اخیراً «اسماعیل نجار» معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور درهمایش ملی فضای سبز کم آب در کاشان اعلام کرد که 520 شهر کشور با بحران کمبود آب آشامیدنی مواجه است، اما آن‌طور که به نظر می‌رسد، این وضعیت بدتر شده و از شرایط بحران به جیره بندی آب در برخی از شهرها رسیده است.
این در حالی است که «رضا راعی» مدیر دفتر مطالعات مدیریت منابع آب ایران هم چند روز پیش گفت که هیچ یک از استان‌های کشور در وضعیت طبیعی آبی نیستند. راعی، ۱۰ استان ایلام، خراسان جنوبی، خوزستان، زنجان، سیستان و بلوچستان، قزوین، کرمان، کرمانشاه، یزد و کهگیلویه و بویراحمد را با تنش شدید آبی عنوان کرد و افزود: از ۳۱ استان، ۲۳ استان کاهش بارش داشته و همچنین ورودی آب به سدها ۱۷ درصد و خروجی آب از سدها ۵ درصد نیز نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و دیگر زمان آن رسیده که با مشترکان پرمصرف و غیرمجاز درشبکه آبرسانی برخورد جدی شود.
درست است که طی 2 دهه گذشته معضل خشکسالی گریبانگیر کشورمان شده و بواسطه تغییر اقلیم در کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین، ایران با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند، اما دلیل نمی‌شود که ما در مصرف آب صرفه‌جویی نکرده و روز به روز شاهد افزایش کمبود آب و مشکلات ناشی از آن باشیم.
بحران کم آبی در 14 شهر فارس
«محمدعلی قلندری» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب فارس در این خصوص با اشاره به اینکه بحران کم آبی در 14 شهر این استان وجود دارد و در 2 شهر نیز آب جیره بندی شده است، تصریح کرد: بخش‌هایی از شهرهای فسا و شهر «قطرویه» نی ریز اکنون در ساعاتی از روز با نوبت بندی آب روبه رو است و در صورتی که مدیریت مصرف بهینه اعمال نشود در سایر شهرهای بحرانی نیز مجبور به نوبت بندی آب هستیم.
شهرهای فسا، خرامه، جهرم، کوار، داراب، فراشبند، وراوی، بنارویه، سوریان، کوهنجان، مرودشت، قطرویه و زرین دشت اکنون با بحران جدی کم آبی روبه رو است. در برخی از شهرهای فارس مانند جهرم نیز به علت برداشت‌های بی‌رویه سطح آب‌های زیر زمینی به ژرفای 500 متر رسیده است. وی با یادآوری این نکته که متأسفانه هنوز در برخی از نقاط استان شاهد مزارع بزرگ شلتوک حتی در دشت‌های ممنوعه هستیم، گفت: اکنون چهار برابر شرایط بحرانی آب در فارس مصرف می‌شود.
بندرعباس، بحرانی‌ترین شهر کشور در حوزه آب
«جاسم جادری»استاندارهرمزگان نیزبا بیان اینکه شهر بندرعباس بحرانی‌ترین شهر کشور در حوزه آب آشامیدنی است، افزود: در ماه‌های اخیر 11 میلیارد تومان برای تأمین آب بندرعباس اختصاص داده شده و وزارت نیرو تاکنون برای رفع بحران آبی این شهر یک ریال هم به این استان کمک نکرده است. متأسفیم که آب باقیمانده در پشت سد میناب را نمی‌توانیم به باغ‌های در حال خشک شدن میناب اختصاص دهیم. این مقام مسئول به اجرای طرح اضطراری تأمین آب آشامیدنی بندرعباس و بندرخمیر از بخش و دشت‌های شمالی بندرعباس اشاره کرد و یادآورشد: طرح اضطراری آبرسانی از چاه‌های پایین دست سد «شمیل و نیان»، طرحی کمکی است که با هدف تأمین و جبران کمبود آب شبکه آشامیدنی بندرعباس اجرایی شده است.
جادری خواستار برخورد با مشترکان پرمصرف و غیرمجاز درشبکه آبرسانی بندرعباس و سایر شهرهای استان شد و افزود: باید به سمت بهبود و بهسازی شبکه آبرسانی، توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها و تغییر الگوهای کشت و آبیاری در سطح استان با هدف کاهش مصرف باشیم. هرمزگان از نظر برخورداری از بارش‌ها در رده آخر جدول کشوری قرار دارد و این در حالی است که امسال نسبت به سال گذشته میزان بارندگی‌ها در این استان با کاهش 65 درصدی روبه‌رو بوده است.
«حسن پیشوایی» پژوهشگر و محقق حیات وحش هرمزگان هم گفت: در پی بحران وضعیت منابع آب و شدت گرفتن گرمای هوا، برخی گونه‌های در معرض خطر برای رفع تشنگی به نواحی مسکونی پناه آورده‌اند که خطرات بسیاری بقای این گونه‌ها را تهدید می‌کند.
تهیه طرح جامع خطرپذیری درالبرز
«ابوالقاسم باقری» مدیرکل بحران استانداری البرز هم با اشاره به اینکه با وجود بارش‌های بسیاری که در استان داشتیم، اما هنوز مشکل کم آبی رفع نشده است، اظهار داشت: با طرح جامع خطرپذیری در البرز نقشه راهی برای اجرای طرح‌های استفاده بهینه از آب و طریقه درست مصرف کردن آب شرب را می‌توان تهیه کرد.
آبیاری با آب شور
درهمین حال، «ناصر طهماسبیپور»، عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان با بیان اینکه می‌توان از آب شور برای آبیاری استفاده کرد، افزود: از آب شور می‌توان برای گیاهان مقاوم و درختانی که به‌عنوان بادشکن غرس شده، استفاده کرد. گرچه طول عمر درختان با افزایش شوری کاهش مییابد، لیکن گونه‌های مختلف گیاهی با همدیگر اختلافاتی از نظر مقاومت به شوری دارند.
وی خاطرنشان کرد: مقدار زیادی فاضلاب شهری در مناطق خشک و نیمه خشک در دسترس است. می‌توان با تصفیه جزئی از این فاضلابها برای طرح‌های فضای سبز و آبیاری جهت گیاهانی که استفاده خوراکی ندارند، استفاده کرد. مصرف این آب‌ها برای آبیاری درختان چوبده و گیاهان صنعتی مانند روناس و پنبه مفید است.
تنش آبی در۶ شهر کهگیلویه و بویراحمد
«سید علی لدنی نژاد»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: 6 شهر یاسوج، سوق، مادوان، لیکک، دهدشت و چیتاب در این استان در وضعیت تنش آبی قرار دارند که در صورت مدیریت نکردن صحیح و مصرف بهینه با بحران مواجه می‌شوند. این استان در سال زراعی جاری با کاهش بارش مواجه بوده و همین مسأله موجب کاهش شدید منابع آبی شده است. وی مصرف بی‌رویه را از دیگر مشکلات بخش آب در کهگیلویه و بویراحمد دانست و افزود: سرانه مصرف آب در این استان بیش از میانگین کشوری است. مصرف سرانه آب در طول شبانه روز در کهگیلویه و بویراحمد ۱۵۰ تا ۱۸۰ لیتر است که نسبت به میانگین سرانه کشوری بالاتر است.
جیره‌بندی آب در 11 روستای خمین
آب در 11 روستای شهرستان خمین در استان مرکزی جیره‌بندی شده است.
«سید مهدی ساداتی»، فرماندار خمین در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به بحران جدی آب در این شهرستان و روستاهای آن گفت: درحال حاضر 18 روستا در شهرستان با مشکل جدی کمبود آب مواجه هستند.وی با بیان اینکه این شهرستان 121 روستای تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب دارد، افزود: در حال حاضر 7 روستا با تانکر آبرسانی می‌شود و در 11 روستا نیز آب جیره‌بندی شده و مسلما این تعداد روستا و مشکل آن ها در حوزه آب روند افزایشی خواهد داشت.
