تشخیص علائم زوال عقل توسط ام.آر.آی

موبنا – یک ابزار تشخیصی می‌تواند افرادی را که در معرض بیماری زوال عقل قرار دارند را شناسایی کند، تا افراد هرچه سریع‌تر اقداماتی را به منظور پیشگیری از آن انجام دهند.

در پزشکی و روان‌پزشکی، اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز که با تغییر شخصیت و نئاندرتال شدن و موقعیت‌ناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است را زوال عقل یا دمانس می‌نامند. شایع‌ترین نوع دمانس، زوال عقل سالخوردگی یا بیماری آلزایمر است.

با اینکه پژوهشگران بر این باورند “نژاد” یک ابزار تشخیصی روشن و سازگار برای تشخیص شروع زوال عقل است اما بسیاری از پژوهشگران نیز معتقدند که سال‌ها پیش از پیشرفت تخریب سلولهای عصبی طول می‌کشد تا علائم قابل ملاحظه ای از شرایط مانند بیماری زوال عقل و بیماری آلزایمر آشکار شود. برای مثال، هنگامی که یک فرد از بیماری آلزایمر رنج می‌برد، ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا روند پیشرفت این بیماری کند شود.

مطالعات متعدد و جالب نشان می‌دهد که ابزارهای تصویربرداری مانند “پت اسکن” یا “برش‌نگاری با گسیل پوزیترون”(PET scans) ممکن است در تشخیص بیماری آلزایمر قبل از ظاهر شدن مفید باشند، اما این نوع اسکن‌ها گران بوده و به طور گسترده در دسترس نیستند. گروهی از دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سن لوئیس و “دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو” در مطالعه اخیرشان یک روش جدید تشخیص زوال عقل را یافته‌اند. آنها بر این باورند که توسط فناوری تصویربرداری ام.آر.آی که در دسترس عموم قرار دارد، می‌توان چند سال زودتر علائم بیماری آلزایمر را پیش‌بینی کرد.

روش جدیدی که آنها به عنوان ابزار تشخیصی از آن استفاده کردند، “تصویربرداری پخش تانسور”(diffusion tensor imaging) نام دارد. در این روش، پژوهشگران می‌توانند مغز انسان را اسکن کرده و علائم آسیب به “ماده سفید”(white matter) را شناسایی کنند.

ماده سفید یکی از بخش‌های سیستم عصبی مرکزی است. سیستم عصبی مرکزی از دو ناحیه ماده سفید و ماده خاکستری تشکیل شده است. این ماده بخش اصلی مغز و بخش سطحی نخاع را تشکیل می‌دهد و بطور عمده از سلول‌های گلیال و آکسون‌های میلینه تشکیل شده است. این آکسون‌ها پیام‌ها را از مخ به سایر بخش‌های سیستم عصبی منتقل می‌کنند. در ماده سفید به جز بافت چربی، مویرگ‌ها و عروق مشاهده می‌شوند. فسفولیپیدها در ماده سفید فراوانند.

“سایرس آ راجی”(Cyrus A. Raji) نویسنده ارشد این مطالعه گفت: “تصویربرداری پخش تانسور” روش اندازه گیری حرکت مولکول‌های آب در طول ماده سفید است. اگر مولکول‌های آب به طور معمول حرکت نکنند، آسیب‌هایی به ماده سفید وارد می‌شود که سبب مشکلات شناختی می‌شود.

با استفاده از اسکن کل مغز، این روش قادر به شناسایی و پیش‌بینی کاهش درک شناختی افراد با دقت ۸۹ درصد و سه سال زودتر از اینکه علائم ظاهر شود، بود.

راجی در ادامه افزود: ما می‌توانیم بگوییم اسکن پخش تانسور افرادی که در معرض ابتلا به زوال عقل بودند در مقایسه با افراد سالم، اختلافاتی داشت. ما در این مطالعه نشان دادیم که یک اسکن ام.آر.آی می‌تواند بیماری زوال عقل را تقریبا ۲.۶ سال زودتر از اینکه علائم ظاهر شوند، تشخیص دهد اکنون ما قصد داریم تا در آینده ابزارهای کامپیوتری را که بتواند اسکن بیمار را به طور کاملا دقیق تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی کند، توسعه دهیم.

این مطالعه روز یکشنبه ۲۵ نوامبر در نشست “Radiological Society of North America”در شیکاگو ارائه خواهد شد.

 منبع: ایسنا