سازمان ملل میزبان روز جهانی ماندلا
نوید کلهرودی
در این مراسم ضیاالدین صبوری رئیس انجمن روابط بینالملل، حسین ملاعبدالهی مدیرکل امور آفریقا وزارت خارجه ،خانم دوتسنکو کارشناس مسئول مرکز اطلاعات سازمان ملل در ایران، ویداد معاون سفیر آفریقای جنوبی در ایران، قربان جاوید اوغلی سفیر سابق ایران در آفریقا، مهتاب کرامتی بازیگر و سفیر یونیسف در ایران، علیرضا قربانی خواننده سنتی و امید حجت خواننده پاپ، فخرالسادات محتشمیپور و جمعی از دانشجویان علوم سیاسی، اصحاب رسانه و مستندسازان و علاقهمندان حضور داشتند. همچنين در اين مراسم کتاب «ماندلا برای همیشه» که مجموعه عکسهای میثم شاهبابایی از مراسم درگذشت ماندلاست نیز رونمایی شد.
مطالبهگري به جامعه زندگي و روح ميبخشد
رئیس انجمن روابط بینالملل ضمن اشاره به اینکه ابعاد اجتماعي شخصيت ماندلا ناشناخته مانده است و تاکید بر اینکه که او يك فعال مدني و الهامبخش تحول براي ملتها بودهاست، گفت: «آنچه از حيات سياسي ماندلا و شخصيت سياسي ماندلا ميدانيم و بازگو ميشود، معرف تمام ابعاد شخصيت او نيست. چراكه اكتفا به بعد سياسي و مبارزات سياسي ماندلا عليه آپارتايد چيزي جز ارائه يك نسخه نيمبند، تكبعدي و ناقص از شخصيت او نيست. تنها با نگاهي ژرف به دوران مختلف زندگي سياسي اجتماعي ماندلا است كه ميتوان تصويري تمامنما از ابعاد مختلف شخصيت او ارائه كرد. براي ارزيابي و بازخواني كارنامه ماندلا همزمان بايد به ابعاد سياسي و اجتماعي فعاليتهاي او نظر داشت و از نگاه تك بعدي و محدود به جنبه سياسي او پرهيز كرد.»
او در ادامه به مرور تاریخی زندگی سیاسی ماندلا اشاراتی داشت و گفت: «دوران بلوغ حيات سياسي ماندلا در مدت طولاني 27 سال زندان شكل گرفته و پس از بازگشت به قدرت، دوره آزمونپذيري آرمانهايي است كه روزگاري برايش مبارزه كرده و هزينه پرداخته بود.» صبوری در ادامه صحبتهایش این چنین نتیجهگیری کرد: «ماندلا در پايان عمرش بيش از پيش به اهميت فعاليت مدني پي برد و به درستي دريافت كه راه دشوار آزادي نياز به شناخت دقيق از اين راه و مسير و پايمردي و ايستادگي در برابر مشكلات دارد و تنها مطالبهگري است كه به جامعه زندگي و روح ميبخشد.»
مجموعه زندگی ماندلا بسیار متکثر است
حسین ملاعبدالهی، مدیرکل آفریقای وزارت امور خارجه به طرح این پرسش پرداخت که چه چیز نسلون ماندلا را ماندگار کرده است؟ او در پاسخ به اين پرسش گفت: «ماندلا مثل همه شخصیتهایی که با دیکتاتوری مبارزه داشتند، راه دشوار آزادی را پیمود. مجموعه زندگی ماندلا بسیار متکثر و متنوع است. درست به مانند خیلی از مبارزان آزادی.» ملاعبدالهی در ادامه به مرور زندگی ماندلا و سالهای طولانی زندان او پرداخت و آن دوران را دوران پختگی او دانست. او دو ویژگی مهم در ماندلا را این دانست که در اوج قدرت، قدرت را داوطلبانه ترک کرده است و دوم آنکه زمانی که به قدرت رسید و در اوج محبوبیت و مشروعیت و مقبولیت بود و اختیارات و امکانات کافی برای انتقامجویی داشت، با درایت و هوشمندی و فکر آیندهنگر گذشت کرد. ملاعبدالهی ارزش کار ماندلا را در پیامدهای عملی اقدامات او دانست و گفت: «اگر ماندلا مسیر انتقام را انتخاب میکرد یک جنگ داخلی گسترده و خشونت و ویرانی بود اما ماندلا این کار را نکرد و با انتخاب مسیر وحدت و همدلی وساختن کشور و استفاده از همه ظرفیتها، تاریخ آفریقا را نجات داد و ماندلا برای همین ماندگار شد.» ملاعبدالهی آفریقا را قاره فرصتها دانست و همه کشورهای آن را در مسیر توسعه و حکومتهای امروز آفریقا را مردمیتر از گذشته دانست. او سیاست محوری نظام جمهوری اسلامی را نزدیکی بیش از پیش به آفریقا دانست اما اشاره کرد که اگر واقعبینانه نگاه کنیم ما در مقایسه با آنچه که کشورهای دوست در آفریقا کردهاند، جایگاه قابل اعتنا و افتخارآمیزی نداریم. او دلیل این اتفاق را دردی مزمن دانست و تصویر افکار عمومی کشور را از آفریقاي فسیلشده و قدیمی و غیرواقعبینانه دانست.
مي خواستند ماندلا به ايران نيايد
اما شاید یکی از جالبترین صحبت ها در مورد ماندلا را سفیر سابق ایران در آفریقای جنوبی در دولت اصلاحات، جاوید قرباناوغلی انجام داد. او در بخشی از صحبتهای خودش پرده از برخی مشکلات سفر ماندلا به ایران در زمان رئیس دولت اصلاحات برداشت و گفت: «به من اعتراض شد که اسناد محرمانه وزارت خارجه را گفتهام، اما من گفتن این نکته را ضروری میدانستم، سفر آقای ماندلا به ایران را دولت جمهوری اسلامی به خاطر نادانی یک فرد لغو کرد و به من دستور لغو سفر ماندلا به ایران را دادند. علتش هم این بود که قرار بود ماندلا بعد از تهران به تلآویو برود».
قرباناوغلی در ادامه ضمن اشاره به جدل لفظیاش با خرازی وزیر امورخارجه وقت به تلاش و اصرارش برای ملاقات با ماندلا آن هم یک روز از قبل از سفر به تهران اشاره کرد و گفت: «وقتی این قضیه را صادقانه با ماندلا مطرح کردم او به من اين جمله را گفت؛ آقای سفیر در طول عمرم هیچکس به من نگفته است که چه کار بکنم و چه کار نکنم ولی من به احترام رئيس دولت اصلاحات این کار را انجام خواهم داد و از تهران به سوریه میروم.» «مهتاب کرامتی» نیز در ادامه و در صحبتهایی کوتاه، مقوله صلح در جهان را مسئلهای دانست که کسی نمیتواند با آن مخالفت کند. او به همکاریاش با دیگر هنرمندان حاضر اشاره کرد و حاصل آن را مستندی در همین زمینه دانست که در حال آمادهسازی است.