هشدار درباره داروخانه‌های ماهواره ای
موبنا- درست مثل خیلی از کالاها اما این‌بار کفش و لباس نیست که خریده می‌شود، دارویی است که هر دُوز مصرف آنها، می‌تواند سرنوشت بیمار را به تخت بیمارستان گره بزند. داروخانه‌های اینترنتی، سال‌هاست که در خیلی از کشورهای دنیا، به رسمیت شناخته شده و مشغول فعالیت هستند.
سایت‌هایی که با مجوز رسمی و نظارت سازمان غذا و دارو یا وزارت بهداشت همان کشور، داروهایی که نیاز به نسخه پزشک ندارند را می‌فروشند. در ایران اما شرایط متفاوت است. حالا وضع خریدوفروش دارو با کیفیت‌های تأیید نشده و تقلبی، کار را به جایی رساند که انجمن داروسازان نسبت به فعالیت همین سایت‌ها واکنش نشان داد و به بیماران هشدار داد.
مهدی سجادی که دبیر انجمن داروسازان است، دراین‌باره می‌گوید: «عرضه دارو در اینترنت، غیرمجاز و عرضه سایر اقلام غیردارویی تنها از طریق وب‌سایت داروخانه‌ها مجاز است.» به گفته این مسئول، پلیس فتا هم نسبت به فعالیت داروخانه‌های آنلاین هشدار داده: «موضوع تقلب، قاچاق و تغییر تاریخ مصرف دارو، مکمل‌های غذایی و تجهیزات پزشکی یکی از مشکلات شایع درعرصه جهانی است که متاسفانه بازار ایران نیز به این مشکل مبتلا شده است.»
براساس اعلام او درکشور، موضوعی با عنوان داروخانه‌های اینترنتی به معنای مستقل وجود ندارد و تنها مسأله‌ای که هست، این است که داروخانه‌های قانونی کشور، مجاز به راه‌اندازی وب‌سایت اینترنتی و عرضه اقلام غیردارویی بنا بر ضوابط اعلامی سازمان غذا و دارو هستند. همه اینها هم تحت‌نظر دکتر داروسازی که به‌عنوان مسئول فنی به وزارت بهداشت معرفی شده، صورت می‌گیرد.
داروخانه‌ها حق فروش دارو از طریق وب‌سایت‌ها ندارند
زارع تأکید می‌کند که عرضه دارو، از طریق اینترنت، غیرقانونی است: « براساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، عرضه دارو صرفا از طریق داروخانه‌ها مجاز است و دراین خصوص هیچ‌گونه فروش اینترنتی نیز جنبه قانونی ندارد و داروخانه‌های سراسر کشور حق فروش دارو از طریق وب‌سایت‌های خود را ندارند.» دبیر انجمن داروسازان می‌گوید: «برخی از وب‌سایت‌های مخصوص فروش دارو، ازسوی افراد شیاد و کلاهبردار برای فروش محصولات سلامت محور تقلبی، بی‌کیفیت و تاریخ مصرف گذشته راه‌اندازی شده است تا جایی که این افراد هنگام پرداخت آنلاین هزینه دارو، از اطلاعات هویتی و کارت بانکی خریدار سوءاستفاده کرده و از حساب بانکی آنها برداشت غیرقانونی می‌کنند.» او تأکید می‌کند: «آنچنان‌که ازسوی وزارت بهداشت تأکید شده و براساس بخشنامه سازمان غذا و دارو، عرضه مکمل‌های غذایی فقط و فقط ازسوی داروخانه‌های سراسر کشور مجاز است.»
سجادی به انواع تقلب در مکمل‌های قاچاق اشاره می‌کند: «خلوص نداشتن مواد مؤثره یا اضافه کردن ماده ناخالص همراه ماده مؤثره، همچنین نداشتن کیفیت ماده مؤثره که باعث افت مقدار ماده مؤثره در طول زمان پایداری محصول می‌شود، می‌تواند یکی از انواع تقلب‌ها در مکمل‌های غذایی قاچاق باشد.» براساس اعلام او، آلودگی به مواد پاتوژن میکروب‌ها که باعث تجزیه مواد مؤثره می‌شود و احتمال ایجاد بیماری یا صدمه جسمی درصورت استفاده دارد، نیز در برخی موارد مشاهده می‌شود. همچنین وجود مواد سمی یا باقیمانده حشرات همراه مواد مؤثره (درخصوص فرآورده‌های گیاهی) و همچنین جدید بودن فرآورده و فقدان اطلاعات کافی برای سالم و ایمن بودن مصرف آن از نظر ایجاد بیماری یا آسیب‌دیدگی نیز درخصوص مکمل‌های قاچاق مطرح است.
داروها برای فروش در داروخانه‌های اینترنتی محدودیت دارند
محمود هادی‌پور، دکتر داروساز هم فعالیت غیرمجاز داروخانه‌های اینترنتی را تأیید می‌کند. او از مشاوران سازمان انتقال خون است، به «شهروند» می‌گوید: «داروخانه‌های اینترنتی می‌توانند مجوز بگیرند و فعالیت قانونی داشته باشند، درحال حاضر، داروخانه‌هایی که در سطح شهر فعالیت می‌کنند، هم می‌توانند سایت اینترنتی داشته باشند، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که خدمات فنی دارو را نمی‌توان به صورت اینترنتی ارایه کرد.»
به گفته او، در بسیاری از کشورها، داروخانه‌ها به صورت آنلاین هم فروش دارند اما فروش دارو تنها به داروهایی محدود می‌شود که نیاز به مجوز پزشک نداشته باشند و تنها داروهایی که بیمار خودش می‌تواند مطالبه کند، عرضه می‌شود. در این میان اما نگرانی این داروساز این است که در فضای مجازی هرکسی می‌تواند وب‌سایتی راه‌اندازی کند و از طریق آن دارو یا محصولات مرتبط به سلامت را بفروشد: «متاسفانه ما در ایران سایت تأییدشده‌ای برای فروش دارو نداریم، درحال حاضر هم بزرگترین کانال فروش داروهای جعلی و تقلبی فروش از طریق اینترنت است که نه‌تنها کیفیت دارویی آن مشکل دارد که قیمتش هم چندین برابر بازار دارویی رسمی است.» او تأکید می‌کند که این داروها تقلبی هستند و خیلی از آنها تاریخ مصرف‌شان دستکاری شده و از کشورهایی که تابع قوانین تجارت جهانی نیستند، تهیه شده‌اند.
با این همه او تأکید می‌کند که اگر فروش دارو به صورت اینترنتی، ضابطه‌مند باشد و با نظارت سازمان غذا و دارو و پلیس فتا، صورت گیرد، قطعا نمی‌تواند مشکلی برای متقاضیان دارو ایجاد کند.
معضل داروهای ماهواره‌ای است
نه اینترنتی
این داروساز اما معتقد است که مهم‌تر از فروش الکترونیکی دارو درکشور، معضل داروهای ماهواره است: «شاید ما درکشور مسأله‌ای با داروخانه‌های اینترنتی جعلی نداشته باشیم، اما در زمینه داروهای ماهواره‌ای که به شدت درحال تبلیغ است و ازسوی مردم استقبال می‌شود، واقعا مشکل داریم، داروهایی برای درمان مشکلات جنسی، مسأله لاغری، ترک اعتیاد و… معمولا به شدت خریده می‌شود و قیمت‌های بسیار بالایی هم دارد.
غافل از از این‌که برند این داروها تأییدشده نیست و مجوز توزیع ندارد.» هادی‌پور، حرف‌های دیگری هم می‌زند: «ما نمی‌گوییم همه داروها تقلبی است اما خرید آنها از منابعی مانند اینترنت یا ماهواره، می‌تواند احتمال تقلبی‌بودن آن را ایجاد می‌کند. ما باید سایت‌های دارویی را جدی بگیریم و مردم را برای استفاده درست از آن راهنمایی کنیم.» او در ارتباط با داروهای تقلبی به نکته دیگری اشاره می‌کند: «عوارض جانبی این داروها، مسأله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، متاسفانه درکنار عوارض جانبی، ممکن است فرد با استفاده از این دارو، از درمان واقعی محروم شود، یعنی دیگر حتی با داروی اصلی هم نشود درمانش کرد.
ما با خیلی از این موارد مواجه می‌شویم که برای نمونه عفونت تمام بدن بیمار را می‌گیرد، دلیل آن هم استفاده از دارویی است که تقلبی بوده یا تاریخ مصرف آن گذشته است.» کیفیت پایین داروهای ایرانی، موضوع دیگری است که این داروساز به آن اشاره می‌کند. ماجرایی که منجر می‌شود خیلی از بیماران به سمت بازارهای غیررسمی دارو بروند: «زمانی که بیماران داروهای مورد نیازشان را از بازار رسمی پیدا نکنند، به سمت بازار غیررسمی می‌روند، متاسفانه مسأله‌ای که وجود دارد این است که اقتصاد مقاومتی را از دارو شروع می‌کنند و بر تولید داروی داخلی تأکید می‌شود، درحالی که اقتصاد مقاومتی باید برای نمونه از خریدوفروش خودروهای گران‌قیمت آغاز شود نه دارو که با جان مردم سروکار دارد.»
منبع:مهر
