شب میلیاردی هنرهای تجسمی ایران
بار دیگر نقاشى از سرى تنه درختان سهراب سپهرى با رقم قابل توجه دو میلیارد و ٨٠٠ میلیون تومان گرانقیمت ترین اثر هنرى به فروش رسیده در داخل کشور در سراسر تاریخ هنر کشورمان شد؛ با دستیابى به مجموع فروش ٢١ میلیاردى (بیش از ۶ میلیون دلار در یک شب) هنر ایران همه رکوردهاى مجموع فروش خود در اقصى نقاط دنیا را شکست و در یک ابتکار تازه با ارائه ١٢ اثر هنرى کلاسیک و سنتى بخش مغفول مانده از تاریخ هنرمان را به بازار رسمى هنر پیشنهاد داد. اجرای این دوره از حراج تهران را رضا کیانیان برعهده داشت که با هیجان و شوخ‌طبعی خاص خودش این کار را برای آخرین‌بار انجام داد. او در پایان این حراجی اعلام کرد که در دوره‌ی بعد حضور نخواهد داشت و فرد دیگری این حراج را برگزار خواهد کرد.
سهراب سپهری در صدر نشست
شامگاه گذشته، سه تابلو از سهراب سپهری به حراج گذاشته شدند. به علاوه، برای اولین‌بار آثار کلاسیک ایرانی نیز در این حراج ارائه شدند که در میان آن‌ها تابلویی از کمال‌الملک به قیمت 500 میلیون تومان به فروش رسید.یکی از آثار جنجالی این حراجی، تابلویی از سهراب سپهری بود که با قیمت پایه‌ی یک میلیارد و 200 میلیون تا یک میلیارد و 600 میلیون تومان عرضه شد و در نهایت، با ثبت یک رکورد تاریخی به قیمت 2 میلیارد و 800 میلیون تومان به فروش رسید. در میان هنرمندان سرشناس و نام‌آشنایی که آثارشان به فروش رفت، تابلویی از پرویز کلانتری نیز عرضه شد و به قیمت 100 میلیون تومان فروخته شد. پس از نمایش این تابلو که با تشویق حاضران همراه شد، کیانیان از همه خواست تا دعا کنند حال این هنرمند که از مدتی پیش در بستر بیماری است، بهبود یابد.
بخش تازه فروش آثار کلاسیک
یک بخش تازه‌ای که به این دوره از «حراج تهران» اضافه شده بود، فروش 10 اثر کلاسیک از کمال‌الملک و شاگردان او بود. اجرای این بخش از حراج را حسین پاکدل برعهده گرفت.پاکدل درباره‌ی این 10 اثر توضیح داد که اصالت آن‌ها توسط کارشناسان میراث فرهنگی کاملا تایید شده است. ضمن آن‌که آثاری از این هنرمندان در حراجی‌های لندن و نیویورک به قیمت‌های بالایی به فروش رسیده است. او همچنین گفت: در سه دوره‌ی پیشین برگزاری این حراجی، ایراد می‌گرفتند که چرا آثار کلاسیک عرضه نمی‌شوند. حالا این آثار را آورده‌اند و در آینده نیز حراج آثار کلاسیک به‌صورت مستقل برگزار خواهد شد. به همین دلیل، اکنون قیمت آثار پایین گذاشته شده و پیش‌بینی می‌شود در سال‌ها آینده قیمت‌ها به سرعت بالا رود. این بخش از حراجی، با فروش تابلوی کمال‌الملک آغاز شد.
فقط یک اثر به فروش نرسید
از مجموع 126 اثر این حراجی، دو اثر (تابلوهایی از بهمن محصص و معصومه مظفری) بعد از معرفی، نتوانستند حد نصاب قیمت را برای فروش کسب کنند، به همین دلیل در ابتدا فروخته نشدند؛ اما بعد اعلام شد که کسانی برای خریدن آن‌ها اعلام آمادگی کردند. به این ترتیب، کیانیان در پایان این حراجی تاکید کرد که تمام آثار به فروش رسیده‌اند، در حالی که اثری از سالار احمدیان که کف قیمت آن 20 میلیون تومان بود و فروش آن از 16 میلیون تومان آغاز شد، در پایان این حراجی به فروش نرسید. این آثار که بر مبنای ارزش کیفی‌شان و علاقه‌مندی متقاضیان توسط برگزارکنندگان حراج انتخاب و براساس قیمت پایه مورد توافق با صاحب اثر در حراج ارائه شدند، دو روز پیش از آغاز حراجی، در هتل پارسیان آزادی به‌نمایش گذاشته شده بودند. همچنین براساس اعلام، خریداران آثار موظف‌اند مبلغ خریداری‌شده را حداکثر تا دو هفته پس از برگزاری حراجی، پرداخت کنند.دقایقی پس از پایان یافتن چهارمین حراج تهران، علیرضا سمیع‌آذر – مدرس رشته‌ی هنر و رییس حراج تهران -، رضا کیانیان و حسین پاکدل، دو مجری این حراج در یک کنفرانس خبری حضور یافتند.
رشد حراجی امسال تهران، در دنیا بی سابقه است
در این نشست، سمیع‌آذر با اعلام رشد ١٩٠ درصدی فروش حراج چهارم نسبت به سال قبل، این میزان رشد را یک امر کاملا بی‌سابقه در میان حراجی‌های دنیا دانست و آن را نشانه شوق و هیجان جامعه ایرانی برای حمایت از هنر و هنرمندان کشورشان ارزیابی کرد.او همچنین توضیح داد که فقط یک اثر در این حراجی به فروش نرسید و دو اثر نیز که در طول حراج به فروش نرسیدند، با پیشنهاد خریدار و پذیرش فروشنده از طریق After Sale که در همه حراجی‌ها معمول است به قیمت کمینه فروخته شدند.
او با ابراز خشنودی از ارائه ١٢ اثر از پیشگامان نوگرایی در هنر ایران در بخش آثار کلاسیک، گفت: حراج تهران با خاستگاه فرهنگی شکل گرفته است و بنا به یک تعهد ملی و رسالت فرهنگی این برش مهم از تاریخ هنر کشور را وارد مارکت هنر کرده است تا مجموعه‌داران با ریشه‌های هنر ایران آشنا شوند. شاید معرفی بنیان‌های فرهنگی یک سرزمین وظیفه یک حراجی نباشد، اما ما این کار را کردیم، زیرا حسرت می‌خوریم کار استادی مانند حیدریان از شاگردان بزرگوارش مانند تناولی، نامی، کیارستمی، آغداشلو و … ارزان‌تر است. ما با این کار ضمن شناساندن گنجینه‌های فرهنگ و هنرمان، زمینه ارزش افزوده آن‌ها را فراهم می‌کنیم.سمیع‌آذر سپس با تقدیر از زحمات رضا کیانیان، هیجان و اقبال خریداران را مرهون تلاش او دانست و با تقدیر از حسین پاکدل برای اجرای بخش کلاسیک، به نیابت از جامعه هنری از تلاش آن‌ها برای ارتقای قیمت آثار هنرمندان تشکر کرد.
عدد به‌دست آمده برای حراج چهارم خیلی عالی است
سپس رضا کیانیان، یکی از مجریان این رویداد، با انتقاد از برخی نقدهایی که این روزها از حراج تهران شده است، پرسید چگونه تاثیرات مثبت و اهمیت حراج تهران را نمی بینند؟ او گفت: حراج تهران توانسته ارزی را که از کشور برای خرید اثر هنری خارج می‌شد، در کشور نگه دارد. دیگر لازم نیست هنرمندان برای فروش آثارشان روانه کشورهای همسایه باشند. سرمایه‌دارانی را جذب کرده که به جای خرید و فروش سکه و دلار و تضعیف قدرت مالی اقشار ضعیف جامعه، در امر هنر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و انگیزه خلق اثر هنری افزایش یافته است. به همین دلیل من متوجه نشدم که چرا از حراج تهران انتقاد می‌کنند.او افزود: عدد به‌دست آمده برای حراج چهارم خیلی عالی است، اما من انتظار بسیار بیشتری داشتم.
عرضه حرفه‌ای آثار حتی از خلق اثر هنری مهمتر است
حسین پاکدل نیز که برای نخستین‌بار در حراج تهران چکش زد در سخنانی کوتاه گفت: حراج تهران را یک اتفاق بسیار مبارک می‌دانم. گردش مالی این‌چنینی برای هنر ایران ضروری است، اما همچنان این عددها مثلا در مقایسه با یک ساختمان در شمیران تهران اندک است.او با اشاره به این‌که حراج تهران به همه یادآوری کرد عرضه حرفه‌ای آثار هنری حتی از خلق اثر هنری مهم تر است، گفت: توجه دادن به هنر با رویداد حراج تهران، روح جامعه را تلطیف می‌کند و می‌تواند زمینه‌ساز کاهش جرم و خشونت در فضای عمومی کشور شود.پاکدل درباره نخستین تجربه اجرای حراج اظهار کرد: پایین که نشسته بودم رضا کیانیان را با همه سال‌های بازیگری‌اش در ایفای یک نقش بزرگ دیدم. او توانسته بود با مهارت بسیار ویژه‌ای، انبوه جمع حاضر را با خود همراه سازد و من خوشحالم که در یک نمایش بزرگ و فاخر یک نقش کوچک ایفا کردم و از این نقش بسیار لذت بردم.
میهمانان ویژه
از جمله‌ی حاضران در این برنامه، علاوه بر هنرمندان، مجموعه‌داران آثار هنری و گالری‌داران می‌توان به احمد مسجدجامعی، سیدمحمد بهشتی، علی مرادخانی، حجت‌الاسلام محمدعلی زم، علی دایی، پری صابری، بهرام رادان و عبدالحسین مختاباد اشاره کرد.
