علت باج چند میلیارد دلاری به آفریقای جنوبی چیست؟

با گذشت پنج سال از آغاز فعالیت شرکت MTN آفریقای جنوبی به عنوان اپراتور دوم تلفن همراه، این شرکت چندین میلیارد دلار سود خالص به دست آورده اما به تعهدات خود نسبت به ایران عمل نکرده است.

به گزارش خبرنگار «آینده»، شرکت MTN آفریقای جنوبی که ریشه انگلیسی دارد، با رایزنی‌های گسترده با تعدادی از نهادها، نمایندگان مجلس هفتم و دادن وعده‌های سنگین سیاسی و اقتصادی، زمینه لغو قرارداد شرکت ترک‌سل را که برنده قانونی مزایده اپراتور دوم تلفن همراه بود، فراهم آورد و شرکت ترک‌سل هم اکنون در دادگاه‌های بین‌المللی پرونده‌ای علیه جمهوری اسلامی تشکیل داده است، اما MTN پس از بستن قرارداد خود با ایران و با وجود برداشت سود چندین میلیارد دلاری از این قرارداد، حاضر نشده است به تعهدات خود عمل کند.

شرکت MTN طی سه سال گذشته با نام ایرانسل، در حالی موفق به فروش بیست میلیون سیم کارت در ایران شده است که این شرکت در سه برابر زمان مذکور، چنین فروشی را در آفریقای جنوبی نداشته است.

شرکت مذکور که تنها از اعلام خبر بستن قرارداد اپراتور دوم با ایران، بیش از ده میلیارد دلار از طریق افزایش ارزش سهام این شرکت در بورس‌های بین‌المللی سود برده است، طی سه سال گذشته مجموعاً 5/1 میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کرده است.

کمبود سرمایه‌گذاری MTN که موجب شده است کیفیت خدمات این شرکت در ایران بسیار پایین‌تر از استاندارد بین‌المللی باشد، به علت عدم نصب BTS و تجهیزات به میزان کافی و فقدان سرمایه‌گذاری لازم در بخش فنی آن است.

با این وجود، MTN تحت پوشش ایرانسل با تبلیغات سنگین، از یک‌سو به افزایش بیش از ظرفیت فروش خود اقدام می‌کند و از سوی دیگر عملاً رسانه‌های کشور به ویژه صداوسیما و مطبوعات را وام‌دار خود کرده و از انتشار مطالب و گزارش‌های انتقادی در رسانه‌ها علیه خود جلوگیری می‌کند.

این در حالی است که برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد، با فروش هر سیم‌کارت در ایران توسط شرکت MTN، موجب افزایش حدود 500 دلار در ارزش کل سهام بین‌المللی این شرکت می‌شود.

با این حال مشخص نیست علت سکوت دولت ایران در برابر نقض تعهدات فنی MTN و قول‌های دیگری که در رابطه با مسائل سیاسی و اقتصادی به ایران در صورت انعقاد قرارداد اپراتور دوم داده است، چیست؟

MTN چگونه به ایران آمد؟
گفتنی است  مناقصه اپراتور دوم سال 82 برگزار شد، ولی پروژه اپراتور دوم تلفن همراه و کنسرسیوم ایرانسل، 25 شهریور ماه سال 83 عملاً کلید خورد. البته خود این کنسرسیوم با حضور شرکای ایرانی و خارجی تحت عنوان «ایرانسل» به ثبت رسید.
البته عمر این کنسرسیوم زیاد طول نکشید و معاون وقت وزارت ارتباطات 31 خرداد 84 خبر از رفتن ترکسل داد. قبل از آن ترک‌سل خود دارنده 70 درصد سهام این اپراتور بود ولی طبق قانون مجدد مجلس این سهام باید به 49 درصد تقلیل می‌یافت.در کم آذر ماه 1384 شرکت MTN آفریقای جنوبی اعلام کرد که توافق مربوط به فعالیت این شرکت در پروژه ایران‌سل امضاء شده و این شرکت به جای ترک‌سل دارنده 49 درصد سهام این کنسرسیوم خواهد بود و در اولین گام برای آغاز فعالیت خود در ایران 300 میلیون یورو به حساب دولت ایران واریز می‌کند.

سپس در پی واگذاری 49 درصد از سهام قرارداد اپراتور دوم تلفن همراه ایران به MTN، لیسانس این پروژه نیز به این شرکت آفریقایی واگذار شد. پس از مدت‌ها کش‌وقوس در نهایت این شرکت MTN آفریقای جنوبی بود که با واریز سهم خود موفق به حضور در این پروژه شد.

یوتوما نلکو، مدیر اجرایی شرکت MTN آفریقای جنوبی اعلام کرد که این شرکت در طی دو تا سه سال آینده بیش از 5/1 میلیارد دلار در بخش تلفن همراه ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد. شرکت ام‌تی‌ان (MTN) آفریقای جنوبی بزرگ‌ترین شرکت تلفن همراه در قاره آفریقا می‌باشد. این شرکت در حال حاضر در 9 کشور آفریقایی از جمله آفریقای جنوبی، نیجریه و اوگاندا فعالیت دارد و ایران نقطه آغاز ورود این شرکت به بازار تلفن همراه خاورمیانه می‌باشد.

این شرکت در مناقصه اپراتور دوم پس از شرکت ترک‌سل ترکیه دومین شرکت از نظر قیمت شده بود. این شرکت با امضاء توافقی در 49 درصد از سهام شرکت ایران‌سل به ارزش 2 میلیارد دلار را به خود اختصاص داد و بدین ترتیب برای اولین بار وارد بازار تلفن همراه خاورمیانه شد. این شرکت در آن زمان 10 میلیون مشترک تلفن همراه در آفریقای جنوبی و 5/8 میلیون مشترک در نیجریه به عنوان بزرگترین بازارهای این شرکت در قاره آفریقا دارد.