این میکروب های جالب! (+تصاویر)

مجله آنلاین موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور –  میکروبیوم انسان از اهمیت بالایی برخوردار است. شما نمی توانید آن را مشاهده کنید اما تریلیون ها باکتری، ویروس، قارچ و دیگر ارگانیزم های میکروسکوپی در اندام های حیاتی بدن مانند روده، دهان و پوست ما حضور دارند. این ارگانیزم ها طی صدها هزار سال به همراه انسان تکامل یافته اند و با بررسی عمیق‌تر نقش متنوع آنها در بدن انسان بیش از پیش به ارزش هایشان در گوارش، سیستم ایمنی، شناخت و بیماری های خاص پی می بریم.

همچنان چیزهای بسیاری وجود دارند که باید درباره میکروبیوم دریابیم اما پژوهش های صورت گرفته طی 20 سال گذشته برخی حقایق شگفت انگیز را درباره این موجودات ریز در بدن ما آشکار کرده است. در ادامه چند نمونه از این حقایق را ارائه می کنیم.

تعداد میکروب های موجود در بدن انسان – بنابر یک ارزیابی می تواند تریلیون ها باشد – نسبت به ستاره های موجود در کهکشان راه شیری بیشتر است.

مجموع وزن کل میکروب های بدن انسان به اندازه وزن مغز یعنی حدود سه پوند (1.36 کیلوگرم) است.

میکروب ها از پوست فرق سر تا نوک انگشت پای انسان را پوشش می دهند؛ و تنوع آنها می تواند با توجه به دما، بافت، ضخامت، رطوبت و شیمی پوست متفاوت باشد.

به عنوان مثال، دستان زنان به طور معمول حاوی باکتری اسید لاکتیک بیشتر نسبت به دستان مردان باشد.

در مقابل، دستان مردان به طور کلی دارای باکتری کورینه‌باکتریوم بیشتری نسبت به دست زنان هستند.

دست چپ انسان می تواند جامعه میکروبی متفاوتی نسبت به دست راست داشته باشد.

تعداد سلول های میکروبی داخل بدن انسان بیشتر از سلول های انسانی است.

میکروب ها در فعالیت درست اندام های حیاتی بدن انسان مانند مغز، دستگاه گوارش و سیستم ایمنی نقش کلیدی دارند.

در حقیقت، دستگاه گوارش انسان به تنهایی منزلگاه 99 درصد از کل میکروبیوم شما است.

ژن های میکروبی در بدن انسان با نسبت بیش از 100 به یک از ژن های موجود در DNA شما پیشی می گیرند.

حداقل 1,200 نوع مختلف از باکتری در دهان انسان زندگی می کنند. بیشتر آنها نمونه هایی بی خطر بوده یا حفاظت از شما در برابر عفونت را بر عهده دارند اما برخی دیگر باکتری های مضر بوده و می توانند پوسیدگی دندان، بوی بد دهان و بیماری لثه را موجب شوند.

باکتری های موجود در دهان می توانند هنگامی که خواب هستید مواد شیمیایی گوگردی تولید کنند که در صورتی که با بزاق شسته نشوند می توانند بیداری انسان با بوی بد دهان صبحگاهی را موجب شوند.

صدها گونه میکروبی مختلف رو و داخل بدن در هر زمانی در حال حرکت هستند.

هیچ دو نفری در جهان دارای ترکیب میکروبی دقیقا مشابه نیستند.

پژوهشگران دریافته اند که میکروب های زبان و پنجه سگ می توانند روی پوست انسان کلنی تشکیل دهند.

بنابر پژوهش های صورت گرفته، میکروبیوم نقش مهمی در گوارش، تنظیم سیستم ایمنی، پیشگیری از بیماری، بهبود زخم، حفاظت از دیواره روده، کنترل اشتها، رشد مغز و حتی احساسات انسان دارد.

همچنین، دانشمندان شواهدی مبنی بر این که جوامع میکروبی در افسردگی، آلرژی، آسم، چاقی و اضطراب نقش دارند، مشاهده کرده اند.

میکروب های باکتریایی که پوست انسان را می پوشانند به طور مداوم با مهاجمان دیگر مانند قارچ ها و میکروب های بد که می توانند عفونت و بوی بد را موجب شوند، مبارزه می کنند.

همچنین، باکتری پوستی انسان بسیاری از ترکیب های مفید برای بدن از جمله آنتی بیوتیک ها و اسیدهایی که میکروب های مضر دیگر را از بین می برند و دی اکسید کربن که می تواند رشد قارچ ها را کند سازد، سنتز می کند.

جنین در حال رشد در رحم تقریبا در برابر میکروب های مادر مهر و موم شده است که این شرایط می تواند برای کودکان ضعیف و آسیب پذیر کشنده باشد.

درست پیش از تولد، گونه های باکتری جدیدی در واژن حضور پیدا می کنند که در شرایط عادی به طور معمول در روده زنان زندگی می کنند.

این گونه ها هنگام تولد پوست، چشمان و دهان نوزاد را فرا می گیرند.

این پوشش میکروبی میکروبیوم نوزاد را برای آغاز سالم زندگی شکل می دهند.

کانال تولد مادر باکتری لاکتوباسیلوس را نیز به نوزاد منتقل می کند که به گوارش شیر و رشد سیستم ایمنی کودک کمک می کند.

شیر مادر دوزی سالم از باکتری را برای نوزاد تامین می کند.

در حقیقت، پژوهشی جدید نشان داده است حدود 10 درصد از شیر مادر حاوی کربوهیدارت های پیچیده ای است که نوزاد قادر به گوارش آنها نیست اما میکروبیوم نوزاد را تقویت می کند. این مساله حاکی از تکامل طولانی مدت انسان ها با این ارگانیزم ها است.

نوزادانی که از طریق سزارین متولد می شوند حمام باکتری کانال تولد را تجربه نمی کنند اما در عوض باکتری ها را از دستان دکتر و یا هر چیز دیگری در اتاق بیمارستان دریافت می کنند.

در نتیجه،دانشمندان معتقدند نوزادان سزارینی ممکن است با خطرات کمی افزایش یافته ابتلا به آلرژی، آسم، عفونت روده و دیابت مواجه باشند.

در حال حاضر، دانشمندان شست و شوی نوزادان سزارینی با باکتری های کانال تولد مادر به منظور جبران آن چیزی که از دست داده اند را آزمایش می کنند. در صورت تایید مزایای بلند مدت، این روش به اقدامی استاندارد تبدیل خواهد شد.

ترکیب میکروبیوم می تواند در هر نقطه مختلف از مسیر زندگی انسان تغییر کند. بزرگترین تغییرات در دوران بلوغ، بارداری، پیری و پس از یک تغییر رژیم غذایی بزرگ رخ می دهند.