ایجاد بانک اطلاعاتی قوی ریزگردها در ایران

دکتر علیرضا زراسوندی با بیان این که این مرکز با اخذ مجوز در سال 92 فعالیت خود را آغاز کرده است، افزود: فعالیت این مرکز تحقیقاتی به صورت مشارکتی است به این معنی که چندین دانشگاه در فعالیت‌های آن مشارکت دارند.

وی، تمرکز مطالعات این مرکز را بر روی ریزگردها دانست و اظهار داشت: وظیفه اصلی این مرکز تنها انجام مطالعات در خصوص ریزگردها نیست بلکه جمع آوری و یکپارچه کردن مطالعات مختلف که رییس سازمان محیط زیست بر آن تاکید دارد، از جمله وظایف این مرکز تعریف شده است.

زراسوندی با تاکید بر این که در حال حاضر تنوع مطالعات ریز گردها در کشور افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: با این حجم انبوه مطالعات می‌توان ادعا کرد که بانک اطلاعات قوی ریزگردهای خاورمیانه در کشور ایران ایجاد شده است.

مدیر مرکز تحقیقات منطقه‎ای ریزگردهای دانشگاه شهید چمران اهواز در عین حال پراکندگی این مطالعات را از چالش‌های این حوزه ذکر کرد و یادآور شد: از این رو لازم است مرکزی ایجاد شود تا این مطالعات یکپارچه شوند که مرکز تحقیقات ریزگردها در این راستا اقدام کرده است.

وی اجرای طرح تحقیقاتی تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی ریزگردها را از جمله تحقیقات این مرکز نام برد و ادامه داد: ‌علاوه بر آن تعدادی از پروپوزال‌ها با رویکرد ارائه راهکار برای ریزگردها از دانشگاه‌های مختلف کشور دریافت و مستندات آنها در اختیار معاونت علمی ریاست‌جمهوری قرار داده شد.

وی برگزاری کنفرانسی در خصوص ریزگردها را از دیگر برنامه‎های این مرکز تحقیقاتی ذکر کرد و ادامه داد: تمرکز این کنفرانس ارائه راهکارها برای حل معضل ریزگردها خواهد بود علاوه بر آن درصدد برگزاری استارتاپ ویکند در حوزه ریز گردها هستیم.

تنوع ریزگردها در ایران

زراسوندی مکانیزم تشکیل ریزگردها برای همه نقاط دنیا را یکسان دانست و اظهار داشت: پدیده ریزگردها ارتباط مستقیمی با خشکسالی، کاهش شدید رطوبت خاک، دستکاری انسان‌ها در طبیعت و خشک شدن تالاب‌ها دارد.

وی با تاکید بر این که به لحاظ منشأ، ریزگردها تقریبا در همه مناطق دنیا وضعیت مشابهی دارند، خاطرنشان کرد: این بدان معناست که مناطق دارای پتانسیل ایجاد ریزگرد در همه دنیا به لحاظ بافت خاک و شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک یکسان هستند.

زراسوندی با بیان این که آنچه که ریزگردها را با هم متفاوت می‌کند منشأ داخلی و یا خارجی داشتن ریزگردها است، اظهار داشت: در ایران ریزگردها علاوه بر کانون‌های داخلی، منشأ خارجی نیز دارد.

مدیر مرکز تحقیقات منطقه‌ای ریزگردها با تاکید بر این که نسبت دقیقی از میزان ریزگردهای داخلی و خارجی در اختیار نداریم، گفت: زمانی که ریزگردها وارد کشور می‌شوند به بار ریزگرد کانون‌های داخلی اضافه شده و این امر موجب تشدید ریزگردها می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه میزان ریزگردها در کشور، شدت و ضعف دارد، خاطر نشان کرد: دو زبانه تابستانه و زمستانه گرد و غبار وجود دارد که هر کدام از این دو زبانه دارای شدت و ضعف هستند.

زراسوندی با اشاره به سرایت ریزگردها به پایتخت تاکید کرد: باید توجه داشت که ایران درگیر خشکسالی است و مناطق اطراف ما هم چنین وضعیتی را دارند در نتیجه طبیعی است که ریزگردها به مناطق داخلی کشور سرایت کنند؛ چرا که اگر کانون ریزگردها در مسیر بادهای محلی باشد، می‌تواند موجب رسوخ ریزگردها به مناطق داخلی شود.

وضعیت ریزگردها در سیستان و بلوچستان

زراسوندی با اشاره به وضعیت ریزگردها در منطقه سیستان و بلوچستان گفت: به دلیل آنکه بخش‌های شمال و شرق سیستان و بلوچستان پوشیده از کویر است و علاوه بر آن شاهد بادهای 120 روزه سیستان هستیم از این رو این منطقه دارای پیشینه تاریخی در زمینه ریزگردها است و عمدتا این منطقه شاهد پدیده شن‌های روان است.