محدودیتهای بازار کار و راهکارهای آن
بازار ایران – بنابراین امکان اینکه بتوانند از کارورز استفاده کنند بسیار پایین است. افزون بر این، ما از گذشته نقدهایی به طرح کارورزی داشتیم. طرح کارورزی خوب است اما حتما شرایط آن باید به درستی دیده شود. در شرایطی طرح کاروزی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه شد که میزان بیکاری در کشور بالا بود. زمانی که توازن در بازار کار وجود ندارد، یعنی عرضه و تقاضای نیروی کار متعادل نیست؛ طرحهای کارورزی نمیتوانند موفق باشند و هم به نیروی کار کشور آسیب وارد میکنند و هم به بنگاههای اقتصادی. باید در شرایطی طرحهای کارورزی برای بنگاههای اقتصادی به اجرا درآیند که این بنگاهها مشکل عرضه و تقاضای نیروی کار نداشته باشند. یکی از این طرحها که در سه چهار سال گذشته به اجرا درآمد، طرح کارورزی وزارت کار برای جشن فارغالتحصیلان دانشگاهی بود که موفق نبود. چون کسانی که جذب بنگاهها میشدند جایگزین نیروی قدیمی شده و به آنها لطمه وارد میکردند. دیگر اینکه، دولت باید چیزی حدود 300 هزار تومان بهعنوان دستمزد به فارغالتحصیلان پرداخت میکرد درحالی که بودجه آن بسیار محدود بود. بنابراین امکان ادامه اجرای این طرح در دولت وجود نداشت. درمجموع، طرحهای کارورزی موفق عمل نکردهاند. از جمله طرحهایی که کارشناسان حوزه کار بر آن تاکید دارند؛ یکی این است که مراکز آموزش فنی و حرفهای به صورت فعال بتوانند کارورز بگیرند و آموزشهای لازم را به آنها بدهند. دوم اینکه، باید یک ارتباط منطقی بین دانشگاه و بازار کار ایجاد شود. اگر این اتفاقات بیفتد، کارورزان به راحتی میتوانند در بازار کار تجربه کسب کنند، بدون اینکه به نیروی کار و بازار کار کشور آسیب وارد کنند. متاسفانه دولت در این کار موفق نبوده است؛ و این عدم کامیابی به صورت توسعهنیافتن مراکز آموزش فنی و حرفهای نمایان شده است. اگر ما بخواهیم همه نیروهای کار کشور را از طریق دانشگاهها صاحب مهارت کنیم هم هزینه آن بسیار سنگین است و هم امکان اینکه همه مشاغل از طریق دانشگاه میسر شوند وجود ندارد. بهعنوان مثال، مشاغلی مثل نانوایی، بنایی یا نجاری از جمله مشاغلی هستند که مردم به آنها نیاز دارند، بنابراین اینها باید از طریق مراکز آموزش فنی و حرفهای وزارت کار تامین شوند. به هر حال میزانی که در این زمینه انتظار میرفت میسر نشده است. دیگر اینکه، اگر ارتباط خوبی بین صنعت و دانشگاه ایجاد شود دانشجویان میتوانند همزمان با تحصیل خود در بنگاهها و صنایع تجربه لازم را کسب کنند تا زمانی که فارغالتحصیل شوند مهارت آنها جنبه تئوریک نداشته باشد و آنها مهارتهای عملی هم آموزش دیده باشند و به صورت مفید بتوانند در بازار کار جذب شوند و فعالیت کنند. یکی دیگر از مشکلاتی که باعث ناکام ماندن طرحهای کارورزی میشود و ابتدای بحث به آن اشاره کردم، این است که بازار کار کشور محدود است و به دلیل تحریمها هر روز کوچکتر میشود و درنتیجه امکان اینکه بتواند کارورزان را جذب کند بسیار پایین است.