارج از گروه بهره بگیریم.
عنوان شده که تصمیم به خرید یا تأسیس یک شرکت بیمه ای دارید . چه هدفی را از این تصمیم دنبال می کنید ؟
به دنبال خرید بخشی از سهام یک شرکت بیمه ای در بازار سرمایه هستیم که مقدمات کار را انجام داده ایم ولی اگر به توافق نرسیم، قطعاً خودمان یک شرکت بیمه ای با سایر اشخاص حقوقی تأسیس خواهیم کرد. در کشور ما برای صنعت بیمه فرهنگ سازی نشده است و جایگاه مناسبی ندارد. می توان بیمه های زیادی تعریف کرد. یکی بیمه های زندگی و دیگر بیمه های بازار سرمایه است. به طور مثال: بیمه ریسک اوراق و بیمه سهام، ما در نظر داریم بیمه سهام فقط محدود به شرکت سایپا نباشد بلکه کل شرکت های بورسی را در بر بگیرد. بیمه سهام بازار بورس را متحول خواهد کرد. چون با ایجاد این خدمت بیمه ای، افراد به راحتی و با ریسک پایین در بازار سرمایه ، سرمایه گذاری خواهند کرد.
آیا قرار نیست شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا به بازار سرمایه ورود پیدا کند ؟
این شرکت به عنوان یک نهاد مالی فاقد ابزارهای مالی مانند بیمه، بانک، صرافی، صندوق پرداخت، صندوق تأمین سرمایه، کارگزاری و غیره است. در حال حاضر بیشتر یک هلدینگ عملیاتی است. اما هلدینگی شبیه یک شیر بی یال و دم. هدف ما دقیقاً این است که ابزارهای مالی را برای این هلدینگ فراهم کنیم تا به یک شرکت سرمایه گذاری واقعی تبدیل شویم. وقتی شرکت ابزارهای واقعی خود را به دست آورد. آن وقت می تواند پر قدرت به بازار سرمایه راه پیدا کند. با عملیاتی شدن و تحقق برنامه ها، برنامه نهایی ما ورود به بازار سرمایه در سال ۹۸ خواهد بود.
برنامه شما برای بازار گردانی سهام سایپا چیست ؟
یکی از مشکلات ما این است که ما و رنا سهام دار عمده سایپا هستیم. تعیین ۳ عضو از هیئت مدیره سایپا به عهده ما است. هر حرکتی که در سایپا انجام شود تأثیر آن بر شرکت ما نمایان خواهد بود. متأسفانه در چند سال اخیر حرکت قابل قبولی از سوی سهامداران عمده بر روی سهام سایپا انجام نشده است. اخیراً یک کمیته در مجموعه خودمان تشکیل داده ایم که روی سهام سایپا کار کند و با قاطعیت هم کار می کنیم زیرا ارزش واقعی سهام سایپا آن چیزی نیست که در تابلو بورس نمایش داده می شود.
چرا همیشه چالشی میان قطعه ساز ها و خودروسازها وجود دارد ؟
هیچ خودروسازی بزرگ نخواهد شد، مگر آن که قطعه سازان بزرگی در کنار آن وجود داشته باشد. در صنعت خودرو ما، حدود ۲۸۰۰ شرکت قطعه ساز است که عده زیادی از آنان هنوز به آن بلوغ و توانمندی لازم نرسیده اند. شرکت های خودروساز در خارج عموماً با یک مجموعه ساز کار می کنند و اینطور نیست که با هر قطعه ساز خرد وارد قرارداد شوند. من به انجمن قطعه سازان پیشنهاد می دهم که این شرکتها را در قالب هفت هلدینگ قطعه ساز طبقه بندی کنند تا مانند یک بازوی اجرایی در تأمین قطعات با خودروسازها وارد قرارداد شوند. این هفت گروه مجموعه ساز شامل گروه موتورسازی، گروه گیربکس سازی، گروه اکسل سازی، گروه بدنه سازی، گروه تزئینات داخلی خودرو، گروه برق و الکترونیک خودرو و گروه قطعات یدکی متعلقه خودرو باشد. با ایجاد این هفت هلدینگ قطعه ساز، صنعت قطعه سازی تضمین شده و رشد خواهد کرد. کیفیت کار بهتر خواهد شد و بهای تمام شده کاهش پیدا خواهد کرد و خودروسازها هم با اطمینان بیشتری با قطعه سازان وارد قرارداد خواهند شد. اینجا اشکال در عدم همکاری قطعه سازان است و ایرادی به خودروسازها وارد نیست با همکاری آنها می توان قطعه سازان را سهامدار خودروسازها کرد، که بتوانند در سود خودروساز نیز شریک شوند. آنگاه می توان امیدوار بود که بخش خصوصی توانمند شده و قطعات خود را به خارج از کشور صادر کند. با تعامل و همکاری سیستم چابکتر شده و کیفیت بالاتر و توان صادرت خودرو و قطعات هم افزایش خواهد یافت. البته شایسته است خودروسازان به ویژه مرکز تحقیقات آنها، برای تولید هر خودرو جدید با انجمن قطعه سازان همکاری تنگاتنگی داشته باشند.

به عنوان مطلب پایانی مورد قابل ذکری وجود دارد ؟
از مسئولین محترم سیاسی تقاضا داریم خودروسازان را رها کنند و کمتر مدیران آسانسوری، تیشه ای و اره ای به آنان تحمیل کنند.
از مردم و متقاضیان خودرو استدعا داریم که به شایعات در مورد صنعت خودرو زیاد توجه نکنند چون در حال حاضر هیچ خودرویی در دنیا ارزانتر از پراید نیست و تمام مطالبی که در فضاهای مجازی و یا سخنرانی های برخی افراد راجع به ارزان بودن خودروهای خارجی با قیمتی کمتر از پراید منتشر میشود کذب محض است و اینگونه تبلیغات مسموم کننده هدفمند است، چون در جامعه ما هیچ وقت راجع به خودروهای چینی مثلاً MVM100 که از نظر استاندارد کیفیتی بسیار پائین تر از پراید دارد، تبلیغ منفی نمی شود ؟!!! پس هوشیار باشید که به ازای یک خودرو کمتر تولید شود حداکثر ۳ نفر بیکار می شوند.
همچنین به سهامداران توصیه می کنیم که سهام خود را حتی المقدور نفروشند چون شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا در نظر دارد وارد بازارهای جدید با سودهای بالاتر از نرخ تورم شود و به آینده امیدوار باشید.