موبنا – اکثر مردم هنگام سردرد، به سرعت یک قرص مصرف می‌کنند اما برای افراد مبتلا به هیدروسفالی که یک بیماری بالقوه خطرناک است، یک سردرد می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد.
اکنون پژوهشگران “دانشگاه نورث وسترن”(Northwestern University) ایالات متحده آمریکا در مطالعه اخیرشان موفق به توسعه یک حسگر پوستی چسب زخم مانند شده‌اند که می‌تواند سبب بهبود وضعیت بیماران “هیدروسفالی” (hydrocephalus) شود.
در پزشکی هیدروسفالی به وضعیتی گفته می‌شود که مایع مغزی-نخاعی تولید شده در شبکه کوروئید٬ بیش از اندازه در بطن‌های مغزی و دیگر حفره‌های مغز انباشته گردد و منجر به افزایش حجم آنها شود. این افزایش حجم اشغال شده توسط مایع در سیستم عصبی مرکزی و بویژه مغز می‌تواند ناشی از اختلال در توزیع٬ تشکیل٬ جریان یا جذب مایع مغزی-نخاعی باشد و پی‌آمد آن افزایش فشار درون جمجمه و آسیب‌های مغزی و حتی مرگ است.
هیدروسفالی در کودکان زیر دو سال به‌خاطر بازبودن سوتورهای کرانیکال(درزهای استخوان جمجمه) به بزرگ شدن غیرطبیعی جمجمه منجر شده ولی در بزرگسالان با اختلال در راه رفتن و حافظه نمود می‌یابد. هیدروسفالی در کودکان بیشتر به علت ناهنجاری مادرزادی، تنگی در مجرای مغزی(سیلویوس) مادرزادی یا خونریزی و عفونت نوزادی داخل بطنی پدید می‌آید. بزرگ شدن بالای سر همراه با نازک شدن استخوان‌های جمجمه و جدا شدن سوتورها و در موارد پیشرفته‌تر آتروفی اپتیک و اختلال در حرکت چشم‌ها و مشکل در تعادل و راه رفتن کودک٬ دیده می‌شود.
مراقبت‌های استاندارد کنونی این بیماری شامل جراحی پیوند لوله‌ای شناخته شده به عنوان ” شانت” (Shunt) برای تخلیه مایع اضافی از مغز است. در اکثر موارد شانت‌ها پس از گذشت ۱۰ سال تقریبا به طور کامل دیگر عمل نمی‌کنند.تشخیص عمل نکردن صحیح شانت بسیار دشوار است.
این حسگر قابل انعطاف است و با اندازه گیری دما و میزان انتقال گرما بدن کاربران به آنها اطلاع می‌دهد که چه میزان مایع مغزی نخاعی در شانت بیماران هیدروسفالی جریان دارد.
این حسگر پوستی بیماران هیدروسفالی را قادر می‌سازد تا در عرض پنج دقیقه پس از قرار دادن آن بر روی پوست خود از میزان جریان مایع مغزی نخاعی در شانت خود آگاه شوند.
در پزشکی به هر نوع لوله، سوراخ و هرگونه محل عبور برای جابجایی مایعات موجود در بدن از بخشی به بخش دیگر شانت گفته می‌شود و اگر این مجرا یا سوراخ در بدو تولد وجود داشته‌باشد، شانت مادرزادی و اگر بنا به تشخیص پزشک در بدن بیمار کار گذاشته شود شانت ایمپلمانت نامیده می‌شود و شامل دو نوع مکانیکی و بیولوژیکی است. حالت سوم وقتی است که به صورت خود بخود و به دلایلی چون زخم و عفونت در بافت پوششی به وجود بیاید که فیستول نام دارد.
در موارد هیدروسفالی و دیگر شرایطی که باعث افزایش مزمن فشار مایع داخل جمجمه می‌شود، شانت مکانیکال به‌صورت یک سوپاپ یک طرفه برای جمجمه استفاده می‌شود و باعث تخلیه مایع مغزی نخاعی از مغز و حمل آن به سایر نقاط بدن می‌گردد. این سوپاپ معمولا در خارج از جمجمه و زیر پوست مثلا پشت گوش قرار می‌گیرد.
پژوهشگران این حسگر را با موفقیت بر روی ۵ فرد بزرگسال مبتلا به هیروسفالی آزمایش کردند.
نام این حسگر “مانیتور شانت پوشیدنی”(wearable shunt monitor) است.
یک باتری قابل شارژ بسیار کوچک در داخل این حسگر تعبیه شده است. این حسگر مجهز به بلوتوث است بنابراین می‌تواند به گوشی هوشمند متصل شده و داده‌ها را از طریق یک برنامه اندروید برای گوشی ارسال کند.
پژوهشگران این مطالعه گفتند: این یک وسیله پوشیدنی با یک حالت خاص و مفید است که نیاز بیماران هیدروسفالی را برآورده می سازد. تاکنون هیچ شخصی موفق به توسعه چنین حسگری نشده است.
این مطالعه در مجله Science Translational Medicine منتشر شد.
منبع: ایسنا
